بازار، گروه استان ها: به تار و پود قالی دستباف که نگاه می کنی، گویی با انسان سخن می گوید و از چشم هایی می گوید که پست دار قالی «کم سو» شده اند و خاطرات دوستانی را تداعی می کند که در لا به لای تار و پود فرش هنر خلق کردند.
اما نگاه که می کنی روز به روز تعداد قالیبافانی که با عشق دیرین و برای تأمین امرار معاش خانواده زیبایی خلق می کردند، کمتر می شود. خیلی ها بر این باورند که فرش ماشینی بازار فرش دستباف را با رکود مواجه کرده و عده ای نیز اختلال در صادرات را علت این امر می دانند.
محمدحسین سلیمانی از بافندگان خراسان جنوبی که در روستای زیبای مسک که روزگاری مهد فرش بافی در خراسان جنوبی بوده است، زندگی می کند در گفت و گو با بازار اظهار کرد: من از ۶-۷ سالگی هنر بافت فرش را شروع کرده و حدود ۶۰ سال پای این هنر ایستادم.
رغبت مردم به خرید فرش دستباف کم شده است
وی بیان کرد: ولی از دو- سه سال قبل به خاطر گران شدن رنگ و نخ و ... و عدم رغبت مردم به خرید فرش و قالی دستباف از این کار بیرون آمدم و به اعتقادم بیشترین ضربه را همین گران شدن لوازم اولیه کار بافندگی زد.
سلیمانی ادامه داد: هنری که در فرش دستباف وجود دارد به هیچ وجه نمی توان در فرش ماشینی و کارخانه ای دید ولی مردم به خاطر ارزانتر بودن فرش ماشینی به سراغ آن می روند و به خاطر مباحث مالی علاقه ای به خرید فرش دستباف نشان نمی دهند.
وی افزود: در روستای «مسک» شهرستان درمیان حدود ۶۰ کارگاه قالیبافی وجود داشت و به عبارت بهتر در هر خانه ای یک دار قالی بر پا بود ولی امروزه تنها یکی – دو کارگاه قالیبافی در روستای ما برپا است.
صادرات فرش دستباف کاهش یافته است
این بافنده فرش خراسان جنوبی با بیان اینکه موضوع صادرات فرش نیز یکی از موضوعات مهم است، گفت: براساس آنچه از کارشناسان و متخصصان امر شنیده ایم، صادرات فرش دستباف نیز این روزها با موانعی رو به رو است.
سلیمانی افزود: در حوزه بیمه قالیبافان نیز من تاکنون اقدام نکرده ام و در حال حاضر بیش از قالیبافی برای سرگرمی به بافت پلاس مشغول هستم.
فاطمه رستمی از شهروندان خراسان جنوبی که سال‌ها در حیطه بافت فرش فعالیت داشته است، گفت: یک بافنده فرش برای کار یک روزه اش حدود ۱۵۰ هزار تومان دریافت می کند و یک کارگر ساختمانی حدود ۶۰۰ هزار تومان دستمزد می گیرد و حال مقایسه کند چه انگیزه ای برای بافندگی وجود دارد.
وی اظهار کرد: قیمت رنگ و نخ به شدت گران شده است ولی خرید فرش دستباف در رکود است و از این نظر سود چندانی نصیب کارگر قالیباف نمی شود.
کارگاه های قالیبافی روز به روز کمتر می شود
رستمی با بیان اینکه تعداد کمی از کارگران فرش دستباف بیمه هستند، یادآور شد: زمانی نسبت به بیمه قالیبافان اقداماتی انجام شد ولی امروز به این موضوع توجهی نشان داده نمی شود و تعداد کارگاه های قالبیافی نیز روز به روز کمتر می شود.
وی یادآور شد: اگر کسی به دنبال بافت تابلو فرش باشد شاید بتواند به درآمدزایی برسد ولی فرش دستباف به دلایل مختلف این روزها مشتری کمی دارد.
