بازار؛ گروه بین الملل: ایران مدت هاست که موضوع «کریدور خلیج فارس-دریای سیاه» به عنوان یک مسیر امن و اقتصادی را دنبال می کند.
این کریدور منطقه ای علاوه بر ایران، از سوی برخی کشورهای آسیای میانه و قفقاز نیز مورد توجه واقع شده است، هرچند پیگیری این مسیر اقتصادی به صرفه از سال ۱۳۹۸ در دستور کار جدی قرار گرفت.
در همین ارتباط نیز در مردادماه ۱۳۹۸، «محمد اسلامی»؛ وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران که در اجلاس سوچی و نشست مشترک وزرای حمل‌ونقل پنج کشور ساحلی دریای خزر شرکت کرده بود، بحث و بررسی پیرامون تکمیل و توسعه کریدور شمال-جنوب و خلیج فارس-دریای سیاه را مهم برشمرد و در این ارتباط گفت: راه اندازی کریدور خلیج فارس-دریای سیاه با هدف توسعه ترانزیت از اهمیت بالایی برخوردار است.
پس از آن نیز در بهمن ماه ۱۳۹۹، «محمدجواد ظریف»، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران در جریان سفر به جمهوری آذربایجان اعلام کرد که براساس گفت‌وگوهایی که با مقامات پنج کشور آذربایجان، روسیه، ارمنستان، گرجستان و ترکیه داشته‌ایم امیدواریم بتوانیم یک همکاری همه‌جانبه برای اتصال در این منطقه چه از طریق کریدور شمال جنوب و چه از طریق کریدور جنوب به غرب ایجاد کنیم و از این طریق خلیج‌فارس را به روسیه و دریای سیاه وصل کنیم.
به تازگی نیز مدیرکل ترانزیت، تجاری سازی و تشکل‌های وزارت راه و شهرسازی ایران از نهایی شدن راه اندازی کریدور ترانزیتی خلیج فارس-دریای سیاه در آینده نزدیک خبر داده و با بیان اینکه کریدور ترانزیتی خلیج فارس-دریای سیاه در راستای توسعه دیپلماسی حمل و نقلی کشورهای عضو و بهره مندی مشترک آنها از مزیت‌های نسبی شان و ارتقای مزیت‌های رقابتی راه اندازی خواهد شد، گفت: بعد از طرح این ابتکار از سوی کشورمان (به عنوان امین موافقتنامه) در سال ۱۳۹۵ و پس از برگزاری چهار دور مذاکرات کارشناسی به ترتیب در تهران، صوفیا، تفلیس و تهران، دور پنجم مذاکرات به صورت ترکیبی حضوری-مجازی با مشارکت هیئت‌هایی از کشورمان و ارمنستان (به صورت حضوری) و کشورهای گرجستان، بلغارستان و یونان (به صورت مجازی) در روز دوشنبه ۳۰ فروردین ماه سال جاری در ایروان پایتخت ارمنستان برگزار شد. مدیرکل ترانزیت، تجاری سازی و تشکل‌های وزارت راه و شهرسازی همچنین ادامه داد: در نشست اخیر، با توجه به اراده کشورها در نهایی سازی متن موافقتنامه، توافقات سازنده‌ای در خصوص تعیین تکلیف پاره‌ای موارد باقی مانده در پیش نویس این متن حاصل شد که انتظار می‌رود در نشست بعدی در صوفیا پایتخت بلغارستان، متن نهایی به امضای طرفین برسد.
مزایای منطقه ای و بین المللی «کریدور خلیج فارس-دریای سیاه»
انتظار می رود در سایه راه اندازی «کریدور خلیج فارس-دریای سیاه»، با توجه به صرفه اقتصادی و امنیت آن، سرعت مبادلات تجاری آسیا به اروپا افزایش یابد. از سوی دیگر افزایش سرعت مبادلات تجاری از خلیج فارس تا دریای سیاه باعث خواهد شد تا مقوله ترانزیت ایران هرچه بیشتر با تجارت منطقه‌ای و بین المللی بویژه با کشورهای حوزه قفقاز جنوبی و دریای سیاه چسبندگی و وابستگی ایجاد کند و این شرایط فرصت پر ارزشی برای رونق مسیر ترانزیتی ایران خواهد بود.
از سوی دیگر اصلی ترین مزیت «کریدور خلیج فارس-دریای سیاه» افزایش سطح مبادلات ایران با کشورهای حوزه قفقاز شامل جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان خواهد بود. تا کنون بیشتر مبادلات ایران با این حوزه بر بازارهای ارمنستان و مرحله دوم بازار هدف جمهوری آذربایجان متمرکز بوده و بازار مصررف کنندگان گرجستان نقش بسیار محدودتر و کم وزن تری در سبدتجارت خارجی ایران داشته اند که حال انتظار می رود که «کریدور خلیج فارس-دریای سیاه» به تقویت و ارتقای جایگاه گرجستان در سبد تجارت خارجی با ایران منجر شود.
همچنین کشورهای حوزه قفقاز از طریق «کریدور خلیج فارس-دریای سیاه» فرصت خوبی را بدست خواهند آورد تا کالاها و تجارت مورد نیاز خود و فراتر از ایران را از طریق بندرگاه های خلیج فارس دنبال کنند و دسترسی این کشورها از طریق کریدور مذکور به خلیج فارس و اقیانوس هند تسهیل خواهد شد.
از نظر جغرافیایی نیز می بایست در نظر داشت که کشورهای ساحلی دریای سیاه شامل گرجستان در شرق، روسیه و اوکراین در شمال، رومانی و بلغارستان در غرب و ترکیه در جنوب این دریا با طول ساحلی معدل ۴ هزار و ۳۴۰ کیلومتر است که سواحل گرجستان ۳۱۰ کیلومتر، فدراسیون روسیه ۴۷۵ کیلومتر، اوکراین ۱٬۶۲۸ کیلومتر، رومانی ۲۲۵ کیلومتر، بلغارستان ۳۰۰ کیلومتر، و ترکیه ۱٬۴۰۰ کیلومتر سواحل این دریا را در اختیار دارند. این حجم طولانی از سواحل دریای سیاه با کشورهایی با جمعیت بالا و سهم مهم از بازارهای بین المللی، نشان دهنده اهمیت بسیار زیاد حمل و نقل دریای سیاه است و این کریدور ابتکاری، با توجه به برقراری اتصالی کوتاه و امن از خلیج فارس تا این دریا از مسیر ایران، اهمیت بسیار زیادی برای سایر کشورهای حوزه دریای سیاه خواهد داشت.
از طرف دیگر با توجه به طرح‌های کلان بین المللی متصل کننده میان آسیا-اروپا از جمله ابتکار «یک کمربند و یک جاده» که از سوی چین در دست اجراست، بستر مناسب جهت مشارکت در طرح‌های یاد شده و به تبع آن نقش آفرینی هرچه بیشتر ایران در زمینه ترانزیت و حمل و نقل بین المللی و منطقه ای فراهم خواهد شد و ایران همزمان خواهد توانست با اتصال کریدور خلیج فارس-دریای سیاه به مسیر تجاری چین به اروپا نقش یک چهار راه بین المللی در مسیر آسیا به اروپا را برعهده بگیرد. لذا کریدور خلیج فارس-دریای سیاه جایگاه تجاری ایران در مسیرهای منطقه ای و بین المللی را به مانند یک چهار راه بین المللی مهم ارتقا خواهد داد.
نظر شما