بازار؛ گروه استان ها: گردش مالی صنعت لوازمخانگی در سال بهطور متوسط ۶.۵ تا هفت میلیارد دلار است و کشورهای منطقه در سال بین ۳۷ تا ۳۸میلیارد دلار لوازمخانگی وارد میکنند. بنابراین صنعت لوازمخانگی ایران با توجه به نرخ پایین دستمزدها، مزیتهای حملونقل، نرخ ارزان انرژی این پتانسیل را دارد که بازار داخل و منطقه را پوشش دهد.
استفاده از محصولات هوشمند در دنیا چند سالی است که مفهوم اینترنت اشیا با سرعت در حال رشد است. این مفهوم به طور ساده به معنی ارتباط با دستگاه های مختلف از طریق شبکه و اینترنت است یعنی کار با هر ابزار الکترونیکی بدون نیاز به اینکه به صورت فیزیکی از آن استفاده شود.
اکنون با کمک لوازم مصرفی هوشمند، تکنولوژی هوش مصنوعی و نرم افزارهایی که روی دستگاه ها نصب می شود، می توان قسمت اعظمی از فعالیت های آشپزخانه، سیستم روشنایی و حتی کنترل تلویزیون خود را، هرکجا که بود در دست گرفت.
تقاضای محصولات صنعتی هوشمند توسط عواملی مانند پیشرفت سری در فناوری اطلاعات و ارتباطات بی سیمی، نفوذ روزافزون خانه های هوشمند به زندگی خانواده ها، افزایش تمای مصرفکنندگان به استفاده ازلوازم خانگی هوشمند و همچنین با افزایش یافتن قدرت خرید آنها هدایت گردیده است؛ب ه طوری که براساس محصولات نهایی، لوازمی مانند ماشین های لباسشویی هوشمند، در سال۲۰۲۱بیشترین سهم را با بیش از۴۵/۳۱ درصداز درآمد جهانی به خود اختصاص داده است.
تغییر ذائقه مصرف کننده
احسان مطلبی یکی از فعالان حوزه صنعت در خراسان رضوی در این رابطه به بازار می گوید: تورم موجب افزایش هزینههای تولید شده است و علاوه بر آن، تفاوت نرخ ارز نیمایی و آزاد آسیبهای جدی به صادرات وارد کرده است.
وی به ما می گوید: اگر چه در طی چند سال گذشته با حمایت دولت سعی شده تا از واردات به ویژه در برخی از صنایع مانند لوازم خانگی خارجی به بازار های داخلی جلوگیری شود و به این شکل از تولید کننده داخلی حمایت شود اما حتی اگر مرزها را ۱۰ سال دیگر هم بسته نگاه داریم دلیل نمی شود که مصرف کننده داخلی تن به خرید محصولات فاقد تکنولوژی بدهد.
مطلبی فعال صنعتی: در حال حاضر مصرف کننده و به ویژه نسل جدید تمایل بیشتری برای استفاده از تکنولوژی در وسایل مصرفی از خود نشان می دهد و لذا امکاناتی همچون اینترنت اشیاء و سایر فناوری های جدید به کارگرفته شده در تولیدات جدید جهانی موجب ایجاد جذابیت و کشش برای خرید شده است
وی با بیان اینکه در حال حاضر مصرف کننده و به ویژه نسل جدید تمایل بیشتری برای استفاده از تکنولوژی در وسایل مصرفی از خود نشان می دهد به ما می گوید: امکاناتی همچون اینترنت اشیاء و سایر فناوری های جدید به کارگرفته شده در تولیدات جدید جهانی موجب ایجاد جذابیت و کشش برای خرید شده است.
این تولید کننده اذعان می کند: یکی از دلایل ترغیب مصرف کننده داخلی به سمت محصولات تولیدشده خارجی، برخورداری برندها از تکنولوژی روز دنیا و کیفیت مطلوب محصو لات تولیدشده خارجی است لذا اگر ما تولیدات خود را با فناوری همراه نکنیم از غافله و بازار رقابت عقب خواهیم ماند.
محدودیت های توسعه
مطلبی ابراز می کند: در این راستا دل خوش کردن به صدور مجوز تولید و ایجاد کارگاه ها و شرکت های خرد در صنایع و یا شهرک های صنعتی راه به جایی نمی برد بلکه پیشنهاد می شود تا با ادغام شرکت های کوچک و همکاری با واحدهای بزرگ و زیرنظر یک بخش خصوصی مستقل، برندسازی در کشور صورت گیرد تا بتوان برای ورود در عرصه خارجی موفقیت های بیشتری را کسب کرد.
