فرشته بامری؛ بازار: منطقه سیستان با داشتن پنج شهرستان، یکی از نقاط کمتر برخوردار در استان سیستان و بلوچستان و ایران است که به دلیل وجود چالش ها و مشکلات فراوان از توسعه عقب مانده است.
در واقع ظرفیت های داخلی زیادی برای توسعه منطقه سیستان در بخش دامداری و کشاورزی وجود دارد اما برای بهره برداری از آنها نیاز به منابع آبی پایدار است. کمبود آب که عمدتاً ناشی از خشکسالی‌ها و نرخ پایین بارش در سالیان اخیر است، سبب از بین رفتن مشاغل موجود در منطقه از جمله کشاورزی و صیادی شده است.
از بین رفتن منبع درآمد و توقف چرخه اقتصاد، علاوه بر بیکاری، محرومیت و فقر، پدیده مهاجرت را در منطقه سیستان تشدید و معضلات اجتماعی را در شهرهای این منطقه به وجود آورده است.
پیامدهای خشکسالی برای انبار غله ایران
ایران آذین، یکی از شهروندان ساکن در شهر زابل در گفت و گو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: خشکسالی ها سبب شده تا بسیاری از روستائیان منطقه سیستان که از طریق کشاورزی و کاشت گندم، جو، علوفه و خوراک دام روزگار می گذراندند اکنون بیکار و خانه نشین شوند.
وی با اشاره به اینکه سیستان زمانی انبار غله ایران بوده است، افزود: با از بین رفتن کشاورزی، دامپروری هم به مخاطره افتاده و اقتصاد در منطقه تحت شعاع قرار گرفته است.
آذین با اشاره به اینکه در حال حاضر بسیاری از خانواده ها در منطقه سیستان از درآمد پایینی برخوردار هستند، تصریح کرد: فقر و مشکلات اقتصادی سبب ترک تحصیل جوانان، اعتیاد و سایر معضلات اجتماعی در منطقه شده است.
علی فیروزکوهی، یکی دیگر از ساکنان شهر زابل در گفت و گو با خبرنگار بازار، اظهار داشت : تنها منبع درآمد روستائیان منطقه سیستان از طریق باغداری، زراعت و دامپروری است.
وی افزود: خشکسالی های اخیر سبب شده تا روستائیانی که تولید کننده مایحتاج خانواده خود بودند، درآمدهای خود را از دست داده و اکنون به مصرف کننده صرف تبدیل شوند.
وی تصریح کرد: اغلب جوانان در روستاها هم بیکار هستند و برای یافتن شغل و کار در کارخانه ها به دیگر استان های کشور مهاجرت می کنند.
ضعف زیر ساخت ها عامل تشدید مشکلات
حسین قربانی، کارشناس مسائل شهری در گفت و گو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: امروزه شهر و زندگی شهری بدون امکاناتی نظیر فضای سبز مناسب، کوچه ها و معابر آسفالت شده، شبکه فاضلاب، اینترنت و از همه مهمتر وجود صنایع تولیدی قابل تصور نیست.
وی افزود: زیرساخت های یک منطقه و ایجاد راه ها، جاده ها و مراکز علمی و فرهنگی مورد نیاز ارتباط مستقیمی با وضعیت اقتصاد در هر منطقه ای دارد.
قربانی تصریح کرد: نبود فضای سبز مناسب، نبود آسفالت مناسب، عدم استفاده مناسب از ظرفیت های گردشگری منطقه و ده ها پتانسیل دیگر از جمله مسائل و مشکلات منطقه سیستان هستند که مسئولان باید چاره ای برای رفع آنها بیندیشند.
وی بیان کرد: مشکلات بهداشت، آموزش، ارتباطات و راه ها و نبود بسیاری از امکانات دیگر در منطقه سیستان مستلزم تدوین راهکارهای نوین برای برون رفت از عقب ماندگی ها است.
این کارشناس شهرسازی گفت: لازم است در منطقه سیستان کارخانجات و واحدهای تولیدی ایجاد و روش های نوینی برای کشاورزی عملیاتی شود تا چرخه تولید و توزیع درآمد واقعی (کالا و خدمات) در منطقه ایجاد شود.
لزوم اقدامات علمی برای حل مشکلات سیستان
پیمان افراسیاب، رییس دانشگاه زابل در گفت و گو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: دانشگاه زابل در مسیر توسعه سیستان گام برداشته و طرح ها و پروژه های خود را با محوریت توسعه سیستان عملیاتی می کند.
وی افزود: دانشگاه زابل با داشتن اعضای هیات علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی در حوزه های آب و خاک و کشاورزی از ظرفیت بالایی برای پروژه های تحقیقاتی و پژوهشی در منطقه برخوردار است و همواره تلاش کرده است از این طریق به وظیفه ذاتی خود در توسعه آتی سیستان عمل کند.
