بازار؛ گروه انرژی: همین چند وقت پیش بود که خبر ماجرای آلودگی نفتی در رودخانه کرج حسابی خبر ساز شد. حالا معاون بهره برداری شرکت آب و فاضلاب می‌گوید که با بهره‌برداری از تصفیه‌خانه ششم پرونده آلودگی آب بسته شده و سطح نیترات آب که در برخی از مناطق به بالای حد مجاز می رسید، به ۲۵ تا ۳۰ میلی گرم در لیتر یعنی حتی کمتر از مجاز (۵۰ میلی گرم بر لیتر) خواهد رسید. او با بیان اینکه سناریوهای مختلفی برای مصرف آب در تابستان طراحی شده است، می‌گوید: ما خودمان را برای تامین و انتقال ۶۲ هزار لیتر آب ثانیه آماده کرده‌ایم. البته بالابردن ظرفیت تامین و توزیع آب به معنی این نیست که پایتخت نشین‌ها مجاز هستند که هرچقدر که دلشان می خواهد آب مصرف کنند. نباید فراموش کنیم که تهران بعد از سیستان و بلوچستان فقیرترین استان به لحاظ منابع آبی است. متن کامل گفتگوی بازار با محمدرضا کرمی نژاد معاون نظارت و بهره برداری آب و فاضلاب استان تهران را در ادامه می خوانید:
* هرچه به سمت جنوب تهران می‌روید، کیفیت آب بدتر می‌شود. به عنوان مثال هم اکنون در مناطقی همچون یافت آباد یا خلیج فارس و شهرک سینا سطح املاح آب به شدت بالاست. حال از آنجاییکه طبق وعده‌های اعلام شده تنها چند روز بیشتر به افتتاح فاز نخست تصفیه خانه ششم باقی نمانده، می‌توان امید داشت که بعد از سال‌ها مردمان کم برخورداری که در جنوب تهران ساکن هستند به آب با کیفیت دسترسی داشته باشند؟
بر اساس هدف گذاری انجام شده فاز اول این پروژه در روزهای آینده با ظرفیت تامین ۳ هزار لیتر(۳ مترمکعب) بر ثانیه وارد مدار خواهد شد و در اواخر شهریور یا اوایل مهر هم زمان با هفته دولت به صورت کامل و با ظرفیت ۷ هزار لیتر بر ثانیه مورد بهره برداری کامل قرار می‌گیرد. مهمترین مزیت این پروژه را می‌توان بهبود کیفیت آب و البته کاهش برداشت از ذخایر زیرزمینی دانست. این تصفیه خانه طوری طراحی شده که آب آن به وسیله کانالی که طول آن به ۲۹ کیلومتر می‌رسد، از پشت سد کرج برداشته می‌شود. در واقع اتفاقا شهروندانی که در جنوب تهران ساکن هستند از کیفی‌ترین آب بهره‌مند می‌شوند. ضمن اینکه کمبود آبی در غرب هم اکنون وجود دارد، کاملا برطرف خواهد شد.
بر اساس هدف گذاری انجام شده فاز اول تصفیه خانه ششم در روزهای آینده با ظرفیت تامین ۳ هزار لیتر(۳ مترمکعب) بر ثانیه وارد مدار خواهد شد و در اواخر شهریور یا اوایل مهر هم زمان با هفته دولت این پروژه به صورت کامل و با ظرفیت ۷ هزار لیتر بر ثانیه مورد بهره برداری کامل قرار می‌گیرد
* یعنی آلودگی آب رودخانه کرج که هر چند وقت یکبار شاهد آن هستیم، دیگر مشکلی را ایجاد نمی‌کند؟
به دلیل برخی بی احتیاطی‌ها بعضا شاهد آلودگی رودخانه و حتی نمایان شدن لکه‌های نفتی در آب رودخانه کرج می‌شویم، یا ممکن است که به دلیل بارش‌های سنگین آب کدر شده و امکان انتقال آب دیگر وجود نداشته باشد. معمولا آلودگی‌هایی که در منطقه بیلقان این رودخانه اتفاق می‌افتد، مشکلات بسیاری برای ما ایجاد می‌کند و ساعت‌ها ما را از برداشت آب محروم می‌کند. اما در این تصفیه‌خانه آب به وسیله یک کانال از پشت سد کرج وارد تصفیه خانه شده و در نتیجه تمامی معایب و مشکلاتی که ما در گذشته با آن مواجه بودیم از بین خواهد رفت.
