بازار؛ گروه خودرو: خودرو برای حرکت نیازمند قدرت است، قدرت لازم در خودرو با فرآیند احتراق تولید می‌شود. این فرآیند محصولی دردسرساز به نام آلایندگی دارد. احتراق باید در حالت ایده‌آل فقط دی‌اکسید کربن و بخار تولید کند. اما به دلایل طراحی و تولید مانند تکنولوژی به کاررفته در پیشرانه، سوخت و شرایط جوی و ... گازهای حاصل از احتراق متشکل از اکسیدهای نیتروژن، اکسیدهای گوگرد، مونوکسید کربن، هیدرید کربن و ذرات معلق است. این گازها را با نام گازهای سمی می‌شناسیم که تاثیرات منفی در محیط زیست و سلامت انسان‌ها دارند.
عامل تدوین استاندارد یورو
با توجه به اینکه تعداد خودروها روز به روز افزایش چشمگیری می‌یابد و به موازات آن آلودگی ناشی از احتراق آن‌ها نیز به شدت افزایش پیدا می‌کند، جامعه جهانی برای کنترل و نظارت بر میزان سطح آلایندگی ناشی از احتراق در خودروها قوانین و استانداردهایی را وضع کرده است.
مهم‌ترین استانداردی که به عنوان استاندارد مرجع در این زمینه در دنیا مورد استفاده قرارمی‌گیرد، استاندارد اروپایی یورو است. این استاندارد بیانگر حد مجاز میزان آلایندگی در خودروها است. استاندارد یورو براساس تکنولوژی پیشرانه از نظر سوخت، دیزلی یا بنزینی بودن متفاوت است. آلاینده‌های مجاز در این استاندارد به تفکیک برحسب گرم بر مسافت طی شده بر مبنای کیلومتر محاسبه می‌شوند.
انواع استاندارد یورو
نخستین سطح استاندارد یورو در سال ۱۹۹۲ میلادی تصویب شد. در آن هنگام میزان سطح مجاز آلایندگی خودروهای بنزینی برای منو کسیدکربن ۲.۷۲ گرم بر کیلومتر، برای اکسیدهای نیتروژن و هیدریدکربن نیز ۰.۹۷ گرم برکیلومتر بود. اما در سال ۱۹۹۶ جهت کاهش میزان آلاینده‌های خودروها سطح دوم این استاندارد با یورو۲ معرفی شد.
در استاندارد یورو ۲ خودروهای بنزینی مجاز بودند ۲.۲ گرم بر کیلومتر منوکسیدکربن، ۰.۵ گرم بر کیلومتر هیدریدکربن و اکسیدهای نیتروژن تولید کنند. سال ۲۰۰۱ میلادی سطح آلاینده‌های سخت‌گیرانه‌تر شد و هر خودروی باید ۲.۳ گرم بر کیلومتر منوکسیدکربن، ۰.۲۰ گرم برکیلومتر هیدرید کربن و نهایتا ۰.۱۵ گرم برکیلومتر اکسیدهای نیتروژن تولید می‌کرد.
اما باتوجه به جهش علم الکترونیک و افزایش تعداد خودروهای تولیدی در سال ۲۰۰۵ استاندارد یورو ارتقا و یورو۴ معرفی شد. در استاندارد یورو ۴ هر خودرو مجاز بود ۱.۰ گرم بر کیلومتر منوکسیدکربن، ۰.۰۸ گرم بر کیلومتر اکسیدهای نیتروژن و ۰.۱۰ گرم بر کیلومتر هیدریدکربن تولید کند.
درحال حاضر این استاندارد برای خودروهای تولید داخل اجرا می‌شود. اما با گذشت سه سال، در سال ۲۰۰۸ صنعت خودروسازی دنیا مجبور به رعایت سطح استاندارد یورو ۵ برای خودروهای تولیدی خود شد. در این استاندارد ۱.۰ منوکسیدکربن، ۰.۰۶ اکسیدهای نیتروژن، ۰.۱۰ هیدرید کربن به ازای هر گرم بر کیلومتر باید از خودروها منتشر شود.
پس از گذشت چند سال با اجرای این استاندارد، استاندارد یورو۶ در سال ۲۰۱۴ معرفی و خودروسازان را مجبور به اجرای آن کرد. این استاندارد در زمانی معرفی شد که میزان تولید خودروهای هیبریدی نسبت به گذشته افزایش یافته بود و خودروسازان جهت کاهش میزان آلایندگی محصولات خود باید تکنولوژی‌های جدید را به کار می‌گرفتند تا مقدار آلاینده مجاز را کاهش دهند.
در این سطح استاندار مقدار منوکسیدکربن ۱.۰، هیدریدکربن ۰.۱۰ و اکسیدهای نیتروژن۰.۰۶ مجاز هستند که از خودرو انتشار یابند. اگر به ارقام و استانداردها در سال‌های مختلف نگاهی کنیم، در می‌یابیم که هریک از آن‌ها نسبت به استاندارد قبلی خود سخت‌گیرانه‌تر بوده و تمام خودروسازان در دنیا ملزم به رعایت آن هستند.
البته در برخی از کشورها به دلایل مشکلات صنعتی، زیرساختی یا تکنولوژی که دارند، رعایت استانداردهای جدید با تاخیر چندساله اجرای می‌شود. به طور کلی هدف از تدوین چنین استانداردها و افزایش سختگیری‌ها از سوی سازمان‌های نظارتی، کاهش جدی میزان آلایندگی تولیدی ناشی از خودروها است.
در این جا باید اشاره کرد عمده آلودگی که در کلانشهرهای ایران نیز وجود دارد به دلیل وجود ذرات معلق در گازهای خروجی از اگزوز یا PM است. اما عمده آلاینده ناشی از احتراق خودروها در اروپا NOX یا اکسیدهای نیتروژن است. گفتنی است که استاندارد آلایندگی مورد استفاده در صنعت خودرو ایرانی استاندار یورو۵ بوده که متعلق به دوازده سال پیش جامعه جهانی است.
راه‌های کاهش آلایندگی
خودروسازان در دنیا تلاش دارند با دست‌یابی به محصولاتی با آلایندگی کمتر و پاس کردن استانداردهای یورو، اغلب سه تکنیک را اجرا کنند.
نخست، با پالایش گازهای خروجی و تعبیه سیستم‌های کنترل آلایندگی، خودروسازان سعی کردن مقدار آلودگی احتراق را کاهش دهند. شاید یکی از موثرترین راه‌های در کاهش آلودگی نیز بهره‌گیری از فناوری‌های ساخته شده در این راستا باشد.
دوم، خودروسازان با بهبود تکنولوژی عملکرد موتور، تغییر در طراحی پیشرانه و استفاده از تکنولوژی‌های جدید سعی کردند فرآیند احتراق را به حالت ایده‌آل نزدیک کنند. حرکت در این راستا سبب کاهش آلایندگی تولیدی ناشی از احتراق می‌شود.
سوم، هر چقدر هم تکنولوژی پیشرانه بهبود یابد و فناوری‌های تعبیه شده در خودرو افزایش پیدا کند. تا زمانی که کیفیت سوخت افزایش نیابد، کاهش آلایندگی شکل نخواهد گرفت. همین امر نیز سبب شد که کیفیت سوخت‌ها نیز همگام با استانداردهای یورو ارتقا یابد و از همان شاخص استاندارد برای تعیین سوخت نیز استفاده شود.
نظر شما