بازار؛ گروه استانها: پوستین‌دوزی یکی از تولیدات فاخر مردم شاندیز محسوب می‌شود که در کنار کار کشاورزی و دام‌پروری به این حرفه می‌پردازند و به تولید انواع سجاده، پادری، دایره‌های کفشی و دستکش اشتغال دارند.
در حوزه صنایع‌دستی طرقبه شاندیز پوستین‌دوزی و نقش اندازی روی آن از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و مهارت‌هایی ازجمله نمک زدن، تراش و خورش دادن و آماده کردن پوست برای جلیقه، پوستین و زیرانداز، دارای سابقه‌ای هزارساله است که برای تزیین این پوستین‌ها از هنر سوزن‌دوزی و رنگ‌آمیزی استفاده می‌شود.
قاچاق بلای جان صنایع‌دستی
احسان گلستانی یکی از فعالان این حوزه که بازگو کردن این مشکلات را بی‌فایده می‌خواند، می‌گوید: زحمات زیادی را برای تولید به‌طور مثال یک پادری از جنس پوست باید کشید و خانواده‌های بسیاری ازجمله دامدار، صنعتگر، دباغ و فروشندگان از همین پوست ارتزاق می‌کنند.
وی اظهار می‌کند: اما متأسفانه واردات قاچاق موجب شده تا این زنجیره اقتصادی ازهم‌گسیخته شود و بسیاری از خانواده‌ها نانشان آجر شود.
صنعتگر توان مبارزه با قاچاق را ندارد
این هنرمند می‌گوید: در حال حاضر بسیاری از پادری‌ها و زیراندازها از جنس پوست از طریق افغانستان به‌صورت قاچاق و از طریق مرزهای شرقی به قیمت یک‌سوم و حتی یک‌چهارم تولید داخل وارد کشور و در فروشگاه‌ها عرضه می‌شود.
پوستین‌دوزی یکی از تولیدات فاخر مردم شاندیز محسوب می‌شود که در کنار کار کشاورزی و دام‌پروری به این حرفه می‌پردازند و به تولید انواع سجاده، پادری، دایره‌های کفشی و دستکش اشتغال دارند
گلستانی عنوان می‌کند: طبیعی است که صنعتگر توان مبارزه با قاچاق را ندارد و لذا این موضوع منجر به بیکاری بسیاری از تولیدکنندگان شده و حتی آن‌ها را واداشته تا به دلیل سود و رقابت در بازار خود به خرید کالاهای قاچاق روی بیاورند.
فروشگاه‌هایی که پوست انداختند
یکی دیگر از فعالان صنایع‌دستی در این رابطه به بازار می‌گوید: سالیانی نه‌چندان دور به شهر شاندیز که عزیمت می‌کردید در حاشیه میدان ورودی فروشگاه‌هایی مملو از تولیدات داخلی و صنایع‌دستی و پوستین بودند که حالا تمامی این مغازه‌ها به کافه و سوپرمارکت تبدیل شدند و تعداد فروشندگان پوستین به انگشتان یکدست هم نمی‌رسد.
پیمان صبوحی اظهار می‌کند: همان تعدادی هم که هنوز پای‌کار ماندند آمار جنس‌های چینی داخل فروشگاهشان از تولیدات داخلی بیشتر است و البته حق هم دارند زیرا نمی‌توان اجاره میلیونی یک مغازه را با فروش چند پادری و یا پالتو پوست تأمین رد.
وی می گوید: برای رونق بازار صنایع‌دستی وجود توریسم و صادرات صنایع‌دستی به خارج از کشور امری حیاتی است و در این زمینه کوتاهی می‌شود.
نیازمند تبلیغات
این فعال هنرهای دستی بابیان اینکه هنرمندان در این مسیر تنها مانده و لذا قادر به بازاریابی جهانی و یا تبلیغ برای نهادینه‌سازی فرهنگ خرید صنایع‌دستی نیستند، ادامه می‌دهد: متأسفانه صنعتگران هرروز از تعداد آن‌ها کاسته شده و دلسردتر می‌شوند.
صبوحی می‌گوید: درحالی‌که تمامی کشورهای خارجی با تبلیغات فراوان و به هر شکل ممکن سعی دارند تا البسه و تولیدات خود را در قالب مد روزبه سایر مردم جهان بفروشند لذا بی‌توجهی ما به صنایع‌دستی در این کارزار تبلیغاتی مغلوب می‌شود.
وی تاکید می‌کند: راه‌اندازی بازارچه‌های محلی، تبلیغ برای آشنایی مردم و هم‌چنین بازاریابی خارجی و یا حمایت از کارگاه‌های دولتی می‌تواند هنر مردمان این مرزوبوم را زنده نگاه دارد.
برای رونق بازار صنایع‌دستی وجود توریسم و صادرات صنایع‌دستی به خارج از کشور امری حیاتی است و در این زمینه کوتاهی می‌شود.