قاسم براتی از دیگر بافندگان فرش دستباف خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار بازار اظهار کرد: کار در حوزه فرش تنها زحمت است از بافت آن تا تلاش برای فروش و بازیابی و ... نیاز به تلاش فراوان دارد ولی سود چندانی نصیب بافنده نمی شود.
وی با اشاره به اینکه مواد اولیه فرش دستباف چون نخ گران شده و همین موضوع نیز بر قیمت فرش تأثیر گذاشته است، بیان کرد: یک زمان در روستای ما تعداد زیادی به قالیبافی مشغول بودند ولی این روزها بیشتر از ۴-۵ نفر نمی شود.
۳۰ سال قالیبافی کردم
براتی گفت: بعد از سربازی به کار بافت فرش مشغول شدم و تا به امروز که ۳۰ سال از آن ایام می گذرد از این هنر دست نکشیده ام.
قالیباف اهل خراسان جنوبی اظهارکرد: بازار خرید فرش دستباف در رکود است و مردم ترجیح می دهند به جای استفاده از هنر دست از فرش ماشینی استفاده کنند که البته بخشی از آن به موضوعات مالی و هزینه ها برمی گردد.
براتی بیان کرد: من به تازگی فرشی نفروخته ام ولی آخرین فرشی که به فروش رسانده ام حدود ۳۵ میلیون تومان بوده است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا اتحادیه در حوزه فروش فرش به شما کمک می کند، یا خیر یادآور شد: ما هر سال مبلغی به عنوان عضویت در اتحادیه فرش دستباف پرداخت می کنیم ولی کمک خاصی در بازاریابی و فروش به ما نمی شود.
۷ درصد بافندگان فرش دستباف بیمه خراسان جنوبی هستند
محمد حسن کامیابی مسک، رییس اتحادیه فرش دستباف خراسان جنوبی نیز در این زمینه به بازار گفت: از جمله طرح های فرش دستباف در خراسان جنوبی ریزماهی، خشتی، نائین و سعدی است و از دیرباز خراسان جنوبی در زمینه این هنر نام آشنا بوده است.
رییس اتحادیه فرش دستباف خراسان جنوبی: تولید فرش در جنوب خراسان از گذشته با محوریت صادرات انجام می شده است و طبیعی است با کاهش صادرات به دلایلی چون تعهد ارزی، مشکلات در مسیر تبادل پول و ...تولید فرش نیز تا حدی کاهش پیدا کند
وی با اشاره به اینکه تنها ۷ درصد بافندگان فرش خراسان جنوبی بیمه هستند، اظهار کرد: موضوع بیمه بافندگان فرش دستباف یک موضوع کشوری است.
رییس اتحادیه فرش دستباف خراسان جنوبی با تأکید بر اینکه ۵۰ هزار بافنده فرش دستباف در استان فعالیت دارند، بیان کرد: تولید فرش در جنوب خراسان از گذشته با محوریت صادرات انجام می شده است و طبیعی است با کاهش صادرات به دلایلی چون تعهد ارزی، مشکلات در مسیر تبادل پول و ...تولید فرش نیز تا حدی کاهش پیدا کند.
۱۲۰ هزار متر مربع فرش دستباف تولید شده
کامیابی مسک با اشاره به اینکه در ۹ ماهه سال گذشته ۱۲۰ هزار مترمربع فرش به ارزش ۵۴۰ میلیارد تومان در خراسان جنوبی بافته شده است، گفت: در سال های اخیر بافندگی از مناطقی چون مسک و درخش به سمت مناطقی چون درح و لانو رفته است.
وی یادآور شد: به اعتقاد من باید به سمتی برویم که در شرایط فعلی کسی به واسطه نیاز مالی به سمت قالیبافی نرود و چون یک هنر از شوق و رغبت در این حیطه فعالیت کنند.
فرش دستباف خراسان جنوبی یک هنر دیرینه است که نسل به نسل منتقل شده و امروز در دستان قالیبافان خراسان جنوبی قرار گرفته است و علاوه بر مباحث اقتصادی از منظر میراث فرهنگی و هنری باید مورد حمایت و حراست قرار گیرد.
نظر شما