رئیس ایدرو اقدامی مثبت برای صنعت خودرو نداشته است| وزارت صمت و بانک ها مشکل نقدینگی را حل کنند

امید محمدی؛ بازار: وزارت صمت ابتدای هر سال اقدام به تعریف برنامه تولید خودرو و ابلاغ آن به صنایع خودروسازی می کند. متاسفانه طی پنج سال اخیر برنامه های تدوینی محقق نشده و تیراژ خودرو دچار افت شده است، از سوی دخالت مستقیم دولت در قیمت گذاری و فرآیند تولید منجربه اخلال در روند ساخت خودرو شده است. آمار تیراژ صنایع خودروسازی طی سال های اخیر بیانگر آن است که متولیان این صنعت در زمان تدوین برنامه های تولید، توجه چندانی به شرایط اقتصادی نامطلوب صنایع خودروسازی و زیرساخت های صنعتی ندارد، شاید زمان آن رسیده که وزارت صمت پیش از تکلیف برنامه های تولید به خودروسازان، نظر فعالان و کارشناسان این صنعت را جویا شود، از همین رو برای بررسی مشکلات صنعت خودرو با سعید مدنی مشاور خودرویی وزیر صمت سابق به گفت و گو نشستیم؛

* وزارت صمت برای تولید پایدار خودرو و تحقق برنامه تدوینی خود باید چه سیاستی را در جاده مخصوص در پیش بگیرد؟

برای تولید پایدار خودرو در سال جاری، ابتدا باید مشکلات نقدینگی شرکت های خودروساز حل شود. در حال حاضر بزرگترین مشکل صنایع خودروسازی کمبود نقدینگی است؛ زنجیره تامین خودروسازان نیز بارها اعلام کردند که تولیدکنندگان خودرو در پرداخت مطالبات عملکرد مناسبی ندارند، لذا قطعه سازان در تامین قطعات دچار چالش ناشی از کمبود نقدینگی هستند، این مساله منجربه عدم تحقق برنامه های از پیش تعیین شده و مانع افزایش تیراژ می شود.

وزارت صمت از بانک ها برای باز پرداخت بدهی خودروسازان باید دو سال تنفس بگیرد

* به چالش نقدینگی صنایع خودروسازی اشاره داشتید، بودجه مورد نیاز تولید خودرو باید چگونه تامین شود؟

نقدینگی در صنعت خودرو می تواند به چند طریق تامین شود؛ نخست اینکه وزارت صمت از بانک ها برای باز پرداخت بدهی خودروسازان باید دو سال تنفس بگیرد. دوم اینکه با توجه به سهم کم دولت در شرکت های بزرگ خودروسازی، وزارت صمت از صندوق توسعه ملی باید درخواست کمک مالی برای صنایع خودروسازی کند. نهایتا اینکه وزارت صمت باید برنامه ای را تدوین و ابلاغ کند که منجربه امیدواری در بهبود شرایط و پرداخت مطالبات برای خودروسازان و قطعه سازان شود. لازم به ذکر است که اگر وزارت صمت به عنوان سیاستگذار صنعتی در کشور هر سه مورد مذکور را برای صنایع خودروسازی اجرا کند، مشکلات خودروسازی فقط به صورت موقت حل خواهد شد. زیرا تداوم نظام قیمت گذاری دستوری و دخالت دولت در مدیریت خودروسازان فقط زیان انباشته را روز افزون و تیراژ را کاهش خواهد داد.

رئیس هیئت عامل ایدرو باید شخصی باشد که با عملکرد قوی بتواند دولت و وزارت صمت را به چالش بکشد؛ رئیس ایدرو باید مسائل و مشکلات صنعت خودرو را مطرح و از «دولت» برای بهبود و ساماندهی این صنعت «امتیاز» بگیرد

* برای حل مشکلات صنعت خودرو و بهبود فرآیند تولید متولیان صنعت خودرو مانند وزارت صمت و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران چه اقدامی باید انجام دهد؟

