ونوس بهنود؛ بازار: زمانی که پروژه اولین خط ریلی اردبیل در سال ۸۴ کلنگ زنی شد قرار نبود بیش از یک دهه مردم استانی که نه برخوردار از جاده‌های مناسب بودند و نه زیرساخت هوایی مناسبی داشتند، منتظر بهره‌برداری از آن بمانند. اما اردبیل استان پروژه‌های کش‌دار و نیمه‌تمام است که برخی در آستانه تبدیل‌شدن به دو دهه هستند.
ازجمله راه‌آهن اردبیل- میانه که با شعار رفع محرومیت از این استان و توسعه تبادلات تجاری و بهبود حمل‌ونقل انسانی آن در دستور کار قرار گرفت. اما از بدو کلنگ زنی به ابزاری برای طرح وعده و اعلام توانمندی و کارنامه روشن مسئولان تبدیل‌شده است. درحالی‌که طولانی شدن روند احداث خود گویای توانمندی مسئولان است. درست در سال‌های آغازین اجرا بود که راه‌آهن به انتخابات مجلس برخورد کرد و برخی اذعان کردند از اساس مسیر این پروژه اشتباه است. مسئولانی که در زمان پذیرش این پروژه و مسیر آن سکوت کرده بودند نسبت به‌ضرورت بازنگری مسیر اجرا، رسانه‌ها را به خط مقدم اعتراضات بردند.
بررسی‌های وزارت راه و شهرسازی در آن مقطع زمانی به تغییر مسیر نینجامید و این بار با افزایش قیمت تمام‌شده اجرای پروژه رقابت تمام‌نشدنی بین مجلسی‌ها و دولتی‌ها برای جذب اعتبار و طرح این وعده که بالاخره سوت قطار را خواهید شنید آغاز شد.
در مقایسه با اعتبارات موردنیاز راه‌آهن اردبیل، اعتبارات تخصیصی ناچیز بود. اما زمانی که روحانی در دوره دوم انتخابات ریاست جمهوری وعده بهره‌برداری از این پروژه را داد، دیگر زمان تبعیض‌های اعتباری به پایان رسید و مسئله تعهد یک دولت در مقابل مردم مطرح شد.
در بررسی آخرین وضعیت یکی از پروژه‌های کهن‌سال اردبیل، نماینده شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور، علی کاظمی به‌ضرورت توسعه این طرح و اتصال راه‌آهن اردبیل به آذربایجان تأکید کرد. موضوعی که به نظر می‌رسد در توان دولت فعلی نخواهد بود.
*چه تعداد از کارگاه‌های راه‌آهن اردبیل- میانه فعال است؟
راه‌آهن میانه - اردبیل به طول ۱۷۵ کیلومتر در حال ساخت است. تعداد کارگاه‌های فعال در بخش زیرسازی راه‌آهن ۱۲مورد و در بخش ایستگاه ۲ مورد است. برای احداث چهار دستگاه ایستگاه درجه ۱ و ۲ در بخش روسازی یک کارگاه دایر شده و درمجموع ۱۵ کارگاه عملیاتی فعال است.
*هرکدام از بخش‌های زیرسازی، ایستگاه و روسازی چه میزان پیشرفت دارند؟
پیشرفت بخش زیرسازی ۸۶ درصد و ایستگاه مرکزی اردبیل بالای ۹۰ درصد است. در بخش روسازی نیز حدود ۲۰ درصد پیشرفت داریم.
*تاکنون چه میزان اعتبار برای این پروژه صرف شده و چه میزان برای تکمیل آن نیاز دارید؟
تاکنون ۱۸۴۰ میلیارد تومان هزینه شده است و فقط در سال جاری بالغ‌بر ۵۰۰ میلیارد تومان تخصیص صورت گرفته و هزینه شده است و به همین مقدار مقرر هست تا پایان سال تأمین و هزینه شود.
برای بهره‌برداری اولیه از پروژه به اعتباری بالغ‌بر ۱۲۰۰ میلیارد تومان نیاز داریم.
*سال‌ها است موضوع تأمین اعتبار به وعده مسئولان تبدیل‌شده است آیا تخصیص متناسب با عملیات اجرایی است؟
یکی از مشکلات عمده تخصیص دیرهنگام منابع مالی و از دست رفتن فصل مناسب کاری است.