وی ادامه می دهد: این در حالی است که موضوع تحریمها همچنان تداوم دارد که با خود مشکلاتی همچون زیاد شدن هزینه صادرات، محدودیت نقل و انتقالات ارزی، عدماتصال به شبکه ارزش جهانی تولید و تجارت را به دنبال دارد.
مطلبی ابراز می کند: در کنار مشکلات یادشده، محدودیت منابع ریالی از سوی بانکها و سیاستهای انقباضی بانکی سبب شده است تا هزینههای سرمایهگذاری افزایش یابد.
با توجه به حضور جدی رقبای خـارجی در منطقه و اسـتفاده آنـان از فنـاوری اطلاعات و ارتباطات در این بازار، موقعیت رقابتی شرکت های داخلـی در شـرایط نـامطلوبی قـرار دارد و الزم است با نگاهی علمی و دقیق، استراتژی مناسـب رقابـت در بازارهـای داخلـی طراحـی شود تا بنگاه ها بتوانند بر اساس آن ازاستراتژی های مناسبی استفاده کنند
وی اذعان می کند: با توجه به حضور جدی رقبای خـارجی در منطقه و اسـتفاده آنـان از فنـاوری اطلاعات و ارتباطات در این بازار، موقعیت رقابتی شرکت های داخلـی در شـرایط نـامطلوبی قـرار دارد و الزم است با نگاهی علمی و دقیق، استراتژی مناسـب رقابـت در بازارهـای داخلـی طراحـی شود تا بنگاه ها بتوانند بر اساس آن ازاستراتژی های مناسبی استفاده کنند.
وی تاکید می کند: صنعت لوازم خانگی تنها زمانی موفق خواهد بود که از طرفی بتواند خود را پا به پای تغییرات تکنولوژی بروز نموده و حتی نوآوری هایی در این زمینه ارائه دهدو از طرف دیگر از توان رقابتی خوبی به ویژه در حوزه قیمت برخوردار باشد.
مطلبی اذعان می کند: تجربه کشورهای همسایه به خصوص ترکیه نشان می دهد توسعه روابط با کشورهای صاحب نام در عرصه تولید مشترک،منجر به ورود فناوری و تقویت صنعت می شود و لذا ما نمی توانیم به سایر کشور ها پشت کنیم و فقط بر خودکفایی با امکانات داخلی اصرار بورزیم.
نیاز صنایع به فناوری
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی خراسان رضوی در گفت و گو با بازار در پاسخ به این سوال که تا چه میزان صنایع ما به موضوع الزامات صنعت نسل چهارم ورود پیدا کرده اند اظهار می کند: ما در حالی پیرامون صنعت نسل چهار صحبت می کنیم که کشورهای جهان از نسل صنعت چهار هم عبور کرده و به دنیای نسل پنجم صنعت راه پیدا کردهاند.
جعفر فرشچی اذعان می کند: صنایع ما ورود جدی به این موضوع نداشتند و لذا در مرحله نخست ضرورت دارد تا زاویه نگاه صنعتگران را به این موضوع معطوف کنیم.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی خراسان رضوی : بسیاری از صنایع ما هنوز از فناوری های قدیمی و منسوخ شده در دنیا استفاده میکنند لذا این موضوع موجب می شود که در آینده ای نزدیک امکان رقابت با سایر کشور ها را از دست بدهیم
وی با تاکید بر این موضوع که صنایع ایران در حوزه صنعت نسل چهار، ناگزیر به رقابت با صنایع روز جهان هستند می افزاید: بسیاری از صنایع ما هنوز از فناوری های قدیمی و منسوخ شده در دنیا استفاده میکنند لذا این موضوع موجب می شود که در آینده ای نزدیک امکان رقابت با سایر کشور ها را از دست بدهیم.
وی در خصوص محور هایی که در نسل چهارم صنعت در دنیا مورد توجه قرار گرفته است می گوید: هوش مصنوعی و نانوتکنولوژی از جمله موضوعات محوری نسل چهارم صنعت است.
