بازار؛ گروه بین الملل: حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران در سفر اخیر خود به عمان از دریافت ایده‌هایی درباره احیای برجام خبر داد و از نقش سازنده و نیات صادقانه سلطان عمان در این خصوص تشکر کرد. جزئیاتی از این پیشنهادات منتشر نشده است. از سوی دیگر سلطان عمان قرار است سفری به ایران داشته باشد.
همچنین رسانه های غربی از پیشنهاد امریکا در خصوص توافق موقت خبر داده بودند که ایران هر گونه توافق موقت درباره مذاکرات احیای برجام را رد کرد.
همچنین در جدیدترین تحول، آژانس بین المللی انرژی اتمی دوربینهای جدید که در سفر رافائل گروسی مدیر کل آژانس مورد تفاهم ایران و آژانس قرار گرفته بود را در برخی سایتهای هسته ای مورد توافق با ایران نصب کرده است.
با وجود این به گفته یک منبع درون تشکیلات سیاسی ایران، ایالات متحده تأکید کرده که پیشرفت بیشتر در مذاکرات بدون توافقی بر سر موضوع زندانیان دوتابعیتی آمریکایی و ایرانی حاصل نخواهد شد. این منبع گفت که این مسئله پیچیدگی جدیدی به ماجرار افزود و مایه اختلاف دو طرف شد.
میدل‌ایست آی به نقل از منابع ایرانی خود مدعی شده مقامات آمریکایی خواهان آزادی چهارمین زندانی هستند و نهادهای ایران در مورد موافقت با این مسئله اختلاف نظر دارند.
بنا بر این گزارش، منابع ایرانی نزدیک به مذاکرات به میدل‌ایست آی گفتند که تلاش‌ها برای دستیابی به توافق هسته‌ای موقت بین ایران و آمریکا به خاطر مخالفت تهران با آزادی زندانی‌های آمریکایی متوقف شد.
در اوایل این ماه، تهران و واشنگتن پیشرفت خوبی در مذاکرات بر سر یک توافق موقت داشته باشند که قرار بود در ازای محدودشدن غنی‌سازی هسته‌ای ایران، برخی تحریم‌های آمریکا لغو شود.
قبلا دو طرف در مذاکرات برای احیای توافق برجام به بن‌بست رسیده بودند. اما به ادعای میدل‌ایست آی گفتگوهای مستقیم بین رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران و امیر سعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل بر سر یک توافق موقت غیررسمی، در حال پیشرفت بود.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار گفتگویی با «مارک فینو» سخنگوی اسبق وزارت خارجه فرانسه انجام داده است که در ادامه می آید. «فینو» در حال حاضر عضو ارشد بخش عدم اشاعه در «مرکز سیاست امنیتی ژنو» (GCSP) است.
*پس از خوشبینی های که بعد از سفر سلطان عمان به ایران برای توافق در مورد موضوع هسته ای ایران (حداقل توافقی که تنشها را افزایش ندهد) با امریکا ایجاد شده بود، شاهد عقبگرد در این زمینه هستیم که رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز اخیرا به آن اشاره کرده است. دلیل این توقف چیست؟
مذاکرات با میانجیگری عمان در واقع فرصت جدیدی برای جلوگیری از تشدید تنش بین ایران و ایالات متحده ایجاد کرد، اما به دلیل شرایط کلی سیاسی، ظاهراً هیچ طرفی نمی‌خواهد به عنوان امتیازدهنده یکجانبه در نظر گرفته شود.
طرفهای برجام به دنبال این هستند که امتیازی داده نشود که از نظر داخلی تحت فشار قرار گیرند
هر طرف باید در موقعیتی باشد که ادعا کند بیشتر از چیزی که داده به دست آورده است. دانستن جزییات مذاکرات دشوار است، اما قطعاً مسائلی وجود دارد که در این مرحله به شکل قابل قبولی برای هر دو طرف قابل حل نیست.
