بازار؛ گروه بین الملل: تجارت را می توان مهمترین بخش در اقتصاد کشورها دانست. فاکتوری که می تواند نقش مهمی در رشد اقتصادی داشته باشد. به گزارش سازمان تجارت جهانی تجارت شامل تجارت کالا و خدمات است.
تاکنون در اغلب مطالعات در مورد تجارت کالا صحبت شده است و سازمان تجارت جهانی در روز گذشته، گزارشی مفصل در مورد وضعیت تجارت خدمات در دنیا در سالهای اخیر تهیه کرده است. در این گزارش آمده است: «یکی از زیر بخشهای تجارت خدمات در دنیا، صنعت سفر است که مزایای اقتصادی زیادی برای کشورها دارد ولی تنشهای تجاری ایجاد شده بین کشورها و افزایش دیدگاه های ملی گرایی در برخی از کشورهای صنعتی باعث شده است تا این صنعت با سرعت قبل رشد نکند. در سال قبل ارزش تجارت صنعت سفر در دنیا با نرخ ۱ درصد رشد کرد در حالیکه در سال ۲۰۱۸ نرخ رشد این صنعت بالغ بر ۷.۹ درصد بود.»
بخش حمل و نقل هم از دیگر زیربخشهای تجارت خدمات است. تجارت این صنعت نه تنها در سال قبل رشدی نکرد بلکه با کاهش ۰.۸ درصدی هم همراه بود. سازمان تجارت جهانی بی ثباتی های اقتصادی و تخریب روابط تجاری بین کشورها را عامل اصلی افت تجارت در حوزه خدمات حمل و نقلی عنوان کرد. این در حالیست که در سال ۲۰۱۸ این بخش رشد ۹.۱ درصدی را تجربه کرده است.
صادرات خدمات کامپیوتری رشد کرد
در بخش دیگر این گزارش صادرات خدمات در دنیا به چندین زیر بخش اصلی تقسیم شده است و سهم هر یک از این زیر بخشها در کل خدمات صادراتی مورد بحث قرار گرفته است. طبق این گزارش در سال قبل بخش های مخابراتی، کامپیوتری و خدمات اطلاعات بالغ بر ۲۰ درصد از سهم صادرات خدمات در دنیا را به خود اختصاص داده بودند و ۸۱ درصد از این سهم به خدمات کامپیوتری اختصاص داشت.
نکته مهم این است که بخش خدمات کامپیوتری در دنیا در سال قبل با نرخ ۱۱ درصد رشد کرده است و این رشد از سال ۲۰۰۹ میلادی تا کنون همواره تجربه شده است. سازمان تجارت جهانی نوشت: «در دنیایی که تکنولوژی حرف اول را می زند، تعجبی ندارد که ارزش تجارت خدمات کامپیوتری طی بیش از یک دهه همواره رشد کند و پیش بینی ها نشان می دهد این روند در سالهای آتی و در جریان چهارمین انقلاب صنعتی هم در دنیا ادامه خواهد داشت.»
دومین بخش بزرگ از صادرات خدمات در دنیا به خدمات مالی اختصاص داشته است که سهمی برابر با ۱۵ درصد از کل ارزش ۳.۳۵۸ هزار میلیارد دلاری صادرات خدمات در دنیا دارد. کشورهای صنعتی هم بیشترین سهم در صادرات خدمات مالی را به خود اختصاص داده اند.
در جایگاه سوم بخش دریافت هزینه برای استفاده از سرمایه های فکری قرار دارد که ارزش صادرات آن در سال قبل برابر با ۱۲ درصد کل صادرات خدمات دنیا بود. در جایگاه چهارم خدمات بیمه و بازنشستگی قرار داشت و در بخش بعدی خدمات ساختمانی قرار داشت.
سهم خدمات بیمه و بازنشستگی برابر با ۴ درصد و بخش خدمات ساختمانی برابر با ۳ درصد از کل ارزش صادرات خدمات در دنیا بود.خدمات فرهنگی و تفریحی فردی در جایگاه بعدی بود و سهمی برابر با ۲ درصد داشت و دیگر خدمات بازرگانی مورد استفاده در دنیا سهمی برابر با ۴۲ درصد از کل صادرات خدمات را به خود اختصاص داده بود.
