به گزارش بازار، آخرین گزارشها حاکی از آن است که ایران در تولید ماده معدنی سرب و روی رتبه چهارم را در بین کشورهای آسیا پس از چین، قزاقستان و هند دارد، همچنین کشورمان ششمین کشور تولیدکننده شمش روی و پنجمین کشور تولیدکننده شمش سرب در آسیا است.
با این حال سهم تولید و صادرات کشور حدود یک درصد کل تولیدات و صادرات جهانی است. هم‌اکنون ۲۲۰ هزار تن شمش روی در کارخانه‌های بزرگ و کوچک کشور تولید می‌شود، درحالی که طبق برنامه‌ریزی‌ها و اهداف کمی بخش معدن و صنایع معدنی کشور در چشم‌انداز ۲۰ ساله، میزان تولید شمش روی باید به ۳۰۰ هزار تن در سال افزایش پیدا کند.
در حال حاضر ۹۵ واحد در صنعت روی در حال فعالیت هستند که از این تعداد ۸۲ مورد را واحدهای تولید شمش روی تشکیل می‌دهند و ۵۲ واحد آن در استان زنجان مستقر هستند. در شرایط فعلی بیشتر واحدهای تولید سرب و روی کشور به دلیل دسترسی نداشتن به میزان خاک مورد نیاز با عیار مناسب، کمتر از ظرفیت اسمی خود در حال فعالیت هستند.
در همین خصوص حسن حسینقلی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های صنایع و معادن سرب و روی گفت: مشکلی که از سال ۹۷ معاون وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت برای صنعت سرب ایجاد کرد، لحاظ کردن عوارض برای کنسانتره سرب بود که همین امر سبب شد مقدار خیلی زیادی از این صنعت دچار ضرر و زیان، افت تولید و بیکاری کارگران این صنعت شود.
وی افزود: از طرف دیگر مسئولین امر اعلام کردند کسی حق صادر کردن شمش سرب و روی را ندارد و تنها می تواند دربورس عرضه کند و یکسری مشکلات دیگر ایجاد کردند که ضربه خیلی شدیدی به این صنعت وارد شد.
نامه بی اعتبار یک وزیر
رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های صنایع و معادن سرب و روی اظهار نمود: معادن سرب و روی با همدیگر است بنابراین مشکلاتی که ایجاد کردند هم برای سرب بود و هم برای روی، در سال گذشته نامه‌ای که وزیر به گمرک می‌نویسد قید می‌کند تا پایان سال ۹۸ عوارض صادراتی برای این صنعت بسته شود، اما سال ۹۸ تمام شده ولی همچنان گمرک از این واحدها عوارض می‌گیرد.
حسینقلی در ادامه تصریح کرد: این کار گمرک بسیار غیر قانونی است ولی متاسفانه وزارت صنعت، معدن و تجارت در حد یک نامه ابلاغ نمی‌کند که این کار غیر قانونی بوده و بسیار هزینه سنگینی را برای واحدهای سرب و روی ایجاد کرده و باعث شده مقدار خیلی زیادی از درآمدشان(نزدیک به ۱۲ درصد از درآمدشان) را به صورت غیر قانونی و غیرعادلانه به دولت بدهند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود در مورد میزان صادرات سرب و روی گفت: وقتی این عوارض صادراتی اعمال شد، صادرات کنسانتره سرب و روی بیش از ۶۰ درصد کاهش پیدا کرد، این کار خیانتی بود که به این بخش و صنعت وارد شد و هنوز هم مسئولین امر به فکر این نیستند که اصلاح کنند؛ چون با یک نامه نوشتن این مشکل حل می شود، وقتی قانونی برای گرفتن این عوارض ندارند چرا گمرک خودسرانه عوارض می‌گیرد جای تعجب است.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های صنایع و معادن سرب و روی در خصوص مقاصد صادراتی سرب و روی گفت: کنسانتره سرب و روی به چین صادر می‌شود، همچنین شمش روی بیشتر به ترکیه، مقداری به چین و عمارات صادر نیز می‌شود.
تولیدات روی و سرب را به بورس فروختن کار سختی است وشرکت‌های کوچک این کار را معمولا نمی‌کنند، عده‌ای که خریدار هستند نیز به دلایلی از جمله مالیات، سختی کار، هزینه ای که وجود دارد خرید نمی‌کنند در نتیجه مقدار زیادی از بورس منفعل است، بورس کارایی لازم را ندارد و علت این است که اقتصاد ما خیلی شفاف نیست
حسینقلی در ادامه یادآور شد: کنسانتره سرب و روی در بورس عرضه نمی‌شود، الان فقط شمش سرب و روی در بورس عرضه می‌شود، با روشی که از اول برای این کار اقدام کردند جز اینکه رانت برای دلال ایجاد کردند کار دیگری نشد؛ علت این است که همه کسانی که شمش و روی تولید می‌کنند عضو بورس نیستند و در بورس فروش نمی‌کنند.
بورس کارایی لازم را ندارد
وی افزود: تولیدات روی و سرب را به بورس فروختن کار سختی است و شرکت‌های کوچک این کار را معمولا نمی‌کنند، عده‌ای که خریدار هستند نیز به دلایلی از جمله مالیات، سختی کار، هزینه ای که وجود دارد خرید نمی‌کنند در نتیجه مقدار زیادی از بورس منفعل است، بورس کارایی لازم را ندارد و علت این است که اقتصاد ما خیلی شفاف نیست.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های صنایع و معادن سرب و روی اذعان داشت: اگر بخواهیم در این شرایط بحرانی، کرونا و تحریم‌های ظالمانه همه کارها را منظم و قانون‌مند کنیم یک ضربه دیگر وارد می‌کنیم، الان که عوارض برای سنگ ساختمانی گرفته می‌شود صادراتش بسیار کاهش پیدا کرده است.
حسینقلی در این باره گفت: در مورد سرب و روی نیز همین گونه است، کسانی که دلسوزی کردند و اعلام کردند جلوی صادرات را بگیریم تا صادر نکنند و واحدهای داخلی مصرف کنند، تصمیم شان بسیار غلط بود، ما اصلا مصرف کننده داخلی کنسانتره سرب و روی نداریم و یا اگر داریم مقدار کمی می‌خواهند ولی متاسفانه جلو همه صادرات را گرفتند؛ این کار بسیار کار غیر کارشناسی، غیر منطقی و غیر قانونی بود که انجام شد و متاسفانه هنوز هم ادامه دارد.
این مقام مسئول در پایان در خصوص استانهای که بیشترین تولیدات محصولات سرب و روی را در کشور دارند نیز گفت:در حال حاضر بیشترین تولید سرب را از لحاظ باطری در تهران و قم و از لحاظ کنسانتره در زنجان شاهد هستیم.
نظر شما