بازار؛ گروه خودرو: اولاف شولتس، صدراعظم آلمان روز گذشته سفر سه روزای را به چین آغاز کرده است؛ درحال حاضر آلمان به شراکت تجاری، کلیدی و پر اهمیت خود در روابط اقتصادی با چین تاکید دارد. تجارت این دو کشور با یک دیگر معادل یک سوم تجارت چین با اتحادیه اروپا است، در عین حال سرمایه گذاری های آلمان یک سوم کل سرمایه گذاری های اتحادیه اروپا در چین است. خودروسازان آلمانی از محبوبیت بالایی در چین برخوردار هستند، علیرغم وجود چالش های جدی مانند اتکای بیش از حد آلمانی ها به واردات از چین؛ همکاری صنعتی در بخش های خودرو و انرژی میان دو کشور مذکور رشد چشمگیری داشته است.
برند آلمانی در چین بسیار محبوب است و با وجود چالش‌هایی جدی مانند اتکای بیش از حد آلمانی ها به واردات از چین، همکاری صنعتی در بخش‌هایی مانند خودرو و انرژی بین دو کشور رشد خوبی داشته است. در میان تنش‌های ژئوپلیتیک، آلمانی ها اعتماد کسب و کار خود را همچنان در بازار چین حفظ کردند، رکورد سرمایه گذاری این کشور اروپایی در آلمان به ۱۱.۹ میلیارد یورو در سال میلادی گذشته رسید. سفر اخیر صدراعظم آلمان به چین بیانگر رویکرد محتاطانه ژرمن ها در میان عدم قطعیت ها، منافع اقتصادی و ملاحظات استراتژیک برای بلند یا کوتاه مدت است.
خودروسازان یا قطعه سازان اروپایی برای رقابت با چینی ها همیشه نگرانی هایی در مورد اختلالات زنجیره تامین، خطرات جاسوسی صنعتی و تنش با مقامات چینی وجود داشته و دارند
نقش ژاپن در تجارت چین و آلمان
آلمان و ژاپن ید طولایی در خلق نوآوری و تولید برای صنعت خودرو دنیا دارند؛ هر دو کشور مذکور پدید آورنده برندهای بزرگ خودروسازی و زنجیره تامین با کیفیت قوی هستند. با این حال، رویکرد جهانی این دو کشور در حال تغییر و با ظهور چین، ژاپن و آلمان هر دو تحت فشار تحول استراتژی در تامین مواداولیه و فرآیند تولید در بازارهای جهانی روبه رو هستند.
نظرسنجی اخیرشرکت بین المللی مشاوره ای ک-پی-ام-جی نشان می دهد که آلمانی ها اکنون به فکر جابجایی دفاتر و شرکت های اصلی خود از چین به ژاپن هستند. این نظر سنجی توسط اتاق بازرگانی و صنعت آلمان در ژاپن و ک-پی-ام-جی انجام شده است، در این نظر سنجی ۱۶۴ شرکت داشتند که نتیجه پاسخ آن ها در سال میلادی جاری منتشر شده است.
۳۸ درصد از شرکت های آلمانی مورد بررسی در نظر سنجی ک-پی-ام-جی عنوان کردند؛ قصد دارند تولید خود را از چین به ژاپن منتقل کنند. از سوی ۲۳ درصد از شرکت های این کشور برنامه انتقال وظایف مدیریت از چین به ژاپن را دنبال می کنند. جابجایی در این مقیاس تصمیم ساده ای نیست، اما چرا آلمانی ها این سیاست را در پیش گرفتند؟ برای پاسخ به این سوال و بررسی دلایل جابجایی تاسیسات تولید و عملکردهای مدیریتی باید به هفت نکته توجه کرد؛ نخست اینکه، دینامیک تحولات ژئوپلیتیکی مداوم و تلاش صنایع خودروسازی برای تنوع بخشیدن و مدیریت ریسک با کاهش وابستگی بیش از حد فعلی تولیدشان به چین است. دوم اینکه، ژاپن همیشه به عنوان یک کشور با ثبات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی دیده می شود، ۹۶ درصد از شرکت های صنایع خودروسازی آلمانی ارزش زیادی برای این ثبات قائل هستند. سوم اینکه، چین دیگر تنها یک جغرافیای تولید کم هزینه نیست، با افزایش دستمز نیروی کار و مقررات سختگیرانه تر، هزینه های تولید صنایع خودروسازی در چین برای شرکت های بین المللی بیشتر شده است. ژاپن متوسط دستمزد کمتری نسبت به آلمان برای کارگران وضع و پایین ترین هزینه‌های کار واحد در میان کشورهای G۷ را دارد. چهارم اینکه، خودروسازان یا قطعه سازان اروپایی برای رقابت با چینی ها همیشه نگرانی هایی در مورد اختلالات زنجیره تامین، خطرات جاسوسی صنعتی و تنش با مقامات چینی وجود داشته و دارند.
