بازار؛ گروه استانها: «لالجین» با جمعیتی افزون بر ۱۵ هزار نفر در ۲۳ کیلومتری مرکز استان همدان واقع‌شده و بیش از یک هزار و ۲۰۰ واحد خرد، کوچک و متوسط تولید، تکمیل و فروش سفال و سرامیک را در خود جای‌داده است به‌گونه‌ای که فعالیت ۸۰ درصد مردم این شهر با صنعت سفال و سرامیک اعم از تولید، تکمیل، فروش، صادرات، حمل‌ونقل مرتبط است.
شهری گردشگرپذیر که طبق گفته مسئولین استان همدان با یک هزار و ۳۰۰ کارگاه توانسته پنج هزار و ۶۳۰ زن و مرد را پاگیر خود کند و به جرأت می‌توان گفت کیمیای آب، خاک و آتش نگذاشته هیچ جوانی در این دیار بیکار بماند؛ اما به راستی این ایام حال و روز این کسب و کارها و اشتغال ها چگونه است؟ آیا این وضعیت اشتغال ادامه داشته یا زیرسایه مشکلات رفته و باید فکر دیگری برای موضوع اشتغال در این منطقه کرد؟
بخش اعظمی از جمعیت لالجین در کارگاه‌های خانگی به شیوه سنتی به ساخت انواع ظروف سفالین کاربردی و تزئینی مشغول هستند و ضربه بر بدنه اشتغال، تولید و فروش سفال و سرامیک در این خطه به معنای مرگ اشتغال پایدار در این مسیر است.
رئیس انجمن سفال لالجین در این زمینه در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه سفال و سرامیک جز کالاهایی است که منعطف با هر گونه شرایط است، گفت: مشکل بزرگی که در این صنعت وجود دارد قیمت مواد اولیه است که بسیار گران شده و چون تولیدات بیشتر جنبه تزیینی داشته و کمتر جنبه کاربردی دارد مشکل آفرین می شود بنابراین سفالگران نمی توانند جنس را پا به پای مصالحی که می خرند گران کنند و سودآوری کم می شود.
محمد سلیمی با اشاره به اینکه مشکل دیگر صنعتگران لالجین گل رس است، اظهار کرد: معادن گل رس لالجین که در قدیم وجود داشته الان دیگر نیست و خاک و گلی که به این شهر می آید اکثراً نامرغوب هستند.
مشکل تامین خاک رس لالجین را حل شده اما عملیاتی نشده می دانیم
وی با بیان اینکه آنالیز این خاک نشان می دهد ۵۶ درصد آهک در آن وجود دارد، افزود: چند سالی هست که به عنوان پژوهشگر کارهایی در این زمینه انجام داده و نمونه هایی نیز پیدا کرده ایم که جایگزین این خاک بکنیم، این نمونه خاک آهک پایین و کیفیت بالایی دارد و به دنبال ثبت آن هستیم بنابراین ما مشکل تامین خاک رس لالجین را حل شده اما عملیاتی نشده می دانیم.
این سفالگر لالجینی در خصوص وضعیت سفالگران در دوران کرونا بیان کرد: این بیماری همه گیر بود و تمام صنایع را درگیر کرد همزمان با تعطیلی صنعت گردشگری فروش مغازه ها و نمایشگاه های لالجین نیز تقریباً تعطیل شد و از آنجا که دیگر هیچ مسافری به پایتخت سفال ایران نمی آمد فعالان این حوزه ضرر زیادی دیدند اما از طرف دیگر در این دوران، بازار صادرات عراق راه افتاد و تولیدکنندگان اجناس را برای این بازار تولید کردند و بخشی ار خسارت آن ها جبران شد.
فروشگاه های خرد ضرر کردند چرا که اجاره ها در لالجین بسیار بالا است و جنس های دکوری نیز فقط برای گردشگر تولید می شود، این ضرر و زیان ها تا جایی پیش رفت که بعضی از این فروشگاه ها کسب و کار خود را تعطیل کردند
سلیمی ادامه داد: فروشگاه های بزرگ و تولیدکنندهای لالجینی در دوران شیوع کرونا خیلی متضرر نشدند اما فروشگاه های خرد ضرر کردند چرا که اجاره ها در لالجین بسیار بالا است و جنس های دکوری نیز فقط برای گردشگر تولید می شود، این ضرر و زیان ها تا جایی پیش رفت که بعضی از این فروشگاه ها کسب و کار خود را تعطیل کردند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر صادارت سفال لالجین بیشتر به عراق و کشورهای عربی است، اضافه کرد: در لالجین یک مشکل مهم وجود دارد و آن این است که اطلاعات و آمار دقیقی از تولیدکنندگان، تعداد و نوع تولیدات، سفالگران، کارگران و کارگاه ها وجود ندارد و وقتی که در هر زمینه ای اطلاعات نباشد یعنی هدفگذاری در کار نیست.
تولیدکننده ۹۹ درصد تولیدات لالجین مشخص نیست و این موضوع عاملی شده که لالجین پس رفت کند
سلیمی با اشاره به اینکه تمام محصولات تولیدی لالجین بدون شناسنامه هستند، افزود: تولیدکننده ۹۹ درصد تولیدات لالجین مشخص نیست و این موضوع عاملی شده که لالجین پس رفت کند، در چندین سال گذشته تعداد تولید کنندگان کم بود و ابداعات و خلاقیت داشتند اما حدود ۲۰ سال است هیج ابداعی در لالجین وجود ندارد.
