ادعای آمریکا درباره تحریم نبودن تجارت بشردوستانه با ایران کذب است

بازار، گروه بین الملل: بعد از خروج آمریکا از برجام، کشورهای اروپایی تقبل کرده بودند برای حفظ توافق هسته ای با ایران کانالی مالی و تجاری جهت مبادلات با ایران راه اندازی کنند. کانال اینستکس با سر و صدای زیاد به این منظور قرار بود راه اندازی شود.

اما کشورهای اروپایی که اراده سیاسی لازم و استقلال عمل از آمریکا نداشتند و البته خودشان هم بدشان نمی آمد به بهانه فشارهای آمریکا، فشارها بر ایران را افزایش دهند از راه اندازی آن طفره رفتند.

این طفره رفتن هم مراحلی را طی کرد. ابتدا اعلام شده بود که اینستکس همه نوع تجارت را در بر می گیرد. بعداً اعلام شد که این کانال با مبادلات بشردوستانه شروع به کار خواهد کرد و در ادامه به سایر حوزه ها تسری پیدا می کند.

اما هیچ کدام از این وعده ها عملیاتی نشد تا نهایتا کانال تجارت بشردوستانه سوئیس که از چند ماه پیش اسماً راه اندازی شده بود بر سر زبانها افتاد. اما نهایتا دولت سوئیس دو روز پیش از عملیاتی شدن آن خبر داد و اعلام کرد به علت شیوع ویروس کرونا راه اندازی این کانال با تأخیر همراه شده بود.

در این راستا خبرگزاری بازار مصاحبه ای با «مارک فینو» سخنگوی اسبق وزارت خارجه فرانسه انجام داده است که متن آنرا را ملاحظه می فرمایید. «مارک فینو» در حال حاضر مدیر بخش عدم اشاعه در «مرکز سیاست امنیتی ژنو» (GCSP) است.

* سوئیس اعلام کرده بود که تجارت بشردوستانه به ایران که به علت شیوع ویروس کرونا به تعویق افتاده بود شروع شده است. این استدلال دولت سوئیس چقدر منطقی است؟ آیا در زمان بحران کرونا که ایران با آن درگیر است نیاز جدی تری به راه اندازی این کانال نبوده است؟
درست است که مدت زیادی طول کشید تا توافقنامه تجارت بشردوستانه سوئیس به طور کامل عملیاتی شود. این کانال آماده انجام معاملات در فوریه گذشته بود و عملیاتی شدن آن پس از معامله با داروی ضد سرطان و پیوند به ارزش بیش از ۲.۵ میلیون دلار شروع شد. اما شیوع ویروس کرونا مانند اکثر کشورها اقتصاد سوئیس را فلج کرد و این موصوع روند بوروکراتیک تأیید معاملات توسط مقامات سوئیسی و آمریکایی را کند کرد.

* در حالی اولین تجارت بشردوستانه با ایران از طریق کانال سوئیس به اجرا درآمد که به نظر نمی رسد این موضوع بتواند جوابگوی نیازهای ایران در این زمینه باشد. ارزیابی شما چیست؟
اول، دولت سوئیس اعلام کرد که اکنون معاملات بیشتری از طریق این کانال انجام می شود. دوم، درست است که این کانال تنها یکی از سایر کانالهای ممکن برای معاملات بشردوستانه است که رسماً از تحریم های ایالات متحده معاف هستند اما به دلیل سیاست «فشار حداکثری» ایالات متحده مورد استفاده قرار نمی گیرند و عملیاتی نمی شوند. سوئیس بعد از اتحادیه اروپا دومین تأمین کننده دارو برای ایران است. این کشور همچنین با کره جنوبی همکاری می کند که می تواند از پولهای بلوکه شده ایران که مربوط به واردات نفت کره از ایران بوده استفاده کند.

* کانال سوئیس با مجوز دولت آمریکا راه اندازی شده است. پرسش این است که اگر دارو و اقلام بشردوستانه تحریم نیستند چه نیازی به مجوز دولت آمریکا بوده است؟
مانند همه معاملات، حتی اگر آنها از تحریمها معاف باشند، واردات دارو یا تجهیزات پزشکی نیاز به نقل و انتقالات مالی دارند. در این حالت، شرکت های صادراتی سوئیس نیاز دارند گزارش های گسترده ای را به وزارت خزانه داری ایالات متحده در مورد منشاء وجوه استفاده شده، گزارش دهند که این کار سختی است و می تواند شرکت ها را دلسرد کند. علاوه بر این، بانک مرکزی ایران، تحت تحریم های ایالات متحده، در استفاده از منابع و ذخائر ارزی اندک خود برای استفاده سایر بانکها محتاط است.

مواظب است تا به بانک ها اجازه دهد تا از ذخایر کمیاب بهره بکشند. از سویی دیگر ایالات متحده ریاکارانه این ادعا را دارد که تجارت بشردوستانه با ایران از تحریم معاف است. این در حالی است که روش تأمین منابع مالی جهت این تجارت تحریم است.

کانال سوئیس برای تسهیل صادرات توسط شرکت های سوئیسی که رهبر جهانی در صنعت داروسازی هستند، تصور شده است. از نظر قانونی، تصویب قانونی برای سایر شرکتها مانند شرکت های اتحادیه اروپا، تحت پوشش مکانیسم INSTEX، برای سوئیس دشوار خواهد بود

* به نظر می رسد تلاش دولت سوئیس در خصوص راه اندازی این کانال به منظور منفعت شرکتهای سوئیسی و تلاش این کشور برای کاهش تنشهای ایران و آمریکا باشد. ارزیابی شما چیست؟
بله درست است. کانال سوئیس برای تسهیل صادرات توسط شرکت های سوئیسی که رهبر جهانی در صنعت داروسازی هستند، تصور شده است. از نظر قانونی، تصویب قانونی برای سایر شرکتها مانند شرکت های اتحادیه اروپا، تحت پوشش مکانیسم INSTEX، برای سوئیس دشوار خواهد بود. این واقعیت که سوئیس این کانال را راه‌اندازی کرده است، البته به نقش میانجیگری آن بین ایران و آمریکا، به عنوان نماینده منافع آمریکا در ایران مربوط می شود.

* نظر شما در خصوص بیانیه دموکراتها در خصوص مباحث سیاست خارجی از جمله بازگشت به برجام چیست؟ آیا بایدن به برجام به همان صورتی که قبلا بود باز خواهد گشت؟
این منطقی است اما اقدامی شجاعانه در شرایط کنونی سیاسی برای دموکراتها است که عنوان می کنند خواستار بازگشت ایالات متحده به JCPOA هستند و تغییر نظم ایران را دنبال نمی کنند. در واقع، خروج آمریکا از برجام و اعمال مجدد تحریمها علیه ایران سیاستی فاجعه بار بوده است، حتی برای منافع امنیتی ایالات متحده و غرب نیز مخرب بوده است. اما هنوز مقاومت محافظه کارانه و نیرومندی در برابر هرگونه تغییر سیاست وجود دارد و به هر حال بایدن ابتدا باید انتخاب شود.