جواد حیران نیا؛ بازار: مذاکرات وین برای احیای برجام ادامه دارد و برخی از به بن بست رسیدن این مذاکرات سخن می گویند.
مذاکراتی که احتمال موفقیت آن تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری ایران داده می شد در حال حاضر به بعد از انتخابات ریاست جمهوری موکول شده است.
در این خصوص «میخایل اولیانوف» نماینده دائم فدراسیون روسیه در سازمان های بین المللی در وین روز سه شنبه در سخنانی اعلام کرد: پیش از انتخابات ریاست جمهوری در ایران که قرار است در ۱۸ ژوئن (جمعه ۲۸ خرداد ماه) برگزار شود، دستیابی به توافقی برای احیای برجام امکان پذیر نخواهد بود، اما مذاکرات ادامه خواهد یافت و انتخابات خود نباید تأثیر قابل توجهی بر روند مذاکرات بگذارد.
نماینده دائم روسیه در سازمان های بین المللی در این خصوص ادامه داد: تا آنجا که ما فهمیدیم، این شرایط نباید تأثیر قابل توجهی در روند مذاکرات بیشتر داشته باشد.
اولیانوف به بن بست رسیدن مذاکرات را رد کرده است و گفته است: من معتقدم که چنین ارزیابی غلط است و با واقعیت مطابقت ندارد؛ زیرا روند در حال ادامه است؛ اگرچه پیشرفت به همان سرعتی که ما می خواهیم حاصل نشده است.
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز در خصوص این موضوع که مذاکرات وین به بن بست رسیده یا نه گفته است: هدف از برگزاری مذاکرات وین بازگشت آمریکا به تعهداتش ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد است. آنچه که در وین در حال روی دادن است به هیچ بن بستی نرسیده است و هیچ چیز غیرممکنی هم وجود ندارد. گفت‌وگوها در خصوص برخی ظرایف فنی، سیاسی، حقوقی و اجرایی همچنان جریان دارد و دو، سه موضوع اساسی باقی مانده است که در مورد آن ها در وین گفت‌وگوها جریان دارد. هنوز خیلی زود است که در مورد نتایج این گفت‌وگوها قضاوت کنیم، ادامه داد: به نظرم این دور از گفت‌وگوها دور آخر نخواهد بود و بعید است که دور آخر باشد و برخی از گمانه زنی های رسانه ای در این زمینه مقرون به صحت نیست.
خطیب زاده تاکید کرده است آنچه که در وین در حال رخ داده است ربطی به انتخابات و تحولات داخلی ایران ندارد، تصریح کرد: نه گفت‌وگوها فرسایشی شده، نه وقت اضافه ای داریم و فکر می کنم زمان برای موضوعات باقی مانده کم است.
اظهارات و مواضع اروپا نیز نشان از این دارد که بن بستی در مذاکرات وین رخ نداده است هر چند سرعت آن نیز قابل توجه نیست. «انریکه مورا» هماهنگ کننده اتحادیه اروپا در مذاکرات احیای برجام می گوید که به باور وی، گفتگوهای وین به ثمر خواهد نشست و می توان با پُل زدن روی موانع، مسئله را حل کرد.
به گفته این دیپلمات اروپایی، پیشرفت هایی برای عبور از سد موانع در مذاکرات وین حاصل شده است و طرفین مذاکره کننده هم با این هدف به وین آمده اند که درباره رویکردهای مختلف بحث و تبادل نظر داشته باشند؛ حال آنکه در نهایت این روند موفقیت آمیز خواهد بود هرچند ممکن است نیازمند زمان بیشتری باشد. نمی توانم بگویم که این دور آخر است. واقعاً نمی دانم. منظورم این است که قطعاً (به حصول نتیجه) نزدیک تر شده ایم اما واقعاً نمی دانم.
گره مذاکرات وین کجاست؟
در حال حاضر مذاکرات وین در خصوص رفع برخی تحریمها به ثمر رسیده است و گره در رفع برخی تحریمهای دیگر است که ایران اصرار به رفع آنها دارد.
به گفته ایران گفت‌وگوها در خصوص برخی ظرایف فنی، سیاسی، حقوقی و اجرایی همچنان جریان دارد و دو، سه موضوع اساسی باقی مانده است که در مورد آن ها در وین گفت‌وگوها جریان دارد.
