بازار؛ گروه بین الملل: حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران در سفر اخیر خود به عمان از دریافت ایده‌هایی درباره احیای برجام خبر داد و از نقش سازنده و نیات صادقانه سلطان عمان در این خصوص تشکر کرد. جزئیاتی از این پیشنهادات منتشر نشده است. از سوی دیگر سلطان عمان قرار است سفری به ایران داشته باشد.
همچنین رسانه های غربی از پیشنهاد امریکا در خصوص توافق موقت خبر داده بودند که ایران هر گونه توافق موقت درباره مذاکرات احیای برجام را رد کرد.
همچنین در جدیدترین تحول، آژانس بین المللی انرژی اتمی دوربینهای جدید که در سفر رافائل گروسی مدیر کل آژانس مورد تفاهم ایران و آژانس قرار گرفته بود را در برخی سایتهای هسته ای مورد توافق با ایران نصب کرده است.
با وجود این به گفته یک منبع درون تشکیلات سیاسی ایران، ایالات متحده تأکید کرده که پیشرفت بیشتر در مذاکرات بدون توافقی بر سر موضوع زندانیان دوتابعیتی آمریکایی و ایرانی حاصل نخواهد شد. این منبع گفت که این مسئله پیچیدگی جدیدی به ماجرار افزود و مایه اختلاف دو طرف شد.
میدل‌ایست آی به نقل از منابع ایرانی خود مدعی شده مقامات آمریکایی خواهان آزادی چهارمین زندانی هستند و نهادهای ایران در مورد موافقت با این مسئله اختلاف نظر دارند.
بنا بر این گزارش، منابع ایرانی نزدیک به مذاکرات به میدل‌ایست آی گفتند که تلاش‌ها برای دستیابی به توافق هسته‌ای موقت بین ایران و آمریکا به خاطر مخالفت تهران با آزادی زندانی‌های آمریکایی متوقف شد.
در اوایل این ماه، تهران و واشنگتن پیشرفت خوبی در مذاکرات بر سر یک توافق موقت داشته باشند که قرار بود در ازای محدودشدن غنی‌سازی هسته‌ای ایران، برخی تحریم‌های آمریکا لغو شود.
قبلا دو طرف در مذاکرات برای احیای توافق برجام به بن‌بست رسیده بودند. اما به ادعای میدل‌ایست آی گفتگوهای مستقیم بین رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران و امیر سعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل بر سر یک توافق موقت غیررسمی، در حال پیشرفت بود.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور نادر انتصار رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا انجام داده که در ادامه آمده است.
*پس از خوشبینی های که بعد از سفر سلطان عمان به ایران برای توافق در مورد موضوع هسته ای ایران (حداقل توافقی که تنشها را افزایش ندهد) با امریکا ایجاد شده بود، شاهد عقبگرد در این زمینه هستیم که رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز اخیرا به آن اشاره کرده است. دلیل این توقف چیست؟
سه طرف غربی باقی مانده در برجام، اخیراً اقداماتی را برای فاصله گرفتن بیشتر از اجرای تعهدات خود در برجام انجام داده اند. به عنوان مثال، انگلیس اعلام کرده است که به بندهای موسوم به غروب توافق هسته ای پس از انقضا آن ها احترام نمی گذارد و با توجه به ارزیابی شش ماهه قطعنامه 2231 شورای امنیت، موضعی تقابلی و خصمانه اتخاذ کرده است.
رافائل گروسی همواره در ارتباط با پرونده هسته ای ایران با غرب همکاری کرده و در آینده نیز به این کار ادامه خواهد داد
رافائل گروسی همواره در ارتباط با پرونده هسته ای ایران با غرب همکاری کرده و در آینده نیز به این کار ادامه خواهد داد. همانطور که در مصاحبه‌های قبلی‌ام اشاره کرده‌ام، این اشتباه است که گروسی را یک بازیکن مستقل بدانیم.
*بر اساس اخبرا منتشر شده، مواردی که بین ایران و آمریکا مطرح شده بسته ای از موضوعات مانند سیاست منطقه ای ایران، آزادی زندانیان امریکایی، توقف در غنی سازی بیشتر از 60 درصد توسط ایران و همکاری تهران با آژانس بین المللی انرژی اتمی عنوان شده است. به نظر شما این موضوعات در پیوند با یکدیگر برای طرفین معنا دارد؟
البته مواردی که شما به آن اشاره کردید به هم مرتبط هستند و حل یکی از آنها ممکن است بر حل مسائل باقی مانده تأثیر بگذارد. با این حال، آنها به نگرانی ها و اولویت های مختلف هر طرف می پردازند. بنابراین، ممکن است راحت‌تر باشد که آنها را کنار هم نگذاریم و سعی کنیم روی یک موضوع در یک زمان تمرکز کنیم.
*رافائل گروسی اخیرا اعلام کرده که همکاری ایران با آژانس مورد انتظار وی نیست. ایا این سخنان را نمی توان به عنوان اهرم فشاری بر ایران در مقطع کنونی ارزیابی کرد؟ یعنی اگر ایران به موارد مطرح در مذاکرات اخیر با امریکا عمل نکند، اهرم آژانس علیه اش فعال خواهد شد؟
بله. همانطور که در پاسخ به سوال اول شما گفتم، رافل گروسی همگام با غرب در پرونده هسته ای ایران کار می کند. او بارها از آژانس به عنوان اهرمی برای وادار کردن ایران به پیروی از خواسته های غرب در مذاکرات هسته ای و مسائل مرتبط استفاده کرده است.
*اکتبر سال جاری تحریمها علیه برنامه موشکی ایران مطابق توافق برجام برچیده می شود. از سوی دیگر کشورهای اروپایی درصدد هستند تا تحریم برنامه موشکی ایران را تمدید کنند. از این اقدام به عنوان اولین نقض حقوقی آشکار توسط اروپا یاد شده است. به نظر شما وضع تحریم علیه برنامه موشکی ایران چه نتایجی بر گفتگوهای ایران با طرف مقابل خواهد داشت؟
حتی اگر فرض کنیم که برجام هنوز قابل احیا است، شکی نیست که اکنون به یک تراژیکمدی تبدیل شده است. حداقل زمانی که دونالد ترامپ رسماً در سال 2018 از این توافق خارج شد، ایالات متحده در مورد نیات خود نسبت به برجام صادق بود.
اکنون مشخص شده است که اروپا هیچ قصدی برای انجام تعهدات باقی مانده خود ذیل برجام در حال حاضر یا در آینده ندارد
از سوی دیگر، از همان ابتدای برجام، رفتار دروغ‌پردازانه و دوگانه اروپا باعث از بین رفتن این توافق شده است. اکنون مشخص شده است که اروپا هیچ قصدی برای انجام تعهدات باقی مانده خود ذیل برجام در حال حاضر یا در آینده ندارد. من معتقدم طرف ایرانی هم این را تشخیص داده است، اما نمی‌خواهد این واقعیت را علناً بپذیرد تا همه طرف‌ها بتوانند به بازی موش و گربه خود ادامه دهند.
*با توجه به رخدادهای اخیر، پیش بینی شما از حصول به توافق چیست و چه نوع توافقی محتمل است؟
من هیچ نشانه مثبتی از دستیابی به توافق قریب الوقوع نمی بینم. اگر توافقی حاصل شود، هم از نظر دامنه و هم از نظر زمانی محدود است.
نظر شما