فرصتهای استخراج معادن پایدار در آسیای مرکزی؛ قزاقستان به دنبال کشف میادین بیشتر لیتیوم

بازار؛ گروه بین الملل: در کشورهای آسیای مرکزی به دلیل داشتن منابع معدنی غنی، معدن یک بخش مهم و کمک کننده اقتصادی است. از طرفی، با توجه به تنوع پایه معدنی منطقه، برخی از کارشناسان، آسیای مرکزی را جایگزین بالقوه ای برای چین به عنوان منبع عناصر کمیاب خاکی و فلزات کمیاب می دانند. بر همین اساس، بسیاری از کشورها به ویژه همسایگان جمهوری های آسیای مرکزی می توانند به سرمایه گذاری در این صنعت پرداخته و تعاملات تجاری و اقتصادی خود را با این منطقه افزایش دهند.

در میان کشورهای این منطقه ذخایر عظیم هیدروکربنی و معدنی قزاقستان ستون فقرات اقتصاد این کشور را تشکیل می دهد. قزاقستان دارای منابع معدنی فراوانی از جمله زغال سنگ، فلزات آهنی و غیرآهنی است؛ ضمن اینکه بزرگترین تولید کننده اورانیوم جهان (۳۳ درصد تولید جهانی در سال ۲۰۲۱) در نظر گرفته می شود.

علاوه بر این، قزاقستان دارای رتبه سوم در جهان از نظر تولید تیتانیوم و رتبه هفتم در تولید روی و یازدهم برای طلا است. این کشور آسیای مرکزی هشتمین ذخایر بزرگ سنگ آهن جهان با ۵ میلیارد تن و دومین در ذخایر سنگ منگنز به میزان ۶۰۰ میلیون تن را در اختیار دارد. ذخایر فعلی مس در این کشور ۳۶ میلیون تن برآورد شده؛ در حالی که ۳۰ درصد از ذخایر جهانی سنگ معدن کروم و ۹۵ درصد از ذخایر جهانی کروم در قزاقستان یافت می شود.

افزون بر این، این کشور در حال جذب سرمایه گذاری برای توسعه بیشتر استخراج طلا و اورانیوم با افزایش قیمت کالاها است. بانک جهانی تخمین زده که بیش از ۵۰۰۰ ذخایر کشف نشده در قزاقستان وجود دارد که ارزش آنها بیش از ۴۶ تریلیون دلار است.

اهمیت فزاینده لیتیوم در قزاقستان

از طرفی، با رشد صنعت خودروهای الکتریکی، لیتیوم اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است. برقی‌سازی حمل‌ونقل یکی از بهترین راه‌های کربن‌زدایی است، زیرا اتوبوس‌های حاوی باتری لیتیوم یونی نسبت به مدل‌های قبلی دیزلی کمتر در آلودگی هوا نقش دارند. استقرار اتوبوس های برقی در آستانه در سال ۲۰۲۰ آغاز شد، در حالی که دولت برنامه هایی برای تولید محلی و صادرات خودروهای برقی در آینده دارد.

هفت میدان لیتیوم در منطقه قزاقستان شرقی وجود دارد؛ در حالی که دولت قزاقستان بیش از یک میلیون دلار برای دو پروژه جدید اکتشاف زمین شناسی اختصاص داده است

هفت میدان لیتیوم در منطقه قزاقستان شرقی وجود دارد. دولت قزاقستان بیش از یک میلیون دلار برای دو پروژه جدید اکتشاف زمین شناسی اختصاص داده که هدف، یافتن لیتیومی است که صنعت خودروهای الکتریکی برای تولید باتری به شدت به آن نیاز دارد.

بر اساس گزارش منابع آگاه، سه نوع اصلی میدان لیتیوم وجود دارد: بسترهای جامد لیتیوم، خاک رس و دریاچه های با شوری بالا (محلول های نمک). تاکنون زمین شناسان در قزاقستان تنها به دنبال تشکیل سخت با قطعات لیتیوم بوده اند. با این حال، کمیته زمین شناسی قرار است به دنبال منابع دیگر لیتیوم در کشور باشد. در این میان، بسیاری علاقه مند هستند بدانند که آیا شرکتی محلی وجود دارد که بتواند سنگ معدن لیتیوم را پردازش کند یا خیر. طبق گفته های معاون کمیته زمین شناسی این کشور، نقشه راه که هدف توسعه تولید فلزات کمیاب در قزاقستان را دنبال می کند، اقدامات خاصی را برای مشارکت شرکت های محلی برای تولید و بازفرآوری لیتیوم در داخل کشور ارائه می دهد.