* با توجه به اینکه میزان برداشت آب از منابع زیرزمینی کمتر می شود، تغییراتی هم در شاخص‌هایی همچون نیترات آب ایجاد می‌شود؟ چه نمره‌ای به کیفت آب تهران می دهید؟
آبهای سطحی جز بهترین آبهای دنیا هستند. اما به دلیل برداشت‌های بیش از اندازه و کاهش بارندگی‌ها میزان ذخایر زیرزمینی به شدت کاهش پیدا کرده و به دلیل پایین رفتن سفره های زیرزمینی سطح نیترات آب افزایش پیدا کرده است. برای کنترل سطح نیترات ناچار به اختلاط آب های زیرزمینی با آبهای سطحی هستیم. اما بعد از اینکه خط ماملو و تصفیه خانه ششم وارد مدار می شوند می‌توان بالاترین نمره را به کیفیت آب تهران داد. در حال حاضر متوسط نیترات موجود در آب تهران حدود ۵۰ است، اما در برخی نقاط این رقم بالای ۵۰ گزارش شده است. اما امسال تابستان میزان نیترات آب به زیر حد مجاز و به حدود ۲۵ تا ۳۰ میلی گرم در لیتر می‌رسد.
در حال حاضر متوسط نیترات موجود در آب تهران حدود ۵۰ است، اما در برخی نقاط این رقم بالای ۵۰ گزارش شده است. امسال تابستان با بهره برداری از خط ماملو و تصفیه خانه ششم میزان نیترات آب به زیر حد مجاز و به حدود ۲۵ تا ۳۰ میلی گرم در لیتر می‌رسد
* تصفیه خانه ششم تا حالا چه میزان پیشرفت داشته و از چه تاریخی وارد مدار خواهد شد؟
این طرح پیشرفت حدود ۹۹ درصدی داشته و پیش بینی می‌شود که از اواسط تیر وارد مدار شود. البته اگر کمک آب و فاضلاب تهران در تامین منابع مالی لازم برای تکمیل این طرح نبود و قرار بود که تکمیل آن با تکیه بر اعتبارات دولتی صورت می‌گرفت، حالا حالا این تصفیه خانه به افتتاح نمی‌رسید. در یک سال گذشته شرکت آب و فاضلاب چیزی حدود ۹۰ میلیارد تومان برای تکمیل این طرح اختصاص داده است.
بیش از ۵۵ تا ۶۰ درصد کارهایی که مربوط به نصب تجهیزات و ساخت و سازهای تصفیه‌خانه ششم در یک سال گذشته و بین ۳۵ تا ۴۰ درصد دیگر در ۸ سال گذشته انجام شده است
* یعنی شما معتقد هستید که بخش عمده تکمیل این طرح در یک سال گذشته صورت گرفته است؟
بله دقیقا همینطور است. این پروژه از حدود ۹ سال پیش آغاز شده بود اما روند پیشرفت کار به دلیل مشکلاتی که در تامین مالی آن وجود داشت به کندی پیش می‌رفت و عملا به کما رفته بود. درست است که تونلی که آب را سد کرج انتقال می‌دهد در این دوره فقط مورد تست قرار گرفت. اما بیش از ۵۵ تا ۶۰ درصد کارهایی که مربوط به نصب تجهیزات و ساخت و سازهای تصفیه‌خانه در یک سال گذشته و بین ۳۵ تا ۴۰ درصد دیگر در ۸ سال گذشته انجام شده است.
* مشکل تامین آب شرب پرند کی حل خواهد شد؟
از دو جبهه در حال توسعه تامین آب شرب تهران هستیم. برای توضیح بهتر باید اشاره کنم که طرح رینگ آبرسانی شهر تهران (پروژه قمر بنی‌هاشم) شامل دو قسمت شرقی و غربی است که قسمت شرقی آن با اجرای شش کیلومتر خط انتقال و ساخت دو مخزن ذخیره، آب سد ماملو را برای ارتقای آب شرب جنوب شرق تهران به مناطق جنوب بزرگراه بعثت و شهرک‌های مسعودیه، افسریه، مسگرآباد، سلیمانیه و غیره منتقل می‌کند. هم اکنون خط ماملو زیر تست رفته و به زودی افتتاح می‌شود. با بهره برداری کامل از این طرح مشکل تامین آب مناطقی همچون نسیم شهر، رضی آباد و البته پرند حل خواهد شد و کیفیت آب در مناطقی مناطقی همچون یافت و محدوده خلیج فارس و شهرک سینا تا حد زیادی ارتقا می‌یابد.
* خط ماملو چقدر پیشرفت کرده و چه ظرفیتی را در تامین آب شرب تهران ایجاد خواهد کرد؟
حدود ۵۰ کیلومتر از ۸۰ کیلومتر در سال‌های گذشته افتتاح شده بود. حالا کل این خط وارد مدار می‌شود. این خط دو تا بار تصفیه خانه دارد که می‌شود ۵ هزار لیتر در ثانیه گاهی به ۵۵۰۰ لیتر بر ثانیه می‌شود و در صورت نیاز امکان افزایش به ۶ هزار لیتر بر ثانیه هم وجود دارد. کل جنوب شرق، بخشی از جنوب غرب با بهره برداری از ین خط زیر پوشش در می‌آید.
