پیش‌فروش برای آینده، راهی برای افزایش چندبرابری قیمت خودرو!

بازار؛ گروه خودرو: خودرو، این روزها به دلیل مشکلات عدیده نقدینگی و مالی با چالش‌های مواجه است. چالش‌های که اغلب مشتریان واقعی در بازار را متضرر کرده و سود هنگفتی را به جیب سوداگران سرازیر می‌کند. بازاری که این روزها بدون نظارت، لجام گسیخته درحال افزایش قیمت‌ها است. در بخش نخست گفت‌وگو با بابک صدرایی، کاشناس صنعت خودرو، معضلات فعلی خودروسازی و راه‌حل برون رفت از آن را بررسی کردیم. دربخش پایانی این گفت‌وگو به بررسی مشکلات بازار و شیوه کنترل آن براساس نیاز مشتری حرکت خواهیم کرد.

* چرا بازار خودرو در شرایط فعلی دچار رکود شده است؟ توان خرید عمده مشتریان به زیر ۹۰ میلیون تومان رسیده است، به نظر شما عمده مشتریان در بازار به دنبال چه خودروی خواهند بود؟
زمانی که شرایط اقتصادی کشور و قیمت ارز دچار نوسان است، به معنی کاهش ارزش ریال است. در این صورت عمده مردم برای حفظ ارزش سرمایه خود اقدام به خرید کالا می‌کنند. برای نیل به این هدف نیز به سمت بازار خودرو یا مسکن می‌روند. از آنجایی که قیمت مسکن نجومی شده است، مشتریان نیز از قشرهای مختلف جامعه اقدام به خرید خودرو می‌کنند. این مساله سبب می‌شود، مشتریان واقعی از ترس افزایش قیمت و مشتریان کاذب برای حفظ ارزش سرمایه خود اقدام به خرید خودرو کنند. این تقاضا از روی نیاز نبوده بلکه به دلیل حفظ سرمایه است. در نهایت زمانی بازار خودرو با مشکل مواجه می‌شود که قیمت ارز، مدتی ثابت که بازار را وارد رکود می‌کند. در چنین شرایطی خریداران واقعی مشخص خواهند شد. آن دسته از مشتریانی که خودرو را با قیمت گزاف خریداری کردند به سختی حاضر خواهند بود که آن را با قیمت کمتر بفروشند.

* سیاست پیش فروش خودرو می‌تواند حجم تقاضا کاذب را کاهش دهد؟
پیش فروش خودرو می‌تواند تاثیرگذارمشروط بر تحویل کوتاه مدت باشد. شرکتی که اقدام به پیش فروش می‌کنند، قطعا خودرو دارد. اما عوامل پیش بینی نشده در شرایط فعلی می‌تواند به روند فروش تاثیرگذار باشد. اگر شرکتی عنوان کند که محصولی را پیش فروش و در سال ۱۴۰۱ عرضه خواهم کرد، معنی افزایش شدید قیمت برای آن خودرو را خواهد داشت. این شیوه سبب جذابیت برای سودجویان خواهد شد. زمانی پیش فروش معنی خواهد یافت که تحویل کوتاه مدت باشد. پیش فروش با شروطی که اکنون برای خرید خودرو وجود دارد، به معنی ابلاغ نخریدن خودرو به مشتری است. همین عامل مشتریان را به سمت بازار آزاد  با نبود نظارت قیمتی سوق می‌دهد. شرایط پیش فروش باید باید کوتاه مدت باشد. ازسوی در آینده نزدیک خودروسازان باید به سمت ارائه تسهیلات حرکت کنند. زمانی که تسهیلات به مشتریان  عرضه شود، دست دلالان کوتاه و ثبات قیمتی ایجاد شود. درهمه جای دنیا خودرو را قساطی به فروش می‌ رسانند. هیچ کشوری نمی‌تواند بگویید در سال تعداد کثیری خودرو بدون ارائه تسهیلات بانکی عرضه می‌کنم. بلکه برای رونق گرفتن بازار و صنعت خودرو نیاز به ارائه تسهیلات با سود پایین به مشتریان است.

* رونق گرفتن بازار خودروهای دست‌دوم می‌تواند سبب ایجاد بیم نخریدن خودروی صفر کیلومتر از سوی بازار و مشتریان شود؟
همیشه این گونه بوده که فروش خودرو دست‌دوم رشد کند، این مساله حتی زمانی که واردات یا تنوع تولید وجود داشت، اجرایی بود. خودرو صفر کیلومتر نیز متقاضی مخصوص خود را دارد. متاسفاه برای خودروهای دست دوم بررسی علمی تاکنون در کشور انجام نشده است. این مهم‌نیز در آینده می‌تواند بخش تاثیرگذار در صنعت خودرو باشد. شخصی که خودرو دست دوم را می فروشد جایگزین برای آن می‌خواهد. می‌توان با کمک خودروسازان بخشی را آماده کرد که براساس ارزیابی علمی و فنی برای خودروها شناسنامه جهت معامله طراحی کرد. هدف از اجرای این طرح اطمینان خاطر مشتری نسبت به خرید و پیگیری قضایی در صورت تخلف است. با این روش می‌توان بازار دست‌دوم را کنترل و رونق داد.  

