بازار؛ گروه خودرو: آن طور که خودروسازان و فعالان صنعت خودرو اعلام میکنند کل ظرفیت تولید سالانه خودرو به یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه میرسد؛ خودروهایی که به صورت میانگین ۲۵ درصد از تولید آنها باید از طریق واردات تامین شود.
در همین راستا آرش محبینژاد، دبیر انجمن صنایع همگن قطعهسازان کشور نیز در ابتدای سال جاری از نیاز ۳.۵ میلیارد دلاری صنایع خودرو و قطعه گفته بود؛ ارزهایی که باید صرف واردات قطعات نیم ساخته تا قطعات کامل شوند تا خودروسازان بتوانند به ادامه فعالیت خود بپردازند. در همین راستا این سوال مطرح میشود که این حجم از نیاز ارزی دقیقا باید صرف چه قطعاتی در خودروهای سواری شوند؟ سوالی که بازار قصد دارد طی گزارشی به آن پاسخ دهد.
واردات ۱۰ تا ۴۰ درصد قطعات خودروهای داخلی
یک مقام آگاه در یکی از شرکتهای خودروسازی کشور که نخواست نامش فاش شود به بازار گفت: «بین ۱۰ تا ۴۰ درصد قطعات مورد نیاز خط تولید هر دو خودروساز بزرگ باید از طریق واردات تامین شود. از همین رو می توان ادعا داشت که عمق ساخت داخل در برخی از خودروها به ۹۰ درصد و در برخی دیگر به ۶۰ درصد رسیده است و مابقی قطعات این خودروها که داخلی سازی نشده نیز نیاز به واردات دارد.»
حدود ۲۵ درصد از قطعات خودروهای سواری که در کشور تولید می شوند وارداتی هستند که در این میان قطعات الکترونیکی به دلیل ضعف یا نبود توجیه اقتصادی برای داخلی سازی در صنعت الکترونیک نیاز به واردات کامل دارند. مضاف بر این موضوع مواد اولیه مورد نیاز برای تولید برخی از قطعات پلیمری نیز باید از خارج از کشور تامین شود
بر این اساس به طور میانگین حدود ۲۵ درصد از قطعات خودروهای سواری که در کشور تولید می شوند وارداتی هستند که در این میان قطعات الکترونیکی به دلیل ضعف یا نبود توجیه اقتصادی برای داخلی سازی در صنعت الکترونیک نیاز به واردات کامل دارند. مضاف بر این موضوع مواد اولیه مورد نیاز برای تولید برخی از قطعات پلیمری نیز باید از خارج از کشور تامین شود؛ چراکه تولید یکسری از مواد اولیه خارج از توان صنایع داخلی در شرایط فعلی است.
دلیل این ماجرا هم این است که سرمایهگذاری برای توسعه صنعت پلیمری در راستای کاهش نیاز به واردات در صنایعی چون قطعه سازی انجام نشده است. از همین رو قطعه سازی و خودروسازی برای تامین این نیاز خود همچنان باید وابسته به خارج از کشور باشند. با این تفاسیر عجیب نیست که علاوه بر نیاز به واردات برخی از قطعات باید مواد اولیه قطعات بعضی دیگر را هم از طریق واردات تامین کرد.
۱۳ قطعه حیاتی برای تولید خودروهای سواری
اما از بحث مواد اولیه که بگذریم به قطعات نیم ساخته یا کامل خواهیم رسید که به رغم برگزاری چهار میز تعمیق ساخت داخل و اجرای برنامه داخلیسازی قطعات خودرو از تیرماه سال گذشته، هنوز نیاز به واردات شمار بسیاری از آنها وجود دارد. این قطعات به گفته یکی از کارشناسان صنعت خودرو شامل یک لیست ۱۳ عددی برای خودروهای سواری و ۱۵ عددی برای خودروهای کار و تجاری می شود که برخی از آنها بجای یک قطعه شامل مجموعهای از قطعات هستند.
شایان ذکر است که نیاز ارزی ۳.۵ میلیارد دلاری فقط مختص به خودروهای سواری هستند و اطلاعات دقیقی در خصوص نیاز ارزی خودروهای کار و تجاری به دست خبرنگار بازار نرسیده است.