پارسال تنها یک روز آن هم ۲۶ تیر بود که میزان مصرف ما به ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار مکعب در شبانه روز رسید. اما در روزهای گذشته میزان مصرف مدام از ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار مترمکعب گذر کرده و پیش بینی می‌شود به ۴ میلیون مترمکعب هم می رسد
* هم اکنون وضعیت مصرف آب در پایتخت در مقایسه با پارسال چطور است؟ روند افزایشی مصرف همچنان ادامه دارد؟
مصرف تهرانی همچنان روبه بالاست. از اسفند که پروتکل‌های بهداشتی رعایت می‌شود میزان مصرف مدام در حال افزایش بوده است. در هفته‌های اول فروردین حدود ۲۷ تا ۳۰ درصد نسبت به مدت مشابه پارسال بیشتر بوده است. هم اکنون میزان مصرف در شهر تهران به کانال ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار و در استان تهران به ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار مکعب رسیده است.
در به عنوان مثال در ۲۹ خرداد میزان مصرف ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار مترمکعب آب در تهران مصرف شده در حالیکه که میزان مصرف در مدت مشابه پارسال حدود ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار بوده است. چون در فصل گرما هستیم افزایش مصرف ما بین ۴ تا ۶ درصد است. این در حالی است در پارسال تنها یک روز آن هم ۲۶ تیر بود که میزان مصرف ما به ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار مکعب در شبانه روز رسید. با توجه به گذر میزان مصرف از ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار متر مکعب رکورد ۵۰ ساله مصرف آب در تهران شکسته شده است. ضمن اینکه پیش‌بینی می‌کنیم که میزان مصرف آب در تابستان ۹۹ رکورد ۴ میلیون مترمکعب را هم بشکند.
امسال هم به دلیل شرایط ویژه ای در آن قرار داریم سناریوهای مختلف مصرف آب آماده کرده‌ایم. هم اکنون آمادگی لازم برای تامین و انتقال ۶۲ هزار لیتر در آب ثانیه را داریم. البته بالابردن ظرفیت تامین و توزیع آب به معنی این نیست که پایتخت نشین‌ها مجاز هستند که هرچقدر که دلشان می خواهد آب مصرف کنند
* ظرفیت شبکه چقدر است و تا چه اندازه توان تاب آوری در برابر اضافه مصرف تهرانی‌ها را دارد؟
شبکه قدرتمندی داریم. حدود ۱۸ هزار کیلومتر شبکه اصلی و فرعی داریم. ۷ تا تصفیه خانه آب داریم که ۶ تای آنها در مدار است هفتمین آنها به زودی وارد مدار می‌شود. ظرفیت مخازن ذخیره‌سازی ما به حدود ۲ میلیون ۴۰۰ هزار مترمکعب می‌رسد. به کمک همین مخازن هست که موفق به تامین پایدار آب در شبکه شده‌ایم. به عنوان مثال در شرایطی که کدورت آب بالا می‌رود یا لکه نفتی در رودخانه ایجاد می‌شود یا حتی مواقعی که میزان مصرف احد انتظار و ظرفیت فراتر می‌رود، آبرسانی به هیچ وجه قطع نمی‌شود. البته ما امسال هم به دلیل شرایط ویژه ای در آن قرار داریم سناریوهای مختلفی را طراحی کرده‌ایم. چرا که از یک سو به دلیل شرایط کرونایی میزان مصرف بالاتر رفته و از طرفی هم سازمان هواشناسی هم از احتمال افزایش دما نسبت به سال گذشته خبر داده است. بر همین اساس ما خودمان را برای تامین و انتقال ۶۲ هزار لیتر آب ثانیه آماده کرده‌ایم. البته بالابردن ظرفیت تامین و توزیع آب به معنی این نیست که پایتخت نشین‌ها مجاز هستند که هرچقدر که دلشان می خواهد آب مصرف کنند. نباید فراموش کنیم که تهران بعد از سیستان و بلوچستان فقیرترین استان به لحاظ منابع آبی است. شهروندان تهران با راه‌هایی ساده ای همچون قراردادن یک سایه بان روی کولرهای آبی خود میزان مصرف را تا زیادی کاهش دهند. بررسی های انجام شده نشان می‌دهد در شرایطی که کولر سایه بان ندارد در شبانه روز ممکن است که به ۴۰۰ لیتر هم برسد. اما تنها با گذاشتم یک سایه بان می‌توان این مقدار را به ۱۲۰ لیتر کاهش داد.
نظر شما