این فعال هنرهای دستی پیشنهاد می‌دهد تا دولت باید برای فروشندگان و حمایت‌کنندگان کالاهای داخلی اهرم‌های تشویقی و برای افرادی که به فروش قاچاق کالاهای چینی روی آورده‌اند جریمه تعیین کند.
رشته بومی
در این رابطه رئیس اداره میراث فرهنگی طرقبه و شاندیز در گفت‌وگو با بازار عمده رشته‌های صنایع‌دستی در حال فعالیت در شهرستان طرقبه شاندیز را شامل رشته‌های پوستین‌دوزی، گلیم، چرم، منبت، خراطی و عروسک دوزی عنوان می‌کند و می‌افزاید: هنرمندان بسیاری و در رشته‌های متعددی در این شهرستان اشتغال دارند اما رشته‌های یادشده با اقبال بیشتری روبرو است.
علی اکبر احمدزاده در خصوص فعالان صنعت پوستین‌دوزی می‌گوید: در طرقبه شاندیز دو رشته بومی داریم که یکی پوستین‌دوزی در شاندیز و دیگر رشته ارغوان بافی در طرقبه و روستای مایان است.
وی بیان می‌کند: در حوزه پوستین‌دوزی تلاش‌های زیادی شده که این هنر ماندگار شود و در حال حاضر نیز حدود هفت کارگاه پوستین‌دوزی در شاندیز فعالیت دارند.
سایه سنگین کرونا
رئیس اداره میراث فرهنگی طرقبه و شاندیز بابیان اینکه هفت کارگاه پوستین‌دوزی فعال بوده و در هر کارگاه حداقل چهار نفر اشتغال به کار هستند ادامه می‌دهد: درمجموع ۳۵ الی ۴۰ نفر به این هنر اشتغال دارند.
احمدزاده در خصوص تعداد پوستین‌های تولیدشده در طول سال نیز بیان می‌کند: ازنظر تعداد تولیدات پوستین‌دوزی آمار خاصی نداریم گرچه آمار صادرات قبل از کرونا خوب بود اما چون صادرات کمتر شد تولید هم کمتر شده و متأسفانه در این ایام تعطیلی بازارها در طرقبه شاندیز بر عرضه صنایع‌دستی آسیب جدی وارد کرده است.
وی اظهار می‌کند: تا قبل از شرایط کرونا دو تا از این کارگاه‌ها بازار خوبی برای صادرات داشتند چنانچه تولیدات این کارگاه‌ها به ترکیه و آسیای مرکزی صادر می‌شد ولی جریان کرونا و موضوع کاهش جریانات و تبادلات اقتصادی باعث شده که فعلاً بحث تجارت خارجی و صادرات کاهش پیدا کند
سختی کار
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان رضوی در همین رابطه با اشاره به‌سختی کار و گرانی پوست به‌عنوان یکی از موانع پیش روی این هنر می‌گوید: به علت گرانی پوست و سختی کار هرروز از تعداد افراد مشغول در این حرفه کاسته می‌شود.
اگرچه آمار صادرات قبل از کرونا خوب بود اما چون صادرات کمتر شد تولید هم کمتر شده و متأسفانه در این ایام تعطیلی بازارها در طرقبه شاندیز بر عرضه صنایع‌دستی آسیب جدی وارد کرده است
محمد مطیع با اشاره به این موضوع که هرچند با پرداخت تسهیلات، صدور کارت صنعتگری و پوشش بیمه از این هنرمندان حمایت کنیم می‌افزاید: هنر پوستین‌دوزی هنر بسیار قدیمی و دارای ارزش بسیار است که گرچه این روزها کاربرد فراوان در سبک زندگی ندارد اما هنوز مشتری خود را دارد.
وی در خصوص سختی مراحل کار توضیح می‌دهد: در این هنر پس از ذبح حیوان و جداسازی صحیح پوست از بدن آن، پوست مدت دو شبانه‌روز در آب خیسانده می‌شود و سپس بعد از شست و شوی کامل برای گرفتن چربی‌های اضافه روی پوست و پشت آن را با آرد جو و نمک پوشانده و آن را جمع می‌کنند تا مدتی به همان حالت بماند.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان رضوی ادامه می‌دهد: سپس پوست را با استفاده از یک وسیله که در زمان‌های گذشته سنگ بوده است و امروزه سمباده مخصوصی دارد، سمباده می‌زنند تا کاملاً صاف و یکدست شود.
مطیع بابیان اینکه بعدازاین مراحل نوبت به رنگ زدن پوست می‌رسد، بیان می‌کند: پس‌ازاین مرحله پوست برای برش زدن آماده است و الگوهایی را که از قبل آماده‌شده است بر روی پوست گذاشته و آن را قیچی می‌کنند.
وی اظهار می‌کند: درنهایت محصولاتی مانند پالتو، کفش‌های روفرشی، کیف، جلیقه، کلاه و شال‌گردن در کارگاه‌های خیاطی یا به‌صورت دست‌دوز از آن‌ها تولید می‌شود که این تولیدات موردپسند بسیاری از گردشگران خارجی است.
نظر شما