بازار؛ گروه بین الملل: سایت تحلیلی آذربایجان نیوز در طی مقاله ای نوشت:
ایران ارزیابی مطلوبی از دور اول مذاکرات غیرمستقیم با ایالات متحده آمریکا که روز شنبه در مسقط، پایتخت سلطنت عمان با میانجیگری دولت عمان برگزار شد، ابراز کرده است. این اولین تعامل دیپلماتیک در سطح رسمی بین دو کشور از زمان بازگشت «دونالد ترامپ» به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵ بود.
قالب مذاکرات به شرح زیر توصیف شد: نمایندگان ایران و ایالات متحده آمریکا در اتاق‌های جداگانه‌ای در یک ساختمان قرار گرفتند، در حالی که وزیر امور خارجه عمان برای تسهیل تبادل کتبی ایده‌ها بین آنها رفت و آمد می‌کرد. در طول جلسه دو ساعت و نیمه، چهار دور تبادل پیام انجام شد. روسای هیئت‌ها بعداً در حضور وزیر امور خارجه عمان به طور خلاصه ملاقات کردند. اگرچه این جلسه کوتاه بود، اما پیشرفت قابل توجهی را نشان داد، زیرا ترامپ از سال ۲۰۱۸ تلاش‌های ناموفق متعددی برای برقراری تماس مستقیم با ایران انجام داده بود.
«اسکات ویتکاف»، نماینده ایالات متحده آمریکا با پیش‌نویس پیشنهادی وارد شد که هیچ اشاره‌ای به برچیدن برنامه هسته‌ای ایران نداشت و شامل هیچ تهدید صریحی به اقدام نظامی در صورت شکست مذاکرات نبود. با توجه به مخالفت قاطع تهران با کنار گذاشتن کامل برنامه هسته‌ای خود و درخواست آن برای پایان دادن به تهدیدات نظامی ترامپ، این موضع ایالات متحده احتمالاً به لحن سازنده مذاکرات مسقط کمک کرده است. جلسات آینده به دلیل ملاحظات لجستیکی در عمان برگزار نخواهد شد، بلکه در جایی در اروپا برگزار خواهد شد. انتظار می‌رود جلسه بعدی که برای ۲۰ آوریل برنامه‌ریزی شده است، بر تعیین دستور کار و جدول زمانی برای مذاکرات بیشتر تمرکز داشته باشد.
وزارت امور خارجه ایران مذاکرات مسقط را در فضایی سازنده و مبتنی بر احترام متقابل، با تمرکز ویژه بر ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران و لزوم لغو «تحریم‌های غیرقانونی» اعمال شده بر این کشور توصیف کرد
وزارت امور خارجه ایران مذاکرات مسقط را در فضایی سازنده و مبتنی بر احترام متقابل، با تمرکز ویژه بر ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران و لزوم لغو «تحریم‌های غیرقانونی» اعمال شده بر این کشور توصیف کرد. «عباس عراقچی»، مذاکره‌کننده ارشد ایران این مذاکرات را «سازنده و دلگرم‌کننده» توصیف کرد و تأکید کرد که موضع ایران را قاطعانه اما با دوراندیشی ارائه کرده است. طرف آمریکایی نیز دور اول را «بسیار مثبت و سازنده» خواند و یکی از مقامات خاطرنشان کرد که «تماس مستقیم با ویتکوف گامی به جلو برای دستیابی به نتیجه‌ای سودمند برای هر دو طرف بود.» تبادل نظر مختصر بین عراقچی و ویتکوف پس از مذاکرات رسمی، نشان‌دهنده درجه‌ای از درک متقابل بود.
بنابراین می توان گفت امید به حل بحران در روابط ایران و غرب افزایش یافته است. با پیشرفتی که در مسقط حاصل شده، به نظر می‌رسد که تنش‌زدایی نیز در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران رواج خواهد یافت. مسئله هسته‌ای سنگ بنای رویارویی بین ایران و غرب در سه دهه گذشته بوده است که منجر به تنش‌های مخرب و تحریم‌های شدید شده است. اجتناب از جنگ تمام‌عیار تهدید شده توسط ترامپ، کاهش فشار اقتصادی خردکننده که پایه‌های نظام ایران را تضعیف می‌کند و جلوگیری از فروپاشی، انگیزه‌های اصلی تمایل تهران برای دنبال کردن یک راه‌حل دیپلماتیک بوده‌اند. جمهوری اسلامی ایران به دنبال توافقی با ایالات متحده است که تنش‌ها را کاهش دهد، تحریم‌ها را لغو کند، به انزوا پایان دهد و مسیری را برای تعامل مجدد با جهان باز کند – علاوه بر این فشارهای داخلی را کاهش دهد.
اجتناب از جنگ تمام‌عیار تهدید شده توسط ترامپ و کاهش فشار اقتصادی خردکننده که پایه‌های نظام ایران را تضعیف می‌کند، انگیزه‌های اصلی تمایل تهران برای دنبال کردن یک راه‌حل دیپلماتیک بوده‌اند
«محسن عسگریان»، متخصص روابط بین الملل ایرانی در این ارتباط می گوید: برای اجتناب از تکرار خطاهای راهبردی مشابه برجام، دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی به بازتعریفی هوشمندانه و به دور از ذوق زدگی بر مبنای اصول واقع‌گرایی استراتژیک نیازمند است؛ یعنی رویکردی که به‌جای بهره‌گیری از تاکتیک‌های کوتاه‌مدت اقناعی و وعده‌محور، بر صداقت نسبی، اعتدال در پیام‌رسانی و پرهیز از بزرگ‌نمایی متمرکز باشد. این رویکرد با الهام از آموزه‌های نو واقع‌گرایی بر این نکته تأکید دارد که فضای دیپلماسی بین‌المللی عرصه بازی قدرت است و نباید با تصورات خوش‌بینانه یا اعتماد بیش از حد به نیت‌های طرف مقابل تفسیر شود. در دیپلماسی عمومی واقع‌گرا هدف اصلی نه ایجاد سرخوشی کاذب عمومی بلکه افزایش آگاهی، تاب‌آوری و همراه‌سازی افکار عمومی با واقعیات صحنه بین‌المللی است. این امر مستلزم آن است که نهادهای مسئول اطلاع‌رسانی به جامعه از روایت‌های یک‌سویه و تبلیغات‌محور فاصله گرفته و به‌جای وعده‌سازی به تبیین فرآیندها، الزامات، محدودیت‌ها و منطق تصمیم‌سازی سیاست خارجی بپردازند.
اکنون واضح است که ایالات متحده آمریکا آماده است تا امتیازات قابل توجهی بدهد. اما آیا همه مقامات در امریکا و سایر کشورها آماده پذیرش این موضوع هستند؟ یک چیز قطعی است - مذاکرات تازه آغاز شده است.
نظر شما