این لیست برای خودروهای سواری شامل سیستم EMS، پلوس جلو، گیربکس اتوماتیک، چراغهای دارای دی لایت، قطعات تزئینی، بلبرینگهای موتور، رولبرینگهای موتور، یاتاقانهای موتور، رینگ پیستون موتور، اورینگها، کاسه نمدهای موتور، کیسه هوا، ACU و برخی از ورقهای بدنه می شود
همانطور که اشاره شد لیست ۱۳ عنوان قطعات وارداتی برای خودروهای سواری شامل سیستم EMS، پلوس جلو، گیربکس اتوماتیک، چراغهای دارای دی لایت، قطعات تزئینی، بلبرینگهای موتور، رولبرینگهای موتور، یاتاقانهای موتور، رینگ پیستون موتور، اورینگها، کاسه نمدهای موتور، کیسه هوا، ACU (واحد کنترل الکترونیکی و سنسورهای کیسه هوا) و برخی از ورقهای بدنه می شود.
در این بین قطعاتی از جمله EMS شامل انژکتورها، ECU، کویل دوبل، سنسورها که مهم ترین آن دریچه گاز برقی است میشود و بخش بیشتر این قطعات در خارج از کشور به صورت اجزای نیم ساخته خریداری و در کشور توسط قطعه سازان با برندهای آنها مونتاژ می شود. بنابراین بخش اصلی این قطعات توسط خودروساز یا قطعه ساز خریداری و عملیات مونتاژ در کشور انجام میشود.
قطعات تزئینی کابین خودرو نیز مانند گیجها، نمایشگر، سنسورهای کابین، ماژولهای کنترل الکترونیکی، دوربین همگی وارداتی هستند. همچنین کیسه هوا و چراغهای دی لایت نیز همانطور که اشاره شد به صورت نیم ساخته از طریق واردات تامین شده و در داخل کشور مونتاژ می شوند.
گفتنی است که نیمی از قطعات وارداتی برای خودروهای سواری را قطعهسازان و نیم دیگر را خودروسازان وارد میکنند.
تولید خودروهای کار و تجاری با واردات ۱۵ مجموعه قطعات
علاوه بر خودروهای سواری، همانطور که اشاره شد به گفته یک مقام آگاه یک لیست ۱۵ عددی از قطعات خودروهای کار و تجاری نیز نیاز به واردات دارند و به گفته برخی از کارشناسان عمق داخلی سازی خودروهای تجاری از جمله کامیون، کامیونت، اتوبوس و غیره درصد پایین تری را به خود اختصاص می دهد. با این حال اطلاع دقیقی از حجم ارزبری این قطعات در دست نیست.
البته این نکته حائز اهمیت است که تیراژ تولید خودروهای کار و تجاری به نسبت خودروهای سواری بسیار پایین تر است و در برخی از موارد بجای واردات یک یا دو قطعه شاهد واردات کل مجموعه خودرو به صورت CKD خواهیم بود که در اینجا مونتاژ میشوند. در این راستا فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو به بازار گفت: عمق ساخت داخل برخی از خودروهای کار و تجاری بعد از سالها حضور بر روی خط تولید خودروسازان حدود ۲۰-۳۰ درصد است.
فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو به بازار گفت: عمق ساخت داخل برخی از خودروهای کار و تجاری بعد از سالها حضور بر روی خط تولید خودروسازان حدود ۲۰-۳۰ درصد است
با این توضیح قطعاتی که برای ادامه تولید خودروهای سنگین باید از طریق واردات تامین شوند شامل منبع انبساط نوع خاصی از کامیونهای درحال تولید در کشور می شود که سالهاست یکی از خودروسازان کشور آن را تولید می کند. علاوه بر این قطعه، ATS یا سیستم کنترل آلایندگی خودروهای سنگین، گیربکس ۱۶ سرعته به صورت کامل، گیربکس اتوماتیک به صورت کامل، چراغهای اتوبوس و کامیون کامل، قطع کن باتری نیز از طریق واردات تامین می شوند.
همانطور که اشاره شد قطعات برخی کشنده ها به صورت کامل به شیوه CKD وارد می شوند و در اینجا مونتاژ و تبدیل به کشنده میشوند. علاوه بر این کشنده، قطعات یک یا دو مدل از پیکاپها نیز به همین صورت وارد در اینجا مونتاژ می شود. در کنار این قطعات به رغم صنایع فعالی چون فولاد در کشور باز هم به دلیل نیاز به آلیاژ خاصی در صنعت خودرو که صنایع فولادی تولید نمی کنند باید برخی از ورق های فولادی را از خارج از کشور وارد کرد.
در کنار این قطعات نام قطعاتی دیگری همچون موتور برف پاک کن، کابل های گیربکس، سنسور فشار باد، استارت و دینام، رینگ و پیستون موتور و برخی از قطعات اکسل همچون بلبرینگ ها که از طریق واردات تامین می شوند و باید در اینجا فقط مونتاژ شوند نیز دیده می شود.
نظر شما