بازار؛ گروه استانها: استان همدان دارای انواع مختلف گیاهان دارویی است به نحوی که اکنون بیش از ۳۰۰ گونه از آن شناسایی شده اما در این عرصه نبود صنایع تبدیلی و فرآوری گیاهان دارویی باعث شده تا تولیدات بیشتر به شکل خام وارد بازار شود و ارزش افزوده‌ای برای فعالان نداشته باشد، ضمن اینکه نام و نشانی از همدان نیز بر این گیاهان دارویی نیست که نیست.
این درحالی است که در سند راهبردی و عملیاتی سه‌ساله استان همدان در جایگاه و مأموریت‌های استان در نظام تقسیم کار ملی به مرکز تخصصی در طب سنتی و تولید و فرآوری گیاهان دارویی کشور اشاره شده و استان همدان را دارای رتبه سوم کشوری در تولید گیاهان دارویی عنوان کرده است.
از این موارد که بگذریم یکی از شهرستان های استان همدان که در زمینه گیاهان دارویی به ویژه تولید رازیانه، نقش موثری دارد، شهرستان رزن است.
شهرستان رزن از شمال به استان مرکزی، از جنوب به شهرستان فامنین، از غرب به شهرستان کبودرآهنگ و از شرق به شهرستان درگزین محدود می‌شود ضمن اینکه در تشریح مزیت‌ها و قابلیت‌های مربوط به بخش کشاورزی این شهرستان می‌توان به مواردی چون برخورداری از نیروی انسانی، هم‌جواری با محور توانمند اقتصادی و تولیدی همدان-رزن به‌عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه استان همدان، نزدیکی به مراکز کشور و قطب‌های صنعتی قزوین، زنجان، ساوه، تهران و همدان، استقرار شهرستان در یکی از دروازه‌های ورودی به استان، امکان ایجاد مراکز آموزش عالی کشاورزی و دام‌پروری، برخورداری از تولید گیاهان دارویی، ذخیره‌سازی آب در مناطق گونلو از طریق احداث سدهای کوچک، برخورداری شهرستان از ذخایر ژنتیکی گیاهی مهم، قرارگیری در یکی از مسیرهای ارتباطی با پایتخت کشور و غیره اشاره کرد.
طبق سند راهبردی و عملیاتی سه ساله‌های استان همدان، احداث شهرک تحقیقات و فرآوری رازیانه، کشتارگاه صنعتی طیور پروتئین ماکیان الوند و احداث سردخانه نگهداری محصولات کشاورزی از جمله پروژه‌های محرک توسعه و اولویت‌دار در این شهرستان است.
برنامه‌های عملیاتی این شهرستان در بخش کشاورزی به‌دلیل پتانسیل بالای موجود در منطقه در زمینه تولید انواع محصولات کشاورزی نیاز جدی به تبدیل و بسته‌بندی است به نحوی که با توجه به تولید انواع محصولات مرتبط در منطقه شامل صنایع تبدیلی، فرآوری مواد غذایی، صنایع بسته‌بندی، سورتینگ محصولات کشاورزی، تولید دانه‌های روغنی، تولید گوشت قرمز، توسعه گلخانه، اصلاح باغات، احداث مجتمع گلخانه‌ای عمان، احیا و مرمت قنوات، توسعه سامانه‌های نوین آبیاری، ایجاد ظرفیت فرآوری و ذخیره‌سازی جدید لازم است.
بیش از ۹۵ درصد رازیانه کشور در بخش سردرود شهرستان رزن تولید می شود
سال گذشته سطح زیر کشت محصول رازیانه در بخش سردرود شهرستان رزن برابر دو هزار و ۵۰۰ هکتار بود ضمن اینکه بیش از ۹۵ درصد از رازیانه کشور در بخش سردرود شهرستان رزن تولید می شود؛ گیاه رازیانه با هدف کشت گیاهان کم آب بر و با نیاز آبی پایین در این شهرستان کشت و این محصول باعث اصلاح ساختار خاک شده و در تناوب با غلات (گندم و جو) به عنوان گیاه دارویی و صنعتی استفاده می شود.
حال با این تفاسیر برآن شدیم تا میزان کشت رازیانه در شهرستان رزن در سال جاری و وضعیت ورود به عرصه بسته بندی و فرآوری این محصول را جویا شویم و در همین راستا گفتگویی با محمود فتحی؛ مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رزن و ایرج جعفری؛ مدیر عامل شرکت بسته بندی رازیان ترتیب داده شد که در ادامه آن ها را می خوانید:
محمود فتحی در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه ۹۵ درصد رازیانه کشور در سطح شهرستان رزن تولید می شود، یادآوری کرد: دو هزار هکتار از اراضی این منطقه زیر کشت رازیانه قرار دارد که از این اراضی سالیانه هفت هزار تا هفت هزار و ۵۰۰ تن رازیانه تولید می شود.