این تولیدکننده لالجینی ادامه داد: سفالگران از تولیدات همدیگر کپی می کنند و عامل اصلی این قضیه بی هویت بودن محصولات تولیدی و شناسنامه دار نبودن آثار است و همین عاملی شده که اکثرا از این آب گل آلود ماهی بگیرند و این باعث ضربه زدن به لالجین شده است.
وی با بیان اینکه با کپی کاری کیفیت کارها پایین می آید، تصریح کرد: بی هویت بودن محصولات در فروشگاه ها بیشتر مشهود است و اگر این مسئله حل شود بسیاری از مشکلات حل می شود و بر روی کیفیت نیز تاثیر می گذارد بنابراین از مسئولین درخواست می کنیم این امر را اجرایی کنند تا شاهد شکوفایی لالجین باشیم.
وضع بازار سفال لالجین خوب نیست
یکی از سفالگران لالجین نیز در گفتگو با بازار با اشاره به اینکه تولیدات لالجین مختلف است و اجناسی که خلاقیت و نوآوری داشته باشند در طول سال فروش دارند، گفت: به همین دلیل فروش این تولیدات ربط زیادی به کرونا ندارد اما به صورت کلی وضع بازار سفال لالجین خوب نیست.
علیرضا میرزایی ادامه داد: علت خوب نبودن بازار سفال و سرامیک لالجین این است که در دوره ای تولیدات روتین و معمولی به عراق صادر می شد و الان دیگر این اتفاق نمی افتد بنابراین با تولید نشدن آن اجناس بازار تا حدی نامتعادل شده است.
وی با اشاره به اینکه معمولا تولیداتی که در داخل کشور استفاده می شود فروش خوبی دارد، مطرح کرد: تولیدات سالانه کارگاه ما به طور متوسط ۲۰ هزار قطعه است و از آنجا که کارهای ما بیشتر سفال است برای بازار داخل استفاده می شود.
این تولیدکننده سفال با بیان اینکه اغلب کارهای صادراتی از نوع سرامیک است، اظهار کرد: خاک رس یکی از مشکلاتی است که سفالگران لالجینی سال هاست با آن درگیرند، از طرفی کیفیت خاک رس پایین است و هزینه ها بالاست بنابراین قیمت تمام شده کار بالا درمی آید.
میرزایی با اشاره به اینکه قیمت تمام شده سفال نسبت به اجناس مصرفی افزایش زیادی نداشته است، عنوان کرد: وقتی به قیمت ها نگاه می کنیم همه چیز ۱۰ برابر شده اما سفال در نهایت دو برابر شده است.
این سفالگر لالجینی بالا رفتن هزینه گاز را یکی دیگر از مشکلات کارگاه های لالجین دانست و گفت: متاسفانه قیمت گاز در ماه های اخیر صنعتی حساب می شود و افزایش چشمگیری داشته و به عبارتی هشت برابر شده است.
لالجین به خودی خود یک شهرک صنعتی است اگر بخواهند برای این شهر کاری بکنند باید یک شهرک مسکونی جدا بسازند
وی در ادامه درباره ساماندهی کارگاه های سفال لالجین بیان کرد: به نظرم ساماندهی کارگاه ها در لالجین موضوعی شدنی نیست چرا که لالجینی ها در پایین خانه هاشان کارگاه دارند و سفالگری حتی در دل خانه های این شهر جریان دارد بنابراین از آنجا که لالجین به خودی خود یک شهرک صنعتی است اگر بخواهند برای این شهر کاری بکنند باید یک شهرک مسکونی جدا بسازند.
میرزایی در رابطه با وضعیت سفالگران لالجینی در دوران کرونا نیز گفت: در کارگاه من سه نفر مشغول به کار هستیم و چون فعالیتمان صرفا کارگاهی است در دوران کرونا کار تولید می کردیم و وقتی بازار بهتر بود به فروش می رساندیم به همین دلیل مشکل زیادی نداشتیم و از تسهیلات کرونا هم استفاده نکردیم
لالجین با یک هزار و ۳۰۰ کارگاه توانسته پنج هزار و ۶۳۰ زن و مرد این شهر را پاگیر خود کند و به جرأت می‌توان گفت کیمیای آب، خاک و آتش نگذاشته هیچ جوانی در این دیار بیکار بماند اما این وضعیت این روزها زیرسایه نبود حمایت های مناسب با چالش های روبرو شده است به نوعی که نه تنها نبود بازار فروش و صادرات را در این عرصه شاهد هستیم بلکه خاموشی چراغ کارگاه ها در این شهر جهانی نیز یک به یک در حال رخ دادن است؛ روندی که در صورت تداوم می تواند نام و نشان شهر جهانی را از این شهر بگیرد!
لالجین که روزگاری شهر بدون بیکار تلقی می‌شد، این روزها مادام با مشکلات تامین مواد اولیه، بازار فروش و صادارت محصولات اصلی خود و نبود برندسازی مناسب در عرصه سفال و سرامیک روبرو است؛ گرانی گاز و اجاره به حدی به فعالین و هنرمندان صنایع دستی در این شهرستان فشار آورده که شاهد خروج آن ها از بدنه صنایع دستی و ورود آن ها به مشاغل دیگر هستیم؛ زنگ خطری که به صدا درآمده است و در صورت عدم توجه به این موارد، نه تنها موضوع اشتغال را در استان همدان می تواند با چالش روبرو سازد بلکه نام و نشان جهانی بر پیشانی این شهرستان را نیز به سمت و سوی دیگری روانه خواهد کرد.
نظر شما