هنگامه خاندوزی؛ بازار: آجیل یکی از پرطرفدارترین تنقلات نوروزی است که سال هاست جای خودش را در سفره عید ایرانیان باز کرده است. این محصول که همواره در دید و بازدیدهای عید جزو لاینفک خوراکی های نوروزی بود چند سالی است در سفره های مردم رنگ باخته و ضرورت همیشگی اش را برای خانوارهای ایرانی ندارد.
به باور کارشناسان، افزایش افسارگسیخته آجیل و خوشکبار در سال جاری باعث شده تا این محصول برای مردم به کالایی لوکس تبدیل شود تا جاییکه بسیاری از دهک های کم درآمد آن را از سبد خرید نوروزی شان حذف کردند.
با این وجود برخی تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی کاهش تولید این محصولی که تولید داخل است را عامل گرانی آجیل می دانند و معتقدند افزایش قیمت آجیل ربطی به دلالان و واسطه ها ندارد بلکه قیمت بالای این محصول از پروسه تولید تا مصرف است که باعث شده تا گران عرضه شود.
دلال ها هیچ نقشی در گرانی آجیل ندارند بلکه مشکلاتی نظیرسرمازدگی در زمستان و خشکسالی تابستان سطح تولید این محصول را کاهش داده است
موضوعی که «ولی الله احمدی» یکی از تولید کنندگان آجیل در گلستان هم آن را تائید می کند و می گوید: دلال ها هیچ نقشی در گرانی آجیل ندارند بلکه مشکلاتی نظیرسرمازدگی در زمستان و خشکسالی تابستان سطح تولید این محصول را کاهش داده و باعث افزایش قیمت آن شده است. مشروح گفتگو با این تولیدکننده گلستانی را بخوانید.
* وضعیت آجیل در بازار برای شب عید چگونه است؟
آجیل برای عرضه به اندازه کافی در استان وجود دارد اما آنچه که مشکل ایجاد کرده است افزایش قیمت زیاد آجیل است که سبب شده مردم توان خرید نداشته باشند. کشاورز، واسطه گر و تجار همگی دست به دست هم داده اند تا این محصول امروز با قیمتی بیشتر از توان خرید مردم در بازار عرضه شود.
همین قیمت بالا سبب شده تا بازار فروش آجیل در گلستان رونق نداشته باشد مگر در مناسبت های ملی و جشن ها مانند شب یلدا و عید نوروز که مردم مجبور به خرید آجیل هستند فروش نیز زیاد می شود.
* آجیل در حال حاضر با چه قیمتی خرید و فروش می شود؟
قیمت آجیل در بازار با توجه به اینکه از چه نوعی باشد و برای کدام منطقه است، نوع فرآوری شده آن و نمکی که استفاده می کنند بسته بندی و دیگر موضوعات متفاوت است.
در حال حاضر آجیل چهار مغز در بازار از کیلوی ۲۰۰ هزار تومان تا ۴۰۰ هزار تومان خرید فروش می شود، پسته از کیلوی ۲۵۰ هزار تومان تا ۴۰۰ هزار تومان و باقی آجیل ها هم تقریبا به همین منوال است.
آجیل در شب یلدا قیمتی بیشتر از این داشت اما با گذشت این ایام تب و تاب خرید آجیل کم شد و قیمت پایین آمد اما باز هم مردم قدرت خرید این محصول را ندارند.
* قیمت آجیل در مقایسه با سال گذشته چه میزان افزایش داشته است؟
از سال گذشته تا امسال قیمت آجیل افزایش چشمگیری داشته است در برخی از محصولات آجیل تا صد درصد حتی بیشتر از آن نیز افزایش قیمت داشته است.
مثلا سال گذشته قیمت تخمه ژاپنی ۴۰ الی ۵۰ هزار تومان بود درحالیکه امسال این رقم به کیلویی ۱۷۰ هزار تومان رسیده است. تخمه کدو سال گذشته ۷۰ هزار تومان بود اما امسال نزدیک ۱۴۰ هزار تومان است، پسته ۱۷۰ هزار تومانی سال گذشته، امسال به رقمی بیش از ۲۷۰ هزار تومان به فروش می رسد.
متاسفانه افزایش قیمت در آجیل شب عید از ۵۰ درصد نسبت به سال گذشته نیز بیشتر است و همینطور که می بیند برخی محصولات صد درصد و یا بیشتر افزایش داشته اشت.
از سال گذشته تا امسال قیمت آجیل افزایش چشمگیری داشته است در برخی از محصولات آجیل تا صد درصد حتی بیشتر از آن نیز افزایش قیمت داشته است
* دلایل افزایش قیمت آجیل چیست؟
با توجه به اینکه سال گذشته باغداران و کشاورزان با مشکلات زیادی از جمله سرمازدگی در زمستان و خشکسالی تابستان روبه رو بودند، متاسفانه آجیل کاهش تولید داشت که این کمبود باعث افزایش قیمت شده است.