از زمان سکان داری عباس علی آبادی در وزارت صمت، این وزارتخانه یا سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران تا کنون اقدام به تدوین و معرفی برنامه ای جامع که قابلیت اجرا در صنایع خودروسازی داشته باشد، نکردند. متاسفانه «بابک احمدی» به عنوان رئیس هیئت عامل ایدرو تاکنون اقدامی مثبت برای صنایع خودروسازی انجام نداده است؛ البته شاید قدرت لازم برای انجام این کار در صنعت خودرو نداشته یا فاقد برنامه و راهبرد است. بنابراین رئیس هیئت عامل ایدرو باید شخصی باشد که با عملکرد قوی بتواند دولت و وزارت صمت را به چالش بکشد؛ رئیس ایدرو باید مسائل و مشکلات صنعت خودرو را مطرح و از «دولت» برای بهبود و ساماندهی این صنعت «امتیاز» بگیرد. در اینجا باید اشاره داشت که وزارت صمت یا ایدرو باید برنامه ای را تدوین کنند که مشکلات نقدینگی صنعت خودرو حل شود. اگر این متولیان صنایع خودروسازی اقدام به تغییر مدیریت یک واحد خودروسازی می کنند، پیش از انتصاب باید از فرد منتخب برنامه دریافت کنند.

* به مدیریت صنایع خودروسازی اشاره داشتید، باتوجه به موضوعاتی که پیشتر اشاره داشتید تغییر یک تیم مدیریتی با در نظر داشتن دخالت های دولت در تولید و فروش خودرو می تواند مثمر ثمر واقع شود؟

معتقدم تولید خودرو به برنامه ریزی دقیق، متولیان خبره و هیئت مدیره قوی واحدهای خودروسازی نیاز دارد؛ اگر یک مدیر توانمند برای واحدهای خودروسازی انتخاب شود، اما تصدی گری در نظام فروش و تولید خودرو توسط سیاستگذار صنعتی وجود داشته باشد، بهبودی در وضعیت شرکت های خودروساز ایجاد نحواهد شد. زیرا در شرایط فعلی صنعت خودرو بحران مالی را تجربه می کند، این بحران باید توسط دولت بزودی حل شود.

* آیا سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران می تواند در بهبود وضعیت مالی صنایع خودروسازی تاثیرگذار باشد؟

شرکت های بزرگ خودروسازی در کشور به دلیل سیاست های اشتباه صنعتی و اقتصادی براساس قانون تجارت، اکنون ورشکسته هستند. لذا در این شرایط «ایدرو» نمی تواند کمکی به حل بحران مالی صنعت خودرو کند، رفع نیاز مالی صنایع خودروسازی باید در سطح کلان تصمیم گیری شود.

بارها مدیران ارشد گروه صنعتی ایران خودرو اعلام کردند که فروش هر محصول تولیدی این واحد خودروسازی، معادل ۶۰ درصد قیمت مواداولیه خریداری شده است. به بیانی بهتر قیمت گذاری دستوری سود تولید را از آبی پوشان جاده مخصوص دریغ کرده است

* وضعیت تولید در گروه صنعتی ایران خودرو و گروه خودروسازی سایپا را چگونه ارزیابی می کنید؟

باتوجه به اینکه گروه خودروسازی سایپا با تغییر مدیریت مواجه شده، به نظر می رسد تیم جدید برنامه افزایش تیراژ و بهبود ساختار را در دستور کار دارند. اما متاسفانه بارها مدیران ارشد گروه صنعتی ایران خودرو اعلام کردند که فروش هر محصول تولیدی این واحد خودروسازی، معادل ۶۰ درصد قیمت مواداولیه خریداری شده است. به بیانی بهتر قیمت گذاری دستوری سود تولید را از آبی پوشان جاده مخصوص دریغ کرده است. باتوجه به اینکه ۸۰ درصد زنجیره تامین ایران خودرو و سایپا مشترک است، اگر هر کدام از این واحدهای خودروسازی با چالش مالی مواجه شود؛ قطعه سازان آن ها نیز با معضل تولید و تامین روبه رو می شوند.
* به عنوان سوال پایانی، برنامه های که در گذشته با محوریت افق ۱۴۰۴ تدوین شده بود، در صنعت خودرو اجرایی شد؟

همانطور که اشاره داشتید، چشم اندازهای طی سالیان گذشته برای صنعت خودرو تدوین شد که تاکنون محقق نشده است. به عنوان مثال صنایع خودروسازی باید سال گذشته ۲.۵ میلیون دستگاه خودرو تولید می کردند، اما به دلیل جبر تحریم های ظالمانه علیه کشور و روابط فعلی بین اللملی امکان توسعه و رشد تیراژ وجود ندارد. به نظر می رسد مافیایی در تشکلات وجود دارد که در بازار خودرو نفوذ کرده و مانع واردات شدند. اگر قیمت خودروها آزاد شود، محصولات تولیدی یا مونتاژی با قیمت کارخانه یا نرخ بازار به دست مشتریان نمی رسد، بلکه براساس عرضه و تقاضا قیمت گذاری خواهد شد.