قیمت تضمین شده ای برای این محصول وجود ندارد؛ به همین دلیل توسط واسطه ها با قیمت مصوب خریداری و صادر می شود
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رزن در خصوص وضعیت صادرات رازیانه از این شهرستان گفت: قیمت تضمین شده ای برای این محصول وجود ندارد و به همین دلیل رازیانه توسط واسطه ها با قیمت مصوب خریداری و صادر می شود.
وی در ادامه از راه اندازی شرکت بسته بندی گیاهان دارویی در شهرستان درگزین خبر داد و افزود: مدیر عامل شرکت بسته بندی رازیان، رازیانه را از کشاورزان با قیمت مصوب خریداری می کند و طی فرایندی، رازیانه ها بسته بندی شده و در سطح کشور عرضه و بخشی از آن را به کشورهای دیگر صادر می شود.
فتحی در ادامه صحبت های خود از کشت محصول کم آب بر گل محمدی در شهرستان رزن نیز سخن گفت و افزود: حدود ۱۰ هکتار از اراضی شهرستان رزن زیر کشت گل محمدی قرار دارد که از این اراضی زیر کشت، حدود ۱۶ تن گل محمدی تولید می شود.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رزن با بیان اینکه در نظر داریم حوزه کشت گل محمدی را در روستاهای کوهستانی توسعه دهیم، یاد آوری کرد: در همین راستا آموزش هایی را برای کشاورزان منطقه در پیش گرفته ایم.
فتحی با بیان اینکه گل محمدی از گیاهان کم آب بر بوده و در اراضی ملی نیز قابل کشت است، اضافه کرد: در تلاشیم سطح اراضی زیر کشت گل محمدی به سطح قابل قبولی برسد تا امکان سرمایه گذاری و همچنین صادرات این محصول نیز مهیّا شود.
نگاه کارشناسانه کشورهای خاورمیانه به رازیانه رزن
مدیر عامل شرکت رازیان نیز در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه طی سال های گذشته استان همدان در زمینه بسته بندی گیاهان دارویی بسیار ضعیف عمل کرده و در این رابطه خلا احساس می شد، اضافه کرد: به همین خاطر از همان ابتدا طرح راه اندازی شرکت بسته بندی رازیانه مورد استقبال مسئولین استانی قرار گرفت.
گیاه دارویی رازیانه را پاکستانی ها، عرب ها و ترکیه ای ها خیلی بهتر از ما می شناسند و نگاه کارشناسانه در این زمینه دارند
ایرج جعفری با اشاره به اینکه ۹۵ درصد رازیانه کشور در استان همدان و به خصوص در شهرستان های رزن و در گزین تولید و به مصرف داخلی و خارجی می رسد، یادآوری کرد: رازیانه رزن شهرت جهانی دارد؛ به طوری که گیاه دارویی رازیانه را پاکستانی ها، عرب ها و ترکیه ای ها خیلی بهتر از ما می شناسند و نگاه کارشناسانه در این زمینه دارند.
وی در خصوص راه اندازی شرکت بسته بندی رازیانه گفت: با توجه به اینکه، استان همدان در رده و رتبه سوم تولیدات گیاهان دارویی در کشور قرار دارد و به دلیل اینکه محصولات استان همدان به صورت فله ای از استان خارج می شد، با توجه به اینکه چندین سال در کار خرید و فروش گیاهان دارویی بودم در مسیر بسته بندی گیاهان دارویی ورود پیدا کردم.
مدیرعامل شرکت بسته بندی رازیان با یادآوری اینکه از سال ۱۳۹۵ طرح بسته بندی رازیانه را مورد مطالعه میدانی قرار دادیم، اضافه کرد: طرح تهیه شده در همان ابتدای کار مورد استقبال سازمان جهاد کشاورزی شهرستان رزن قرار گرفت و با خریداری دستگاه های مربوط به بسته بندی محصولات، شرکت در شهرستان درگزین راه اندازی و احداث شد.
وی در ادامه صحبت های خود عنوان کرد: به دلیل ضعف و خلائی که در زمینه بسته بندی گیاهان دارویی در استان همدان به شدت احساس می شد، طرح ارائه شده در زمینه راه اندازی شرکت بسته بندی گیاهان دارویی مورد استقبال سازمان غذا و دارو استان همدان گرفت و مجوز این طرح اخذ شد.
سالیان سال بود که رازیانه رزن بی نام و نشان و به صورت فله از استان خارج می شد!