پنجم اینکه، صنایع خودروسازی آلمان با انتقال و افزودن تولید به ژاپن در حقیقت کاهش خطر قرار گرفتن در معرض تحولات چین در آسیا را دنبال می کند. در حال حاضر فقط حدود ۲۰ درصد از شرکت های آلمانی دارای دفتر آسیایی در ژاپن هستند که این موضوع همتراز با چین است. با افزایش تنش های منطقه ای، برخی از دفاتر مرکزی این شرکت ها در حال ارزیابی مجدد نقش ژاپن در برابر چین برای استراتژی بازار منطقه هستند. ششم اینکه، مزیت اصلی ژاپن به عنوان یک پایگاه صنعتی را می توان به روابط تجاری قابل اعتماد بین این کشور و آلمان نسبت داد، هر دو کشور دارای ساختار صنعتی-حقوقی قوی هستند. بیش از ۵۰ درصد از شرکت های قطعه ساز و خودروساز آلمانی، ژاپن را به عنوان پایگاهی برای دسترسی به تامین کنندگان نوآور و آگاهی از فعالیت رقبای ژاپنی خود تلقی می کنند.
ششم اینکه، به گزارش دویچه وله آلمان صادرات بین الملل به طور قابل توجهی وابسته به چالش های سیاسی و ژئوپلیتیکی برای شرکت ها تبدیل شده است. به عنوان مثال صنایع خودروسازی آلمانی نگرانند که آیا صادرات از چین به آمریکا برای محصولات تولید شده در چین دشوارتر خواهد شد یا خیر؟ هفتم اینکه، به گزارش دویچه وله آلمان اصطکاک تجاری بین واشنگتن و پکن در سال های اخیر بدتر شده است و آمریکا مایل است چین را از دستیابی به پیشرفته ترین فناوری ها به ویژه ریزتراشه ها، باز دارد. حتی تغییر دولت های ریاست جمهوری در آمریکا طی اوایل سال آینده می تواند منجر به محدودیت های تجاری، افزایش تعرفه ها و تحریم های بیشتری بر اجناس تولیدی در چین شود.
چین بزرگترین بازار خودرو در جهان دارد و شرکت های خودروساز آلمانی همچنان سهم مهمی از بازار داخلی چین را در اختیار دارند، بنابراین آلمانی ها به یکباره از چین خارج نمی شوند
چین به عنوان شریک و رقیب
چین بزرگترین بازار خودرو در جهان دارد و شرکت های خودروساز آلمانی همچنان سهم مهمی از بازار داخلی چین را در اختیار دارند، بنابراین آلمانی ها به یکباره از چین خارج نمی شوند. شرکت های مانند بوش یکی از بزرگترین تامین کنندگان قطعات خودرو آلمان سیاست «تولید محلی برای بازار محلی» را دارد. بوش دارای ۳۴ سایت تولید و ۲۶ مرکز فنی در چین است که بیش از ۵۸ هزار نفر کارمند دارد. حدود ۱۰ هزار نفر از کارمندان بوش در واحد تحقیق و توسعه کار می کنند، فروش محصولات بوش در چین از سال ۲۰۱۷ سالانه ۱۲ درصد رشد کرده است. بوش ساخت فاز دوم یک مرکز تحقیق و توسعه تولید را با سرمایه گذاری یک میلیارد دلاری در حومه غربی شانگهای را سال قبل آغاز کرده است. به نظر می آید که بوش قصد دارد که امکانات مشابهی در آلمان و چین برای پاسخگویی به تقاضای محلی داشته باشد. به بیان دیگر شرکت بوش در چین برای بازار این کشو تولید خواهد کرد و اگر از مدار خارج شود، به شرکت اصلی در آلمان آسیبی وارد نمی شود. گفتنی است که شرکت های آلمانی مانند بوش از علم و بازار هر دو جغرافیای آلمان و چین منفعت می برند.
ملاحظات ژئوپلیتیکی و کم کردن اتکای صنعت آلمان به زنجیره تامین چین نیز از دلایل عمده این استراتژی جدید است
با اینکه دلایل واقعی استراتژی آلمان در جابجایی برخی از شرکت های صنایع خودروسازی از چین به ژاپن معلوم نیست، مفسرین حدس می زنند که بیشتر این موضوع انگیزه های اقتصادی دارد. به نظر می رسد ملاحظات ژئوپلیتیکی و کم کردن اتکای صنعت آلمان به زنجیره تامین چین نیز از دلایل عمده این استراتژی جدید است. درس راهبردی که از تحولات بین المللی این چنین موضوعاتی می توان آموخت این است که تأثیر تحولات ژئوپلیتیکی بر پویایی صنعت خودرو بسیار مهم شده است. بازیگران بزرگ خودروسازی جهان در حال تنظیم فعالیت های تجاری خود هستند تا در پاسخگویی به حفاظت از منافع خود در بازارهای جهانی چابک و انعطاف پذیر باشند. نهایتا ثبات اقتصادی- اجتماعی و شراکت قابل اعتماد فاکتورهای مهم تجارت بین الملل هستند که ژاپن را از این جهت برندی با ارزش می کند.
نظر شما