بازار؛ گروه بین الملل: اندیشکده چتم هاوس گزارشی به قلم «گالیپ دالای» تحت عنوان «چگونه ژئوپلیتیک، آینده بین المللی ترکیه را شکل می دهد؟» منتشر کرده که در ادامه ترجمه مقاله را می خوانیم.
پس از انتخاب مجدد، رجب طیب اردوغان کابینه خود را معرفی کرد و با استقبال خوبی هم در داخل و هم در سطح بین المللی مواجه شد.
«هاکان فیدان» وزیر خارجه جدید ترکیه یک جاسوس قدرتمند سابق است که پیوند اکوسیستم اطلاعاتی، امنیتی و سیاست خارجی ترکیه را دگرگون کرده است و یکی از معماران اصلی فعالیت ژئوپلیتیکی این کشور محسوب می شود. وزیر دارایی جدید نیز، «مهمت شیمشک» اقتصاددان سابق شرکت مریل لینچ است. هر دو نام‌هایی با تجربه و شناخته شده با روابط کاری نزدیک با همتایان بین‌المللی خود هستند. نام باتجربه دیگر با سابقه اقتصادی، جودت یلماز، معاون رئیس جمهور خواهد بود.
این انتصابات نشان می دهد که ارتباط نزدیکی بین سیاست خارجی و اقتصادی ترکیه وجود خواهد داشت. در حالی که در دهه گذشته، ملاحظات ژئوپلیتیکی، امنیتی و سیاسی، سیاست خارجی ترکیه را مشخص کرده است، به نظر می رسد چارچوب اقتصادی سیاست خارجی ترکیه در حال حاضر برجسته تر شود.
بسیاری از کشورهای خاورمیانه در تلاش هستند تا شکاف بین جاه طلبی های ژئوپلیتیکی و نیازهای اقتصادی خود را پر کنند؛ در حالی که این امر برای ترکیه که از یک رکود شدید اقتصادی رنج می برد، مهم است
بسیاری از کشورهای خاورمیانه در تلاش هستند تا شکاف بین جاه طلبی های ژئوپلیتیکی و نیازهای اقتصادی خود را پر کنند. این امر به ویژه برای ترکیه بسیار مهم است، زیرا این کشور از یک رکود شدید اقتصادی رنج می برد.
آنکارا برای مقابله با مشکلات اقتصادی خود احتمالاً مأموریتی را برای یافتن پول و سرمایه گذاری آغاز خواهد کرد: خلیج فارس، روسیه و چین می توانند بدون هیچ گونه محدودیتی پول ارائه دهند. همچنین ممکن است ترکیه به سمت غرب متمایل شود که این موضوع با یک سری شرایط همراه خواهد بود.
سرپیچی از روایت ساده انگارانه طرفدار یا ضد غرب، این انتصابها نشان می‌دهند که اگرچه آنکارا، ترکیه‌محور باقی می‌ماند و به دنبال خودمختاری در سیاست خارجی و امنیتی خود و افزایش جایگاه در امور بین الملل است، این امر لزوماً به معنای ضدغرب بودن نیست. برعکس، کابینه جدید نشان دهنده تلاشی برای مدیریت ماهرانه اختلافات و تنشها است.
یک اقدام موازنه ژئوپلیتیکی
ترکیه یک روند کلیدی را در سیاست جهانی طی می کند که به موجب آن، قدرت های منطقه ای خواستار نقش بیشتر در امور منطقه ای، خودمختاری بیشتر در سیاست خارجی و امنیتی خود و موقعیت بیشتر در امور بین المللی هستند.
این کشور در مقایسه با دیگر قدرت های منطقه ای مانند برزیل، آفریقای جنوبی و عربستان سعودی دو ویژگی متمایز دارد: اولاً، این کشور عضو ناتو است و باعث می‌شود که تعادل ژئوپلیتیکی و تلاش برای خودمختاری بیشتر مورد مناقشه قرار گیرد. دوم، ترکیه یک کشور پساامپراطوری است که در آن ایده عظمت در امور بین‌الملل بسیار محبوب است. در واقع، این موضوع نقش کلیدی در روایت انتخاباتی اردوغان داشته است.
نخبگان در آنکارا بر این باورند که تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی در دهه گذشته_به ویژه پس از تهاجم روسیه به اوکراین_ این فرض و پیش‌فرض سیاست خارجی ترکیه را تأیید می‌کند که سیاست جهانی امروز مانند گذشته غرب محور نیست؛ اگرچه لزوماً پساغربی هم نیست
نخبگان در آنکارا بر این باورند که تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی در دهه گذشته_به ویژه پس از تهاجم روسیه به اوکراین_ این فرض و پیش‌فرض سیاست خارجی ترکیه را تأیید می‌کند که سیاست جهانی امروز مانند گذشته غرب محور نیست؛ اگرچه لزوماً پساغربی هم نیست.