مدیر عامل شرکت بسته بندی رازیان در خصوص برندسازی رازیانه گفت: برند سازی در این زمینه متعلق به شهرستان های رزن و درگزین است و تا به حال به ثبت کسی نرسیده اما سالیان سال بود که رازیانه رزن بی نام و نشان و به صورت فله از استان خارج می شد اما حالا تقریباً یکسالی است که در مسیر برندسازی رازیانه پیش رفتیم تا توانستیم به نام «رازیان» یک برند به ثبت برسانیم.
جعفری با عنوان اینکه شرکت بسته بندی با نام و نشان رازیان در سایت دیجی کالا، باسلام و سایرسایت ها و نیز فروشگاه های زنجیره ای بزرگ تبلیغ و عرضه می شود، اضافه کرد: هرکجا که نام رازیان به گوش می رسد، تمام فکرها به سمت رازیانه متمرکز می شود.
جعفری با ابراز اینکه خوشبختانه تمام محصولات ما در سطح کشور برند سازی شده است، یادآور شد: تمام محصولات از طریق باربری و پست به دورترین نقاط کشور ارسال می شود و اکثر مصرف کنندگان از ارسال سریع و به موقع و همچنین کیفیت بسته بندی محصولات رضایت کامل دارند.
در نظر داریم که یک پک کامل از محصولات شرکت را به عنوان سوغات همدان عرضه کنیم
مدیر عامل شرکت بسته بندی رازیان با عنوان اینکه در نظر داریم که یک پک کامل از محصولات شرکت را به عنوان سوغات همدان عرضه کنیم، اضافه کرد: در این خصوص نیز با استاندار همدان رایزنی و صحبت هایی در حال انجام است؛ به این صورت که میهمانانی که از خارج از استان یا گردشگران و مسافران خارجی که وارد استان همدان می شوند را با عرضه محصولات گیاهی استان بدرقه کنیم.
جعفری عنوان کرد: اکثر مدیران و مسئولان استانی از طرح عرضه محصولات به صورت سوغات همدان استقبال کردند؛ به طوری که خود آن ها وقتی در جلسات خارج از استان، شرکت می کنند، بسته های ۵۰ تا ۶۰ تایی از پک رازیان را سفارش می دهند و همراه خود می برند که بسی مایه افتخار است.
طبق آمارهای مربوط به سال ۱۳۹۵ حدود ۷۵ درصد جمعیت شهرستان رزن و ۶۳ درصد جمعیت شهرستان درگزین در نقاط روستایی زندگی می‌کنند که این موضوع نشان‌دهنده اهمیت شغل کشاورزی در این شهرستان ها است.
ناگفته پیداست با این ویژگی نیاز به کارخانه‌ها، شرکت‌های مربوط به بسته‌بندی، فرآوری، صنایع تبدیلی و داشتن بازار فروش مناسب از جمله موضوعاتی است که در تمامی نقاط استان همدان، به‌ویژه شهرستان‌هایی که تولیدات خاص دارند، باید به آن توجه داشت.
زمانی در نبود واحدهای فرآوری و بسته‌بندی، این محصول به‌صورت خام عرضه و در استان‌های دیگر و حتی خارج از کشور بسته‌بندی می‌شد
شهرستان رزن و درگزین در دل خود علاوه‌بر وجود دو محصول گندم و جو به‌صورت استراتژیک و دام و طیور، دارای گیاه دارویی و غذایی رازیانه است به‌نوعی که بیش از ۹۵ درصد رازیانه کشور، در این شهرستان ها کشت می‌شود و زمانی در نبود واحدهای فرآوری و بسته‌بندی، این محصول به‌صورت خام عرضه و در استان‌های دیگر و حتی خارج از کشور بسته‌بندی می‌شد که این رویه به معنای نرسیدن سود، ارزش افزوده و توان صادراتی و در نتیجه ایجاد اشتغال پایدار در این شهرستان بود.
اما این بار روی دیگر سکه نمایان شده و درحالی ۹۵ درصد رازیانه کشور در رزن تولید می شود این روزها شاهد آنیم با ورود به عرصه بسته بندی و تکمیل زنجیره تولید این محصول، مسیر صادرات رازیانه به صورت استاندارد و بهداشتی روشن شده است.
با این تفاسیر، امید است تا در سال "تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها" با حمایت های بیشتر مسئولین استانی از ورود به عرصه زنجیره تولید و صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات کشاورزی به ویژه گیاهان دارویی استان همدان روبرو و نتیجه آن را که همانا توسعه اقتصادی این مناطق و بهبود معیشت خواهد بود را شاهد باشیم.
نظر شما