بازار؛ گروه بین الملل: همه گیری ویروس زندگی تمامی مردم دنیا را تحت تاثیر قرار داده است. از تعطیلی اقتصاد گرفته تا ابتلای میلیونها نفر در دنیا و مرگ دهها هزار نفر از ساکنان زمین. اما سوالی که این روزها بیشتر شنیده می شود این است که آیا شیوع این ویروس مسری و مرگبار روی امنیت غذایی مردم دنیا هم اثر دارد یا خیر؟
سازمان خوار و بار و کشاورزی جهانی اعلام کرد انتظار می رود تولید محصولات کشاورزی در سال جاری کاهش یابد و کاهش تولید هم زمینه را برای کمبود مواد غذایی در جهان فراهم می کند و هم افزایش قیمت محصولات کشاورزی را به همراه خواهد داشت.
یکی از محصولاتی که در نتیجه همه گیری کرونا با آسیب زیادی روبرو شد، بازار برنج بود.بر مبنای این گزارش نگرانی در مورد احتمال کمبود برنج هم روی قیمت آن تاثیر گذار بود زیرا در پنجمین ماه سال جاری وارد کنندگان برنج تقاضای خود را افزایش دادند تا انبارها را از این محصول پر کنند و صادر کنندگان که اتفاقا تمایل زیادی برای افزایش صادرات برنج و کسب درامد بیشتر دارند، نمی توانند این نیاز بالا را پاسخ دهند. در این شرایط افزایش قیمت اولین و اصلی ترین عکس العمل بازار بود.
عرضه با تقاضا هماهنگ نیست
خبر گزاری رسمی کشاورزی و محصولات دامی امریکا در مورد دلیل شروع روند افزایشی قیمت برنج از ابتدای بهار سال جاری نوشت:« باید در نظر داشت که هنوز فشاری از نظر عرضه روی بازار نیست و تقاضای مصرفی هم تغییری نکرده است ولی انتظار کمبود میزان عرضه نیست به تقاضا در آینده باعث رشد قیمت شد. از طرف دیگر کشورهای هند و ویتنام که از بزرگترین تولید کنندگان و صادر کنندگان برنج در دنیا هستند برای تامین نیاز مصرفی داخلی کشور ، صادرات برنج را برای مدت نامعلومی متوقف کردند. توقف صادرات برنج از این دو قطب بزرگ صادر کننده باعث شد تا تمرکز اصلی وارد کنندگان روی محصولات تایلند باشد و بدون شک این کشور هم نمی تواند نیاز کل بازار را تامین کند. همین امر رکورد شکنی قیمت برنج را به همراه داشته است.»
نکته دیگری که باید مد نظر قرار گیرد سهم بالای قاره آسیا در تولید و صادرات برنج در جهان است. آمارهای رسمی نشان می دهد آسیا تامین کننده ۹۰ درصد برنج در دنیا است ولی سهم این قاره در مصرف برنج هم حدود ۹۰ درصد است. در واقع می توان برنج را غذای اصلی مردم این قاره دانست و تاثیر افزایش قیمت برنج را روی تغذیه و اقتصاد مردم این منطقه قابل تامل ارزیابی کرد.
جرقه اولیه افزایش قیمت قبل از همه گیری کرونا زده شد
مساله دیگر این است که آمارهای ارایه شده توسط سازمان خوار و بار و کشاورزی جهانی نشان می دهد از ابتدای سال جاری میلادی روند افزایش قیمت برنج در دنیا شروع شده بود و دلیل این مساله خشکسالی در کشورهای بزرگ تولید کننده بود. خشکسالی چالشهای زیادی برای تولید کنندگان محصولات کشاورزی ایجاد می کند و افت حجم تولید یکی از این چالشها است. از طرف دیگر انتظار بیشتر شدن قیمت برنج هم وجود دارد زیرا اخبار منتشر شده توسط اتحادیه صادر کنندگان برنج تایلند نشان می دهد که این کشور هم برای تامین نیروی کار در فرایند تولید و توزیع برنج با مشکل روبرو شده است و این مساله می تواند روی حجم برداشت محصول در ماهها و سال آینده تاثیر منفی داشته باشد. این انتظار است که بستر رشد قیمت را فراهم می کند.
سامارنتو موهانتی رییس بخش آسیا در مرکز بین المللی تولید سیب زمینی و برنج که یک مرکز مطالعاتی در زمینه امنیت غذایی در دنیا است در گزارشی به بررسی تاثیر ویروس کرونا روی صنعت کشاورزی دنیا پرداخت و نوشت:«صنعت کشاورزی بیش از اینکه به دلیل تعطیلی فعالیتهای اقتصادی و سیاستهای فاصله گذاری اجتماعی متحمل زیان شود به دلیل وقوع این حوادث در زمان کنونی یعنی زمانی که باید برای کشت محصول آمده می شدیم ، آسیب دیده است.هم اکنون زمان اصلی و مهمی در کشت برخی از محصولات کشاورزی و برداشت شماری دیگر از محصولات پر مصرف کشاورزی در دنیا است و سیاستهای کنونی باعث شده است تا هر دو فرایند با مشکل روبرو شود.»
وی ادامه داد:« موضوع نگران کننده این است که ما اگر این فصل کشت را از دست بدهیم دیگر محصولی برای فصل بعد و شاید تا انتهای سال نداشته باشیم.»
مشکل را ریشه ای حل کنید
مت مایکل یکی از تحلیل گران کشاورزی و مواد غذایی در دنیا در مصاحبه ای با شبکه خبری سی ان بی سی اعلام کرد که دنیا از بحران سال ۲۰۰۷ میلادی درس گرفته است و به همین دلیل انبارهای اغلب کشورها پر از محصولات کشاورزی و غذایی است و به همین دلیل در یک فصل آینده مشکلی در بازار ایجاد نمی شود. افزایش قیمت در این شرایط به دلیل نگرانی از شرایط آینده بازار است نه اینکه نگرانی در مورد میزان عرضه در یک فصل پیش رو وجود داشته باشد. نکته دیگری که موجبات نگرانی مسولان غذایی دنیا را فراهم کرده است سیاستهای وضع شده توسط برخی از کشورها در مسیر صادرات محصولات کشاورزی است. مثلا کامبوج و ویتنام صادرات برنج را کاملا متوقف کرده اند و این توقف نقطه آغاز چالش و بحران های آتی است.
نظر شما