وحید بلالی؛ بازار: سال آخر هر رئیس جمهور بورس با رشد خیره کننده ای همراه بوده و این رشد همواره اتفاق افتاده است، در دولت های هاشمی رفسنجانی، خاتمی و احمدی نژاد همین سیکل اتفاق افتاده است.
از ابتدای دولت سازندگی توجه ویژه ای به بورس اوراق بهادار صورت گرفت و در آن زمان سازمان بورس را حلقه خصوصی کردن شرکت های دولتی نامیدند، از ابتدای سال ۷۰ شرکت های دولتی زیادی به بورس آمدند، به گونه ای که حجم معاملات از ۹.۹ میلیارد ریال در سال ۶۷ به ۱۰۴میلیارد ریال در سال ۸۳ رسید و شرکت های بورسی از ۵۶ عدد به ۴۲۲ شرکت رسید، قبل از سال ۱۳۶۷ سرمایه گذاری در بورس تهران تنها مختص افراد خاصی بود و آنها هم بیشتر به صورت سنتی سهام خرید و فروش می کردند.
در دولت اصلاحات و از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴، بورس وارد مرحله سلطان محوری شد، به گونه ای که چند کارشناس و متخصص بورس که رابطه زیادی با شرکت ها داشتند می توانستند بازار را به هر سمتی که می خواهند جهت بدهند.
روند بورس در دولت روحانی بسیار شبیه به دولت خاتمی شده و در آن دولت نیز از اواسط سال ۸۳ تا نزدیک انتخابات سال ۸۴ بازار به شدت ریزشی بود و در اردیبهشت ماه ۸۴ تا یک ریز موج صعودی کوچک را انجام داد، عده ای معتقدند بازار سرمایه در اردیبهشت سال ۱۴۰۰ ممکن است راه دولت خاتمی رفته و با یک ریزموج صعودی همراه شود
در سال های ۷۹ تا ۸۳ در دولت خاتمی بورس توسعه زیادی یافته و شورای عالی بورس موظف شد تا زیر ساخت توسعه بورس در سطح ملی و بین المللی را فراهم آورده و بورس های منطقه ای در آن زمان راه اندازی شد، اما رنسانس دیگر بورس در سال ۱۳۸۷ و به دست علی صالح آبادی رئیس سازمان بورس دولت احمدی نژاد پایه گذاری شده و در این سال نقشه راه بورسی شدن شرکت های عظیم دولتی پایه ریزی شده و سهام عدالت و عرضه سهام شرکت هایی بزرگی مانند شستا بعد از این دوران و در دولت روحانی اجرایی شد.
به علت تورمی بودن اقتصاد ایران در دولت های دوم هر رئیس جمهور، نماگر بورس نیز در دولت های دوم هر رئیس جمهور به شدت افزایشی شده است، در سال ۷۴ و ۷۵ در زمان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی شاخص کل بورس به شدت افزایشی شد و در سال ۷۶ دوران رکود بورس با رئیس جمهور شدن خاتمی آغاز شد و این روند تا سال ۸۱ ادامه یافت.
از ابتدای سال ۸۱ تا انتهای سال ۸۲ بورس در دولت خاتمی به شدت صعودی بود و این روند تا نیمه سال ۸۳ نیز رخ داد و بورس در این دوران وارد رکود عمیق شد، البته ابتدای سال ۸۴ تا خرداد ماه ۸۴ بورس صعودی شد.
در دولت احمدی نژاد از نیمه سال ۸۴ تا اواخر سال ۸۸ بورس وارد دوران رکود خود شد، البته در این دوران با توسعه مسکن مهر ، برخی از گروه های سیمانی، ساختمانی پربازده بودند اما روند شاخص کل در این دوران به شدت نوسانی بود.
دولت روحانی با هدایت فرهاد دژپسند تصمیم گرفت تا با توسعه بازار سرمایه تامین مالی را از بانکها به سمت بورس ببرد این اقدام دولت باعث رشد بازار سرمایه از نیمه سال ۹۶ تا مرداد ماه ۹۹ شده و بورس طلایی ترین روزهای خود را در این ایام سپری کرد، اما با برخی از نظرات( نامه ۲۵ اقتصاددان به رئیس جمهور، نظرات عبده تبریزی) حمایت از این بازار برداشته شده و باعث شد باز هم بازارهای موازی مانند مسکن و خودرو و ارز روند افزایشی بگیرند
در سال ۸۸ کشور وارد فتنه شده و اقتصاد هم در این دوران به تبع از سیاست بلاتکلیف شده بود، با پایان یافتن فتنه ۸۸ در دی ماه سال ۸۸ ، شاخص کل شروع به صعود کرده و شاخص کل بورس از ۹۱۰۰ واحد در سال ۸۸ به ۲۶ هزار واحد در ابتدای سال ۹۰ رسید ، یعنی شاخص کل نزدیک به سه برابر در یک سال و نیم رشد کرد.