طی ده سال گذشته، قیمت لیتیوم ۱۸ برابر شده است. کارشناسان می گویند در سال جاری، قیمت لیتیوم به افزایش خود ادامه خواهد داد که به نوبه خود، این روند همچنین سهام شرکت های درگیر در تولید باتری های لیتیومی یا الکتریکی ساخته شده از لیتیوم را به ارتفاعات جدیدی سوق می دهد.

امروز، قزاقستان چشم اندازی برای راه اندازی پروژه هایی برای استخراج و پردازش انواع جدید مواد خام حیاتی و باتری دارد، در حالی که ۷۱ درصد از بازار فسفر اروپا را پوشش می دهد و تیتانیوم، بریلیم، تانتالیم، رنیوم و وانادیوم را تامین می کند.

افزون بر این، بیش از ۲۳۰ شرکت در تجارت معدن فعالیت دارند که البته صادرات تجهیزات معدن به قزاقستان و توسعه صنعت معدن به دلیل کمبود سرمایه گذاری محدود شده است. در سال ۲۰۱۸ قزاقستان، قانون جدید استفاده از خاک زیرین را اجرا کرد و در سال ۲۰۲۱ دولت، قوانین موجود برای تشویق سرمایه گذاری خارجی در بخش معدن را مورد بررسی قرار داد. در جولای ۲۰۲۲ نیز پلت فرم Kaznedra ایجاد شد. این پلت فرم تمام سیستم های اطلاعاتی موجود استفاده از خاک زیرین را ترکیب و یکپارچه خواهد کرد و پشتیبانی خدمات جامع را برای سرمایه گذاران در قالب «پنجره واحد» تسهیل می کند.

چالش های زیست محیطی

با وجود ظرفیتهای این صنعت، اما صنعت معدن یکی از آلاینده های اصلی در قزاقستان است. به دلیل آنکه استخراج معادن از مقادیر قابل توجهی منابع (آب، زمین، انرژی) استفاده می‌کند، موجب ایجاد زباله‌ها (پسماندها، سنگ‌ها و فاضلاب) شده و آسیب شدیدی به محیط زیست وارد می‌کند.

بر همین اساس، در سال ۲۰۲۱، یک قانون جدید زیست محیطی به تصویب رسید که الزامات زیست محیطی برای فعالیت های استفاده از زیر خاک را تعیین می کند. انجام عملیات معدنی نیازمند مجوزهای زیست محیطی است که حدود سالانه را برای انتشار، مصرف آب و تخلیه آب را تعیین می کند. استراتژی دستیابی به بی طرفی کربن تا سال ۲۰۶۰ در سال جاری توسط رئیس جمهور قزاقستان تصویب شد که برای پیاده سازی فناوری های انرژی های تجدیدپذیر در صنعت معدن و متالورژی، اصلاحاتی در استراتژی ملی برای توسعه اجتماعی_اقتصادی مورد نیاز است.

در عین حال، مقررات مالی اکولوژیکی مشخص و طبقه بندی سبز نقش مهمی در حمایت از معدنکاری پایدار و مسئولانه خواهد داشت؛ ضمن اینکه مسائل زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیتی در خط مشی شرکت ها به ویژه در مورد بازیگران بزرگتر امری مهم است، در حالی که شرکت های معدنی که می خواهند اثرات زیست محیطی خود را کاهش دهند، به تجهیزات سازگارتر با محیط زیست روی خواهند آورد.

اقدامات قبلاً انجام شده شامل سرمایه گذاری در فناوری جدید، برنامه هایی برای به حداقل رساندن تأثیر بر چشم انداز و تنوع زیستی، کاهش مصرف انرژی و آب، کنترل دقیق بر همه انتشارات و تأثیر آنها بر محیط زیست است. در همین راستا، برخی از شرکت‌ ها شروع به استفاده از روش آگاهانه شستشو در محل از محیط زیست کردند که اجازه می‌دهد تا حد قابل توجهی تأثیرات بر محیط‌زیست، تنوع زیستی، منابع آب و سلامت عمومی را به حداقل برساند.