در حال حاضر در خصوص رفع تحریمهای ذیل برجام از جمله در حوزه انرژی توافق حاصل شده است. آنچه همچنان حل نشده است رفع تحریمهایی است که برچسب آنها از هسته ای به غیر هسته ای تبدیل شده است و امریکا حاضر نیست آنها را به راحتی لغو کند.
لازم به ذکر است با تصویب برجام سه دسته از تحریم ها برداشته شد که شامل تحریم های مالی، پولی، بانکی، بیمه ای، تحریم های حوزه انرژی و حوزه حمل و نقل می شد. حال برخی از این حوزه ها از جمله بانک مرکزی، حوزه حمل و نقل و ... ذیل تحریمهایی با برچسبهای غیر هسته ای قرار گرفته اند.
موضوع مهم دیگر از دید ایران راستی آزمایی رفع تحریمهاست. آمریکا این موضوع را رد کرده است. اما ایران معتقد است آمریکا طرف خاطی و نفی کننده برجام است و از موضع یک خاطی در این مذاکرات حاضر شده است و باید تضمین های لازم را برای عدم تکرار آنچه که در دوران ترامپ اتفاق افتاده است را بدهد.
چگونگی اجرا برجام از سوی امریکا نیز موضوع دیگری است که ایران در مذاکرات وین مد نظر دارد. برای این منظور کارگروهی در مذاکرات تشکیل شده است.
سند روسیه چیست؟
در حالی برخی از به بن بست رسیدن مذاکرات وین سخن می گویند که روسیه اعلام کرده سند جدیدی در مذاکرات وین ارائه کرده است. میخائیل اولیانوف در حالی ارائه سند جدید در روز دوشنبه هفته جاری را اعلام کرد که از تداوم اصلاح متن کنونی سند نهایی نیز خبر داده است.
روسیه از افشای جزئیات سند جدید خودداری کرده است ولی از مواضع اولیانوف می توان چنین برداشت کرد که سند جدید برای گره گشایی از گره کنونی در مذاکرات وین است. هر چند طبق مواضع هیاتهای حاضر در وین کماکان در خصوص سند قبلی بحث و گفتگو می شود.
پیش بینی زمان به نتیجه رسیدن مذاکرات
با آغاز مذاکرات وین پیش بینی در خصوص زمان حصول به نتیجه از سوی برخی هیاتهای دیپلماتیک حاضر در وین نیز باب شد. شاید در این زمینه بتوان گفت «میخائیل اولیانوف» ید طولایی در پیش بینی نتیجه مذاکرات داشت. خوش بینی او در پایان هر دور مذاکرات نوید به نتیجه رسیدن مذاکرات در دور بعد را می داد که البته این خوش بینی ها به سرانجام نرسید.
بعد از دور پنجم مذاکرات عباس عراقچی و «انریکه مورا» نماینده اتحادیه اروپا نیز وارد پیش بینی زمان به نتیجه رسیدن توافق نهایی شدند و اظهار خوش بینی کردند که دور ششم دور نهایی مذاکرات خواهد بود.
اما آنها نیز از پیش بینی خود عقب نشینی کردند و صراحتا اعلام کردند که مذاکرات در دور آتی به نتیجه نخواهد رسید.
در این میان «اولیانوف» نیز اعلام کرده است: « چندین مسئله مهم هنوز حل نشده باقی مانده اند. ایالات متحده و ایران هنوز نتوانسته اند یک رویکرد قابل قبول متقابلی را درباره آن ها تعیین کنند. روند ادامه دارد، چه مدت طول خواهد کشید - احدی نمی تواند بگوید. شاید ۱۰ روز دیگر به آن رویکرد برسیم یا شاید مدت زمان طولانی تری نیز طول بکشد، زیرا پیش بینی در هنگام مذاکرات دشوار کاملاً ممنوع است.»
حال «اولیانوف» نه تنها پیش بینی نمی کند بلکه پیش بینی را هم ممنوع اعلام کرده تا مذاکرات روال خود را طی کند. آنچه از مواضع آمریکا و بیانیه های صادر شده علیه ایران در نشستهای اخیر ناتو و گروه ۷ مشخص است وارد شدن مذاکرات به مراحلی پیچیده است.
اینکه بعد از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایران مذاکرات با همین «دستور کار» ادامه یابد یا نه موضوعی مبهم است.
نظر شما