*بر اساس اخبرا منتشر شده، مواردی که بین ایران و آمریکا مطرح شده پکیجی از موضوعات مانند سیاست منطقه ای ایران، آزادی زندانیان امریکایی، توقف در غنی سازی بیشتر از ۶۰ درصد توسط ایران و همکاری تهران با آژانس بین المللی انرژی اتمی عنوان شده است. به نظر شما این موضوعات در پیوند با یکدیگر برای طرفین معنا دارد؟
البته همه این مسائل برای یافتن یک توافق متوازن مرتبط و مهم هستند. همانطور که در بالا گفته شد، هر طرف باید بتواند در مقابل حوزه داخلی خود مدعی شود که از امنیت ملی دست برنداشته و به یک بسته موقت که از بدتر شدن اوضاع جلوگیری می کند دست یافته است.
در مورد غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم ایران، نکته مهم این است که نشان داده شود که محدودیت قابل تأییدی وجود دارد که مانع از افزایش غنی‌سازی به سطح درجه تسلیحات (۹۰ درصد) می‌شود که می‌تواند واکنش‌های شدید جامعه بین‌المللی را به دنبال داشته باشد.
*رافائل گروسی اخیرا اعلام کرده که همکاری ایران با آژانس مورد انتظار وی نیست. ایا این سخنان را نمی توان به عنوان اهرم فشاری بر ایران در مقطع کنونی ارزیابی کرد؟ یعنی اگر ایران به موارد مطرح در مذاکرات اخیر با امریکا عمل نکند، اهرم آژانس علیه اش فعال خواهد شد؟
هنوز مسائلی وجود دارد که انتظار می رود ایران در آنها همکاری ها را افزایش دهد، به ویژه برای تسهیل نظارت آژانس بر فعالیت های هسته ای ایران از جمله غنی سازی اورانیوم. اگر آژانس نتواند به همه داده‌های مورد نیاز، از جمله نظارت‌های دوربینهای مداربسته گذشته دسترسی داشته باشد، ممکن است به این نتیجه برسد که برخی تردیدها در مورد ماهیت کاملاً صلح‌آمیز فعالیت‌های هسته‌ای ایران وجود دارد. بنابراین، رعایت چنین مواردی به نفع ایران خواهد بود.
*اکتبر سال جاری تحریمها علیه برنامه موشکی ایران مطابق توافق برجام برچیده می شود. از سوی دیگر کشورهای اروپایی درصدد هستند تا تحریم برنامه موشکی ایران را تمدید کنند. از این اقدام به عنوان اولین نقض حقوقی آشکار توسط اروپا یاد شده است. به نظر شما وضع تحریم علیه برنامه موشکی ایران چه نتایجی بر گفتگوهای ایران با طرف مقابل خواهد داشت؟
موضوع برنامه موشکی ایران پس از خروج آمریکا از این کشور چندین بار مطرح شده است. تا آنجا که به محدودیت های اعمال شده توسط شورای امنیت سازمان ملل مربوط می شود، می توان انتظار داشت که هیچ توافقی بین اعضای دائمی برای تمدید تحریم ها یا اعمال تحریم های جدید وجود نداشته باشد.
هرگونه تحریم جدید موشکی علیه ایران از سوی اتحادیه اروپا یا ایالات متحده یکجانبه خواهد بود و این بدان معناست که آنها سایر کشورها را ملزم نمی‌کند و کاملاً مؤثر نخواهد بود
بنابراین هرگونه تحریم جدید از سوی اتحادیه اروپا یا ایالات متحده یکجانبه خواهد بود و این بدان معناست که آنها سایر کشورها را ملزم نمی‌کند و کاملاً مؤثر نخواهد بود. همانطور که برخی از کارشناسان اتحادیه اروپا توصیه می کنند، یکی از گزینه ها این است که موضوع موشک ها را به طور جداگانه در یک چارچوب منطقه ای مطرح کنیم، بدون اینکه ایران را متمایز کنیم، بلکه شامل سایر کشورهای صاحب موشک (اسرائیل، عربستان سعودی، مصر و غیره) می شود.
*با توجه به رخدادهای اخیر، پیش بینی شما از حصول به توافق چیست و چه نوع توافقی محتمل است؟
پیش بینی با توجه به شرایط کنونی مانند شرایط داخلی ایران و مبارزات انتخاباتی آتی ریاست جمهوری در ایالات متحده بسیار دشوار است. اما اگر اراده سیاسی کافی در هر دو طرف وجود داشته باشد، دوره کنونی فرصتی را فراهم خواهد کرد که ممکن است به زودی ناپدید شود.
نظر شما