وی تصریح کرد: در سال جاری بیش از ۱۸طرح پژوهشی با اعتباری بالغ بر ۴۵ میلیارد ریال به مرحله عقد قرارداد با ادارات و سازمانهای دولتی رسیده است که افزایش بهره وری محصولات کشاورزی و استفاده از انرژی های نو، پهنه بندی فرسایش پذیری آبی و بادی اراضی دشت سیستان با هدف کاهش گرد و غبار ناشی از طوفان ها، کاشت زیتون زرد از جمله این طرح های پژوهشی است.
بهره مندی از ظرفیتهای مغفول مانده، افزایش تعاملات بین المللی، ارتقا شاخص‌های پژوهشی از جمله شاخصه هایی هستند که به رفع مشکلات منطقه سیستان کمک می کنند
رئیس دانشگاه زابل گفت: بهره مندی از ظرفیتهای مغفول مانده، افزایش تعاملات بین المللی، ارتقا شاخص‌های پژوهشی از جمله شاخصه هایی هستند که به رفع مشکلات منطقه سیستان کمک می کنند.
افراسیاب از اجرای طرح رویین تن سازی سیستان خبر داد و افزود: این طرح با همکاری وزارت نیرو، شرکت آب منطقه ای استان سیستان و بلوچستان و دانشگاه زابل اجرایی می شود.
وی تصریح کرد: طرح رویین تن سازی سیستان می تواند دستاوردهای مثبت سیاسی برای منطقه به ارمغان بیاورد و علاوه بر رشد اجتماعی و فرهنگی، معضلات اجتماعی منطقه را هم مرتفع کند.
وی با اشاره به ابعاد این طرح ادامه داد: تغییر الگوی کشت و تولید محصولاتی اقتصادی متناسب با شرایط اقلیمی و محدودیت های آبی در منطقه یک ضرورت است و این مهم در این طرح پیش بینی شده است.
رئیس دانشگاه زابل گفت: یکی دیگر از اهداف این طرح شناسایی پتاسیل های عظیم منطقه و تکیه بر منابع داخلی برای حل مشکلات منطقه است.
وی با اشاره به نقش مبادلات مرزی در توسعه پایدار منطقه افزود: توسعه پایدار منطقه باید متکی بر روش های علمی و تخصصی، بهره گیری از اندیشه ها، تجارب جوامع محلی و مشارکت نخبگان عملیاتی شود تا به دستاوردهای مطلوبی در این بخش دست پیدا کنیم.
افراسیاب تصریح کرد: در این پروژه بهره برداری از منابع آبی جدید و جایگزین و استفاده از فناوری برای افزایش بهره وری آب بررسی می شود.
رئیس دانشگاه زابل گفت: ایجاد فرصت های شغلی و در آمدزا با هدف تغییر مبنای توسعه از کشاورزی به صنعت، تجارت و خدمات در منطقه سیستان ضروری است.
انجام مطالعه و پژوهش قدم اول
افراسیاب با بیان این مطلب که پروژه فوق در مرحله مطالعه قرار دارد، افزود: پس از بررسی ابعاد این پروژه قراردادی فی ما بین دانشگاه زابل، شرکت آب منطقه ای استان سیستان و بلوچستان و وزارت نیرو انعقاد می شود تا خدمات پژوهشی و مطالعات اولیه این طرح در منطقه انجام شود.
وی تصریح کرد: ماحصل این مطالعات در همایش رویین تن سازی سیستان به زودی ارائه می شود.
وی بیان کرد: طرح رویین تن سازی سیستان می تواند دستاوردهای مثبت سیاسی را برای منطقه به ارمغان بیاورد و علاوه بر رشد اجتماعی و فرهنگی، معضلات اجتماعی منطقه راهم مرتفع کند.
رئیس دانشگاه زابل گفت: تمامی امکانات دانشگاه زابل برای عملیاتی کردن این طرح به کار گرفته می شود.
در مجموع نکته ای که همه کارشناسان به آن عقیده دارند این است که بسیاری از مشکلات امروز منطقه سیستان ریشه در مسائل اقتصادی، خشکسالی های مستمر و نبود صنایع تولیدی در این منطقه است از این رو می طلبد تا کارشناسان و مسئولان مربوطه خصوصا با روی کار آمدن دولت جدید با ارائه راهکارهای نوین و طرح های جامع در جهت توسعه منطقه سیستان گام های موثر و مثبتی بردارند و راه را برای رشد اقتصادی این منطقه استراتژیک کشور هموار کنند.
نظر شما