در سال ۲۰۲۰ به دلیل همه گیری کرونا تجارت تمامی این خدمات در دنیا تنزل یافت. افت ترافیک هوایی و بسته شدن مرزهای کشورها معضلی بود که اقتصاد کشورها را با چالش زیادی روبرو کرد و توریسم هم تقریبا به حالت تعطیل درآمد.
تاثیر پاندمی کرونا روی تجارت دنیا
همه گیری کرونا در ابتدا دنیا را با شوک بزرگی روبرو کرد. شوکی که ریشه در نا آگاهی در مورد شرایط پیش رو داشت ولی به تدریج اوضاع تغییر کرد و دنیا به زندگی در این وضعیت تازه خو کرد.
سازمان تجارت جهانی پیش بینی کرده است در سال ۲۰۲۰ که سال پاندمی در تمامی دنیا نام دارد، حجم تجارت در دنیا بالغ بر ۹.۲ درصد نسبت به سال قبل از آن کاهش داشته باشد ولی این روند در سال ۲۰۲۱ تغییر خواهد کرد.
در سال آتی افزایش ۷.۲ درصدی حجم تجارت را در دنیا شاهد خواهیم بود که این رشد اندکی از باری که روی اقتصاد دنیا است خواهد کاست ولی نمی تواند تمام زیان های تحمیل شده به تجارت و اقتصاد دنیا در سال ۲۰۲۰ و سال ۲۰۱۹ را جبران کند. پیش بینی تازه ای که سازمان تجارت جهانی ارایه داده است با پیش بینی ارایه سده در فصل دوم سال ۲۰۲۰ تفاوتهایی دارد.
در انتهای ژوین این سازمان پیش بینی کرده بود حجم تجارت دنیا در سال جاری با نرخ ۱۲.۹ درصد نسبت به سال قبل از آن کاهش خواهد یافت که نسبت به براورد کنونی بدبینانه تر است. از طرف دیگر این سازمان انتظار داشت در سال ۲۰۲۱ حجم تجارت در دنیا با نرخ بالغ بر ۲۱.۳ درصد رشد کند که با پیش بینی کنونی تفاوت زیادی دارد.
برای احیای کامل تجارت تا سال ۲۰۲۵ باید منتظر بود
سازمان تجارت جهانی در این زمینه می گوید: «امسال سال سختی برای تجارت دنیا بود و ما با بحران های زیادی دست به گریبان بودیم. سناریوهای مختلفی برای تجارت دنیا در سال جاری و سال آتی وجود دارد که هر یک از آنها بسته به سطح پیشروی ویروس کرونا و نوع پاسخی است که دولتها به این بحران می دهند. مطالعات ما نشان داده است کشورهای دنیا در سال جاری وضعیتی بهتر از پیش بینی های قبلی داشتند. ما رکودی عمیق تر و شدیدتر را پیش بینی می کردیم ولی حجم بالای حمایتهای مالی دولتها از مردم و کسب و کارها سبب شد تا شرایط بهتر از پیش بینی های قبلی شود. از طرف دیگر سناریوی رشد اقتصادی وی شکل در ماه های اولیه پاندمی یک سناریوی مورد قبول بود و با استناد به همین سناریو، پیش بینی شده بود در سال ۲۰۲۱ حجم تجارت در دنیا رشد بالغ بر ۲۱ درصدی را داشته باشد. امروز می دانیم تاثیرات منفی اقتصادی ناشی از این بحران تا سالها روی اقتصاد دنیا باقی می ماند و نمی توان انتظار بازگشت به وضع قبل از پاندمی در سال ۲۰۲۱ را داشت. بنابراین در خوش بینانه ترین حالت حجم تجارت در سال آتی با نرخ ۷.۲ درصد رشد خواهد کرد و رسیدن به وضعی که قبل از کرونا داشتیم شاید تا سال ۲۰۲۵ طول بکشد.»
نظر شما