* در شرایط فعلی، آیـا می‌توان خودروی زیر قیمت ۱۰۰ میلیون تومان طراحی و تولید کرد؟ خودروی که هم قیمت پراید باشد؟
پراید و خودروهای مشابه، داستانی مانند مهمان دارد. مهمانی که در زمان مقرر آمده و در وقت لازم برود. پراید محصولی که به موقع وارد بازار نشده، هنگام ورود به بازار خودرو کشور در زمان خود حدود یک دهه از توقف تولید آن گذشته بود. اما برای شرایط پس از جنگ خودرو مناسب بود. زمانی که یک محصول درازمدت روی خط تولید و بازار حضور داشته باشد، جایگزین یافتن برای آن سخت خواهد بود. همان اتفاقی که برای پیکان رخ داد برای پراید نیز ایجاد خواهد شد. محصولی که بیشتر از چرخه عمر مفید خود در بازار بماند، خروج آن سخت خواهد بود. زیرا دو دلیل دارد، نخست بیشتر مشتریان به قیمت آن عادت کردند. در زمانی که دلار هزارتومان بود، قیمت ۷ میلیونی داشت. اما چون به لطف این که از کیفیت آن کاسته، داخلی سازی انجام و سود خالص بیشتر دارد، این خودرو نسبت به نوسان بازار ممکن است بسیار کمتر باشد. با این تفاصیل که محصولی با خدمات مناسب، قیمت قطعات معقول مشتریان فراوانی دارد به یکباره از بازار حذف شود، جایگزین برای آن بسیار چالش برانگیز خواهد بود. در زمانی که تحریم وجود نداشت، برای جایگزینی پراید به حدی مباحث را پیچیده کردند، نتوانستند خودرو مناسب انتخاب کنند. شاید بهتر بود جایگزین را با خرید پلت‌فرم و تغییر روی آن ایجاد می‌شد. پراید و پیکان پایه‌های صنعت خودرو در کشور هستند، بنابراین باید از ۵ سال پیش جایگزین برای این محصول انتخاب و براساس تدارک زنجیره تامین مناسب، داخلی سازی بالا، خدمات پس از فروش بهتر و قیمت منطقی این مهم ایجاد می‌شد. تیبا همان روح پراید را دارد و نمی‌توان گفت جایگزین آن است. جایگزین‌های معرفی می‌شود در صنعت خودرو که هیچ تغییر با محصول قبلی ندارد. خیر در شرایط فعلی نمی‌توان چنین خودروی که شما گفتید طراحی و تولید کرد، اگر محصول جدید نیزد آید باید روح پراید را در آن دمید. شاید بهتر باشد پلت‌فرمی جدید را خریداری و براساس آن اقدام به تولید کرد.   خودروی مانند پژو ۴۰۵ که هیچ صرفه اقتصادی، کاهش آلایندگی، ایمنی روز و... ندارد نباید تولید شود.

* کاهش قیمت خودرو متناسب با توان خرید مشتری، در بازار فعلی امکان است؟
کاهش قیمت خودرو به شرایط کشور، تورم و نوسان ارز ارتباط دارد، بنابراین امکان پذیرنیست. نمی‌توان به شرکت‌های خودروی گفت کاهش قیمت بدهید. هزینه‌های تولید و از هزینه‌های تامین درحال افزایش است. امکان این مهم وجود ندارد، مگر اینکه شرایط ارز به ثبات برسد تا بتوان خودروی با قیمت معقول، کیفیت و خدمات به روز عرضه بازار کرد. باید از پتانسیل‌های که وجود دارد استفاده شود. خودروملی یعنی خودروی متناسب با نیاز و ساختارهای داخل کشور که بتواند مشتری را اغنا کند.

* خصوصی بودن یا دولتی بودن خودروسازان تا چه میزان در این مهم دخیل هستند؟
شرایطی که حاکم هست، ناشی از تحمیل تحریم هست. بنابراین خودروساز دولتی یا خصوصی باشد، تابعی از این شرایط است. تمام مجموعه سازی خودرو از این شرایط متضرر می‌شوند. نمی‌توان خودروسازان را محکوم کرد که چرا افزایش قیمت داده است. زیرا این افزایش قیمت در تمام ارکان جامعه وجود دارد.

* آینده بازارو صنعت خودروسازی به کجا می‌رود؟
ماندگاری صنعت خودروسازی در ایران نیازمند رشد و پیشرفت است. باتوجه به بمباران اطلاعاتی که هر روز شاهد آن هستیم، انتظار مشتری را تغییر داده است. صنعت خودرو باید عزم خود را برای تغییرات جزم و اعمال کند. یک صنعت خودروسازی قابل قبول در سطح منطقه نیازمند اتخاذ تصمیم‌گیری‌های واحد بین ارکان مختلف صنعت است. انتخاب خودرو توسط مشتریان نسبت به چندسال گذشته تغییر کرده، در گذشته برای خرید خودرو مشتری به ایمنی و ستاره ایمنی توجهی نداشت. اما در شرایط فعلی مشتریان فاکتورهای جدید دارند. مشتریان خودروهای وارداتی را دیدن و نمونه‌های از پیشرفت و توسعه کیفیت خودروهای چینی را تجربه کردند، بنابراین نیاز به محصول جدید دارند. خودروسازان در دنیا به دو دسته تقسیم می‌شوند، گروه اول آن‌های هستند که نیاز ایجاد می‌کنند، گروه دوم تولیدکنندگانی هستند که دنبال آن نیاز حرکت می‌کنند.