*آیا این موضوع از دلایل تأخیر در پرداخت حقوق کارگران و مهندسان پروژه است؟
تعداد کارکنان و کارگران پروژه ۱۷۱۵ نفر است. با توجه به پرداختی اخیر از محل منابع بانک ملی قسمت عمده مطالبات کارگران پرداخت‌شده و طی روزهای آتی شرایط بهتر خواهد شد.
*مطابق پیشرفت فیزیکی پروژه، پیش‌بینی می‌کنید چه زمانی بتوان سوت قطار اردبیل را شنید؟
طبق برنامه مدون و منسجم عملیات زیرسازی حداکثر تا خرداد سال آینده به اتمام می‌رسد و هم‌زمان عملیات روسازی و ریل‌گذاری در حال انجام هست و تاکنون بیش از چهل کیلومتر ریل‌گذاری صورت گرفته است و در بیش از ۹۰ کیلومتر عملیات زیرسازی تمام‌شده است.
*کارشناسان می‌گویند این خط ریلی در صورت باقی ماندن به این شکل یک پروژه ابتر است. آیا مطالعات اتصال آن به شمال استان انجام می‌شود؟
برای ادامه مسیر به سمت شمال استان مطالعات اولیه قبلاً انجام‌شده بود و طی سال جاری با انتخاب مشاور مطالعات در حال به‌روزرسانی است.
*گفته می‌شود سرعت پیش‌بینی‌شده قطار اردبیل چندان قابل‌توجه نیست. به اعتقاد شما اجرای این پروژه چه تأثیراتی در استان اردبیل خواهد داشت؟
سرعت طراحی بر اساس استانداردهای قابل‌قبول کشور برای بخش مسافری ۱۶۰ کیلومتر در ساعت و برای واگن‌های باری ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت است.
با توجه به هزینه بسیار پایین حمل‌ونقل ریل محور و تعدد کارخانه‌ها و تولیدات صنعتی و کشاورزی استان و نیز حمل مواد اولیه موردنیاز از بنادر و سایر منابع کشور بهره‌برداری از این طرح موجب رشد و شکوفایی استان و منطقه شده و علاوه بر آن در بخش توریسم و گردشگری بسیار تأثیرگذار خواهد بود و زمینه توسعه اجتماعی، اقتصادی و حتی فرهنگی منطقه را فراهم خواهد ساخت.
*یکی از نقدهای وارده به این پروژه مسیر اجرای آن است. به لحاظ فنی این مسیر تا چه حد قابل‌قبول است؟
با توجه به قرارگیری استان در منطقه کوهستانی چاره‌ای جز عبور ایمن از این مناطق نداریم و نزدیک‌ترین و بهترین کریدور جهت اتصال ریلی استان مسیر در دست احداث است.
دلیل احداث پل‌ها و تونل‌های متعدد (بالغ‌بر ۶۳ دستگاه تونل به طول بیش از ۲۴ کیلومتر) تأمین ایمنی و کوتاه کردن مسیر اتصال است. چراکه هنر راه‌سازی اجرای کارهای سخت و پیچیده با حداقل منابع مالی و حداقل تخریب محیط‌زیست و منابع طبیعی است.
*به عقیده شما آیا اجرای این پروژه در این سطح کافی بوده و یا تداوم اتصال آن به خطوط ریلی دیگری ضروری است؟
پیشنهاد بنده پیگیری و مطالبه جدی اتصال راه‌آهن به آذربایجان و کشورهای منطقه قفقاز برای رونق بخشی به توسعه صادرات و واردات و در کنار آن احداث کارخانه‌های صنعتی مشترک و فرآوری محصولات کشاورزی است.
همچنین اتصال به راه‌آهن بستان‌آباد و ایجاد کریدور شرقی غربی برای دسترسی به کشورهای ترکیه و اروپا ضروری است.
مطالعات اولیه اتصال اردبیل – سراب- بستان‌آباد به‌عمل‌آمده و اجرای طرح از سمت بستان‌آباد آغازشده و لازم است پیگیری ویژه‌ای برای شروع کار از سمت اردبیل نیز به عمل آید. این طرح هیچ منافاتی با احداث راه‌آهن فعلی نداشته و یک مسیر مجزا برای اتصال شمال غرب کشور است.
نظر شما