بازار؛ گروه آب و انرژی: چند سالی است که آسمان چابهار حسابی بخیل شده؛ تا چشم کار می کند بیابان بی آب و علفی است که لکه‌های نقره‌ای روی دامانش، درخشش کورکننده دارد؛ دمای ۲۷ درجه ای هوا و آفتاب تقریبا تند آن هیچ نشانه ای از زمستان ندارد. بسیاری از باغ‌های موز و خرمایش خشکیده و رد نمک تفتیده بر جای جای خاکش دیده می‌شود. ماهیگیران پیر هم وضع‌شان بهتر از باغداران ورشکسته نیست و بیشتر مواقع با تورهای خالی برمی‌گردند. برخی از آنها می‌گویند کشتی‌های تجاری بزرگ آنقدر دریا را شخم می زنند که دیگری سهمی برای قایق‌های صیادی کوچک باقی نمی ماند. این کشتی های بزرگ تجاری گاهی آنقدر صید می کنند و صید می‌کنند که مجالی به تخم‌ریزی ماهی‌ها و رشد بچه‌ماهی‌ها نمی‌دهند.
چابهاری‌ها حالا تنها نقطه امیدشان همین طرح های توسعه ای پتروشیمی، بندر چابهار و اسکله های بهشتی و کلانتری است. آنگونه که مرتضی شاهمیرزایی مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی می گوید سواحل مکران قرار است که به هاب سوم پتروشیمی در ایران تبدیل شود
چابهاری‌ها حالا تنها نقطه امیدشان همین طرح های توسعه ای پتروشیمی، بندر چابهار و اسکله های بهشتی و کلانتری است. آنگونه که مرتضی شاهمیرزایی مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی می گوید سواحل مکران قرار است که به هاب سوم پتروشیمی در ایران تبدیل شود.
عملیاتی شدن دو واحد متانولی در سال ۱۴۰۴
برخی مَکران و برخی دیگر مُکران خطابش می دانند اما محلی ها مَکُران صدایش می کنند؛ سواحلی که رهبری آن را گنج پنهان دانسته و سال ۱۳۸۷ بر توسعه آن تاکید کرد. کمی بعد تر یعنی در بهار ۱۳۹۰ در جلسه هیات وزیران قرار شد که مَکُران هاب سوم پتروشیمی ایران شود و چهره فقر را از محرومین شهرهای ایران بزداید.
بعد از آن طی هماهنگی هایی بین وزارت نفت و دفاع صورت گرفت، شرکت شستان کار سرمایه گذاری و توسعه این طرح را بر عهده گرفت و شرکت توسعه پتروشیمی نگین مکران تاسیس شد. حالا بیش از ۱۲ سالی از آن روزها می گذرد، اما طرح های پتروشیمی تعریف شده هنوز به بهره برداری کامل نرسیده است.
البته علیرضا منیری ابیانه مدیر عامل شرکت توسعه نگین مکران توضیحات دیگری در این باره دارد: «در پنج سال نخست از آغاز طرح به آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم برای توسعه منطقه پرداخته شد. در شهریور سال ۹۸ هم خط خوراک مورد نیاز این شهرک نیز با هماهنگی شرکت ملی گاز ایران ساماندهی شد و در نهایت پارسال خوراک به شهرک رسید.»
منیری ابیانه : دو واحد متانول به‌عنوان نخستین واحدهای تکمیل شده این شهرک در دولت سیزدهم و اواخر سال ۱۴۰۳ تا در ابتدای سال ۱۴۰۴ عملیاتی می‌شوند
او که معتقد است سرعت کار در سال های گذشته بیشتر شده در ادامه توضیحات خود گفت که «دو واحد متانول به‌عنوان نخستین واحدهای تکمیل شده این شهرک در دولت سیزدهم و اواخر سال ۱۴۰۳ تا در ابتدای سال ۱۴۰۴ عملیاتی می‌شوند.»
به گفته مدیر عامل شرکت توسعه نگین مکران، درحال حاضر ۴ سرمایه گذار فعال با سرمایه گذاری مجموعا ۸ میلیارد یورو در حال توسعه واحدهای پتروشیمی در این منطقه هستند.