بعد از تحریم های آمریکا علیه دولت احمدی نژاد و سه برابر شدن دلار در آن زمان( دلار از ۱۲۰۰ به ۳۶۰۰ تومان رسید) شاخص کل نیز به تبع آن صعودی شده و بازار وارد یک روند صعودی بسیار مطلوب گردید، شاخص کل که در مرداد ماه ۹۱ به ۲۶ هزار واحد رسیده بود در مرداد ماه سال ۹۲ و آخرین روزهای ریاست جمهوری احمدی نژاد به ۸۷ هزار و ۵۰۰ واحد رسید، شاخص کل در زمان ریاست جمهوری احمدی نژاد از ۹ هزار واحد به ۸۷ هزار واحد رسیده یعنی در هشت سال ریاست جمهوری او بیش از ۹ برابر شد.
با ریاست جمهوری روحانی شاخص کل وارد یک دوران طولانی نوسانی و اصلاحی شد که علت آن نیز کنترل قیمت دلار و پالس مذاکره و ریزشی شدن دلار، حبس کردن نقدینگی درون بانکها و تامین مالی از بانک ها از سال ۹۲ تا ۹۶ ارزیابی می شود، دولت در این دوران تا می توانست پول را درون سیستم بانکی حبس کرده و خلق پول نهان را ایجاد کرد.
از نیمه سال ۹۶ بانک مرکزی تصمیم گرفت این رویه را تغییر داده و با کاهش سود سپرده بانکی پول از سیستم بانکی وارد بازارهای موازی مانند ارز، سکه و طلا، خودرو و مسکن شده و باعث چند برابر شدن نرخ این بازارها شد، این اتفاق در سال ۹۱ تا ۹۲ نیز اتفاق افتاد.
دولت روحانی با هدایت فرهاد دژپسند تصمیم گرفت تا با توسعه بازار سرمایه تامین مالی را از بانکها به سمت بورس ببرد این اقدام دولت باعث رشد بازار سرمایه از نیمه سال ۹۶ تا مرداد ماه ۹۹ شده و بورس طلایی ترین روزهای خود را در این ایام سپری کرد، اما با برخی از نظرات( نامه ۲۵ اقتصاددان به رئیس جمهور و نظرات عبده تبریزی) حمایت از این بازار برداشته شده و باعث شد باز هم بازارهای موازی مانند مسکن و خودرو و ارز باز هم روند افزایشی بگیرند.
شاخص کل از ابتدای سال ۹۷ از شاخص ۸۷۵۰۰ واحد رشد قوی را آغاز کرده و در انتهای سال ۹۸ و در دو سال بی نظیر به ۶۰۰ هزار واحد رسید.
اما سال ۹۹ متفاوت از تمام سال های بازار سرمایه بود، دولت مردم را علنا با بورس دعوت کرده و صف های سنگین در تمام کارگزاری ها صورت گرفت، بازار سرمایه به یکباره از یک بازار کوچک و قابل تحلیل به یک بازار بزرگ تبدیل شد که حقیقی ها حرف اول در آن را می زنند، روند صعودی شاخص کل در شش ماه اول ۹۹ باعث شد ، شاخص کل به سقف تاریخی خود یعنی ۲میلیون و ۱۰۰ هزار واحد برسد. بدین صورت بورس در دولت روحانی بیشترین توسعه تاریخی خود را انجام داده است.
عده ای از کارشناسان که این روند را غیر عادی می دانستند از اوایل مرداد ماه از بازار خروج زدند و در اواسط مرداد ماه بازار به شدت ریزشی شده و به ترتیب همه حمایت های خود را از دست داد، حال شاخص کل در این روزها به محدوده حمایتی رسیده است، روند بورس در دولت روحانی بسیار شبیه به دولت خاتمی شده و در آن دولت نیز از اواسط سال ۸۳ تا نزدیک انتخابات سال ۸۴ بازار به شدت ریزشی بود و در اردیبهشت ماه ۸۴ تا یک ریز موج صعودی کوچک را انجام داد، عده ای معتقدند بازار سرمایه در اردیبهشت سال ۱۴۰۰ ممکن است راه دولت خاتمی رفته و با یک ریزموج صعودی همراه شود.
بورس در دولت جدید نیز به عقیده کارشناسان دو راه در پیش دارد، رکود یک تا چهار ساله که از ثبات نرخ دلار حاصل شده و آغاز رشد در دولت جدید با سیاست های محدود کردن بازارهای سرمایه گذاری و آغاز سیاست های مالیاتی. باید دید دولت جدید کدام یک از استراتژی های فوق را عملیاتی خواهد کرد.
نظر شما