این سیاست به طور نامتناسبی با تحولات خاورمیانه همراه شده است، که برای آنکارا، دنیای کوچکی از تغییرات ساختاری در نظم جهانی است که اهمیت و حضور نسبتاً کاهش یافته منطقه ای ایالات متحده، و اهمیت فزاینده بازیگران منطقه را برجسته می کند.
ترکیه و روسیه در زمینه مدیریت مناقشه منطقه‌ای در سوریه، لیبی و قره‌باغ کوهستانی و حتی در دریای سیاه با یکدیگر همکاری کرده‌اند که فرآیند یادگیری مهمی برای آنکارا است
در همین حال، نقش روسیه در امنیت منطقه و اهمیت اقتصادی چین در منطقه افزایش یافته است. ترکیه و روسیه در زمینه مدیریت مناقشه منطقه‌ای در سوریه، لیبی و قره‌باغ کوهستانی و حتی در دریای سیاه با یکدیگر همکاری کرده‌اند که فرآیند یادگیری مهمی برای آنکارا است. حمله به اوکراین یکی دیگر از فرآیندهای یادگیری بوده است. بسیاری از کشورهای غیرغربی، از جمله برخی از شرکای سنتی آن، مانند هند، عربستان سعودی، اسرائیل و امارات، درگیر توازن ژئوپلیتیکی شده اند.
ترکیه به نوبه خود دو سیاست مرتبط را دنبال کرده و تلاش کرده است که طرفدار اوکراین باشد، بدون اینکه ضد روسیه شود. این کشور، در اوایل تجهیزات دفاعی از جمله پهپادهای مسلح را در اختیار اوکراین قرار داد. جنگ در دریای سیاه در حال وقوع است و ترکیه در کنار روسیه و اوکراین یک قدرت بزرگ دریای سیاه محسوب می شود.
اگر مسکو اساساً توازن قوا را به نفع خود تغییر دهد، این امر تهدیدی طولانی مدت برای ترکیه خواهد بود و فضای مانور آن را در منطقه کاهش می دهد. با این حال، زمانی که نوبت به تقابل روسیه و غرب می‌رسد، آنکارا عملاً یک اقدام موازنه ژئوپلیتیکی را دنبال می‌کند و به تحریم‌های بین‌المللی نخواهد پیوست.
این رویکرد تاکنون به خوبی برای آنکارا مفید بوده و به ترکیه اجازه می دهد نقش های متعددی ایفا کند. این کشور با تلاش برای میانجیگری در مناقشه نقشی دیپلماتیک، نقشی بشردوستانه با تسهیل معامله غلات همراه با سازمان ملل و نقش ژئوپلیتیکی با کنترل عبور و مرور به دریای سیاه از طریق تنگه های ترکیه ایفا می کند.
اقدام متعادل کننده دقیق این کشور همچنین جریان ثابت پول و گردشگران روسیه را به ترکیه حفظ کرده است. با توجه به مزایای بسیاری که دارد، بعید است این سیاست تغییر کند. از طرفی، مسائل کلیدی در روابط با غرب باقی است. در مقابل، مسائل اساسی در روابط ترکیه با غرب بعید است حل شود.
شکاف قابل توجهی بین ترکیه و ایالات متحده در خوانش آنها از سیاست جهانی و درک تهدیدات مرتبط وجود دارد. رقابت قدرت های بزرگ، چارچوب فراگیر کنونی سیاست بین الملل را تشکیل می دهد و ادراک امنیتی آمریکا و غرب را آگاه می کند.
با این حال، چنین رقابتی همچنین به معنای وجود مراکز متعدد قدرت است که ترکیه به آنها به عنوان یک فرصت کلیدی برای اهرم فشار نگاه می کند. آینده روابط ترکیه با غرب با این رقابت و ماهیت روابط ترکیه با روسیه و چین شکل خواهد گرفت.
اگر آنکارا دوباره تسلیحات روسی را خریداری کند _خرید قبلی سامانه های اس_۴۰۰ روسیه عمدتاً نتیجه روابط ترکیه و غرب بود_ و با چین در زمینه فناوری های حساس تعامل داشته باشد، این موضوع بسیار اهمیت دارد.
نظر شما