رئیس هیئت مدیره شرکت شهرک های صنعتی استان خراسان رضوی با تأکید بر اینکه هیچکدام از انقلابهای صنعتی، آنطور که باید در ایران محقق نشده است می افزاید: این در حالی است که کشورهای آسیایی مانند ژاپن، از انقلابهای صنعتی دنیا در راستای توسعه و رشد صنعت خود بهره بردهاند.
وی با اشاره به این موضوع که صنعت چهار، تاثیر زیادی بر بهبود محیط کسبوکار و کارایی بهتر صنایع دارد بیان می کند: ما نیز در شرکت شهرکهای صنعتی به دنبال حمایت از چنین صنایعی هستیم.
فرشچی با اشاره به اینکه اروپایی ها اقدامات قابل توجهی در این حوزه و پیرامون محور هوشمندسازی صنایع برداشته اند می افزاید: اقتصاد دیجیتال سهم بزرگی از تولید ناخالص داخلی کشورهای توسعه یافته را در بر داشته است.
گام های نخست
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی خراسان رضوی با اشاره به این موضوع که یکی از برنامههای شرکت شهرکهای صنعتی در حوزه ورود صنایع به نسل چهارم، آشنایی صنعتگران و فعالان اقتصادی با نسل نوین صنعت است به ما می گوید: در این راستا در حال برنامه ریزی بوده و در همین راستا دبیرخانه ای تشکیل و تاکنون ۳۵ واحد دانشبنیان تعداد ۸۰ محصول را به این دبیرخانه ارسال کردند که تعداد۱۰ طرح برای سرمایهگذاری منتخب خواهند شد.
رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی: در سالهای اخیر، تب فعالیتهای دانشبنیان و تحقیق و توسعه در کشور افزایش یافته است؛ اماالزامات توسعه و رشد دانشبنیان و تحقیق و توسعه در استان و کشور به خوبی پیشبینی نشده است
وی با اعلام ضرورت حمایت از واحدهای تولیدی که به نسل چهار صنعت ورود پیدا کردهاند ادامه می دهد: این حمایتها باید شامل آسانسازی حضور واحد صنعتی در نمایشگاههای داخلی و خارجی، تسهیل ورود تکنولوژی روز دنیا و آموزشهای لازم، ارائه تسهیلات و ایجاد فرصت برای صنایع خرد و ارتباط هر چه بیشتر دانشگاه و صنعت باشد.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی خراسان رضوی تاکید می کند: رشد و توسعه صنعتی مستلزم توجه به پیش نیازهای این حوزه از سوی تمامی دستگاههای اجرایی است.
دانش بنیان ها را جدی نگرفتیم
رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز با بیان اینکه برای تحقق توسعه و بروزرسانی صنعت باید دانش بنیان را جدی گرفت اذعان می کند: در سالهای اخیر، تب فعالیتهای دانشبنیان و تحقیق و توسعه در کشور افزایش یافته است؛ اماالزامات توسعه و رشد دانشبنیان و تحقیق و توسعه در استان و کشور به خوبی پیشبینی نشده است.
فیروز ابراهیمی می افزاید ایران فعالیت در حوزه مونتاژ محصولات تولیدی صنایع را با کره جنوبی آغاز کرد؛ اما درحال حاضر کره جنوبی وضعیت بهتری در حوزه اقتصادی و صنعت دارد. درحالی که در ابتدای راه، سرانه درآمدی ایران ۵۰۰ میلیون دلار و کره جنوبی ۱۵۰ میلیون دلار بود.
وی معتقد است: خردورزی در اخذ تصمیمات اقتصادی یک الزام اساسی برای پیشرفت و توسعه است و در غیر این صورت، صنعت نسل چهارم در کشور محقق نخواهد شد.
ابراهیمی یادآور می شود: امروز نرخ رشد جمیعیتی دغدغه مدیران کشور است. درحالی که در چهارسال گذشته بحران انرژی در کشور جلوه زیادی پیدا کرده است. نرخ رشد جمعیت کشور کمتر از یک درصد است و با برنامهریزیهای صورت گرفته باز هم افزایش پیدا نکرده است درصورتی که اگر در چهارسال متوالی پیشین، سالانه یک درصد به ظرفیت انرژی کشور افزوده میشد، ایران امروز با مشکل کمبود انرژی مواجه نبود!
نظر شما