تخمه ژاپنی، تخمه هندوانه و دیگر موارد به دلیل سرمای زمستان سال گذشته محصول نداشتند به این ترتیب محصولی تولید داخل است به دلیل کاهش سطح تولید با افزایش قیمت مواجه شد.
* واسطه گرها چه میزان در این افزایش قیمت نقش داشته اند؟
آجیل و خشکبار هیچ ربطی به واسطه گری و دلالی ندارد، گندم و دیگر محصولات کشاورزی نیست که بتوانند در انبار ذخیره کنند و هر زمان که بخواهند با قیمت بالاتر عرضه کنند. آجیل یک محصول فصلی است که اگر در این ایام به فروش برود سود برده است وگرنه بعد از این ایام بازار فروش محصول بسیار کم است و دیگر کسی راغب به خرید آن نیست.
دلال ها هیچ نقشی در گرانی آجیل ندارند و این یک محصول مصرفی است که باید به موقع به فروش برسد به عنوان مثال در فصل گرما مردم بسیار کم از آجیل استفاده می کنند.
* آیا تنظیم بازار برای نرخ گذاری آجیل شب عید انجام می شود؟
آجیل مخلوط را تنظیم بازار نمی تواند نرخ مصوبی داشته باشد، چون کیفیت هایی بسیار متفاوت دارد و کیفت آجیل هر نقطه کشور با نقطه دیگر بسیار متفاوت است. تخم کدوی نومل کیلوی ۶۰ هزار تومان است همین محصول تولید شهرستان خوی کیلویی ۱۷۰ هزار تومان است.
علاوه بر مناطق تولید، کارخانه های فرآوری این محصول نیز متفاوت است مثلا درصد نمک آجیل فرق دارد کسی می آید ۵۰ درصد به آجیل نمک اضافه می کند قیمت را پایین می آورد اما این محصول کیفیت خیلی بدی دارد و قابل استفاده نیست.
* اصلی ترین مشکل شما در حوزه فرآوری آجیل چیست؟
یک اقدامی که انجام شده قیمت گذاری محصولات را براساس تولید انجام می دهند که این بدترین کار ممکن است که نه تنها باعث کنترل بازار نخواهد شد بلکه هرج و مرج بازار را نیز بیشتر می کند.
آیا مسئولین می توانند قیمت واقعی یک محصول را بدست آورند؟ قیمت تولید کننده چه میزان باید باشد و یا کسی که در بازار این محصول را باید خریداری کند سواد این را دارد که حساب و کتاب کند و محصول را سود ۲۳ درصدی خریداری کند؟ آیا کسی با ماشین حساب به خرید می رود که بتواند قیمت واقعی یک محصول را بدست آورد؟ محصول مانند آجیل که نمی توان قیمت واقعی آن را برای تولید کننده حساب کنند چگونه باید قیمت آن را در بازار مشخص کنند؟
درج قیمت تولید برکالا بدترین نوع تصمیم گیری برای کنترل بازار بود؛ به نظرم این تصمیم نه تنها باعث کنترل بازار نمی شود بلکه قیمت ها را افزایش می دهد
* شما چه پیشنهادی برای کنترل قیمت ها دارید؟
کنترل قیمت زمانی انجام می شود که قیمت نهایی برای مصرف کننده مشخص باشد مثلا یک آب معدنی در کارخانه دانه ای دو هزار تومان فروخته می شود زمانی که مصرف کننده باید آن را در بازار تهیه کند دو هزار و ۵۰۰ تا سه هزار تومان باشد نه اینکه دانه چهار هزار تومان آن را بخرد، به نظر می رسد به جای اینکه درج قیمت تولید قیمت بر کالا انجام شود باید قیمت مصرف کننده کاهش یابد.
اکثر قیمت گذاری ها در بازار به همین شکل است و قیمتی که از کارخانه تهیه می شود تا بدست مصرف کننده برسد بسیار متفاوت است.
دولت به جای اینکه دست بر روی تولید قیمت بگذارد، قیمت نهایی را مشخص کند تا اینگونه نباشد که از شرکت به یک قیمت خریداری شود و زمانی که به مصرف کننده می رسد بیش از ۷۰ درصد افزایش قیمت دارد.
از طرف دیگر آن قیمتی که می خواهند برای تولید کننده اعلام کنند هم واقعی نمی شود چرا که قیمت متفاوت است و این قیمت گذاری بر روی تولید خودش باعث گرانی است. به خصوص در حوزه فروش آجیل افزایش قیمت را در پی خواهد داشت. در هیچ کجای دنیا نمی توانند بر روی تخمه و آجیل قیمت بگذارند چون نوع کیفیت آجیل ها با یکدیگر متفاوت است.
* خواسته شما از مسئولان چیست؟
از مسئولان می خواهیم که با تصمیماتی که می گیرند برای تولید کنندگان سنگ اندازی نکنند انتظار هیچ گونه کمک و حمایتی از آنها نداریم.
نظر شما