جذب ۲۰ هزار میلیارد سرمایه در طرح های پتروشیمی مَکُران
در فاز نخست شهرک پتروشیمی مکران، ۶ واحد بزرگ پتروشیمی برای این منطقه تعریف شده که ۵ تای آنها شامل GTX (تبدیل گاز متان به محصولات با ارزش افزوده بالاتر) بوده و واحد دیگر هم مربوط به اوره و آمونیاک است. البته توسعه ها به همین جا محدود نمی شود، طوری که با هماهنگی شرکت ملی صنایع پتروشیمی، ۲۱ طرح در زنجیره کاربردی صنایع پایین‌دستی با استفاده از خوراک تولیدی فاز نخست تعریف شده است.
پیش بینی می شود که برای اجرای این ۶ طرح تعریف شده چیزی حدود ۲۰ میلیارد سرمایه گذاری صورت گیرد و چیزی حدود ۲۰ هزار شغل مستقیم ایجاد شود. شغل هایی که منیری ابیانه متعهد شده که بیشتر آن در اختیار بومی های استان قرار گیرد و به همین دلیل برای اولین بار هنرستان فنی و حرفه ای پتروشیمی در منطقه ایجاد شده است.
پرهیز از خام فروشی در مَکُران
اما از جمله مزیت های هاب سوم پتروشیمی کشور را می توان تمرکز روی تولید محصولات با ارزش افزوده بالا دانست. شاهمیرزایی معاون وزیر نفت که معتقد است شهرک پتروشیمی مکران بزرگترین صنعت این استان خواهد بود، می گوید که الگوی توسعه شهرک پتروشیمی مَکُران منطبق بر منویات مقام معظم رهبری در پرهیز از خام‌فروشی است.
به گفته او، برای اولین بار MTO در این منطقه اجرا خواهد شد که این سبب می‌شود متانول تولیدی کمتر صادر شده و در زنجیره ارزش تبدیل به اولفین شود.
از طرفی منیری ابیانه می گوید که در این منطقه، شهرکهای پایین دستی در کنار مجتمع های پتروشیمی احداث می شود تا محصول نهایی زنجیره ارزش پتروشیمی به بازارها عرضه شود. حتی این شهرک پتروشیمی قصد دارند تا علاوه بر مصرف متانول های تولیدی در زنجیره تولید، بخشی از نیاز متانولی مورد خود را از محل واردات تامین کرده و آنها را به محصولات با ارزش افزوده بالاتری تبدیل کند.
براساس مطالعات کشور چین، این منطقه بهترین نقطه برای توسعه پارک پتروشیمی ایران و چین اعلام شده است. شاید به همین دلیل است که در قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین، چشم بادامی ها مکران را برای سرمایه گذاری در حوزه پتروشیمی انتخاب کرده اند
وقتی چینی ها هم مَکُران را برای سرمایه گذاری انتخاب می کنند
جالب است که بدانید براساس مطالعات کشور چین، این منطقه بهترین نقطه برای توسعه پارک پتروشیمی ایران و چین اعلام شده است. شاید به همین دلیل است که در قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین، چشم بادامی ها مکران را برای سرمایه گذاری در حوزه پتروشیمی انتخاب کرده اند.
نگاهی به موقعیت جغرافیای سواحل مکُران نشان می دهد که این انتخاب دلایل متعددی می تواند داشته باشد. سواحل مَکُران با طول بیش از ۷۰۰کیلومتر علاوه بر سواحل چهار شهرستان جنوبی سیستان‌وبلوچستان یعنی دشت یاری، کنارک، چابهار و زرآباد، سه شهرستان ساحلی در استان هرمزگان شامل سیریک، میناب و جاسک را هم در بر می‌گیرد که همه آنها به دریای عمان و آب‌های آزاد جهان راه دارند. جدای از این بندر اقیانوسی چابهار در استان سیستان و بلوچستان، تنها مسیر ورود ایران به آب‌های آزاد جهان و واصل اقیانوس هند و کشورهای آسیای شرقی و هند و چین به آسیای میانه است. به همین دلیل بندرچابهار مورد توجه بین‌الملل، بهترین وارزان‌ترین مسیر به سمت آسیای میانه است.
از ابتدای فرمایش رهبری در باره مکُران و نامیدن آن تحت عنوان «گنج پنهان» سال‌ها می‌گذرد. از آن که بگذریم، بر اساس هدف گذاری صورت گرفته تا افق ۱۴۱۵ باید سواحل مکُران به نقطه اوج خود برسند و اکنون فقط حدود ۱۲ سال با این افق فاصله داریم.
نظر شما