بازار؛ گروه خودرو: طراحی خودرو را می توان اصلی ترین مقوله فروش خودرو در بازار معرفی کرد، بیشتر کشورهای توسعه یافته طراحی خودرو را نشان پیشرفت و توانمندی صنعتی معرفی می کنند. یکی از مطالبات اصلی مشتریان از خودروسازان داخلی عدم به روز رسانی طراحی و ظاهر خودروها است، اگر در یک شرکت خودروساز «خصولتی» طرح به روز و جدیدی برای تولید یک خودرو توسط تیم طراحی ارائه کند، به دلیل عدم تسهیل در روند اجرا، طرح در زمان تولید نیاز بازار نخواهد بود. در صنعت خودرو داخل افراد مستعد فراوانی وجود دارند که به دلیل عدم شناخت و توجه به پتانسیلشان کشور را ترک و در خودروسازان بزرگ جهانی مشغول به کار شدند. با این تفاصیل برای بررسی وضعیت طراحی خودرو در کشور با مرتضی ربیعی طراحی خودرو به گفت و گو پرداختیم:
براساس آنچه که در چند سال اخیر در صنعت خودروسازی ایتالیا و چین تجربه کردم، آینده طراحی خودرو به سمت محصولات تمام الکتریکی در حال حرکت است
* به عنوان پرسش نخست باتوجه به اینکه در کشور چین مشغول به فعالیت طراحی برای یک شرکت حمل و نقلی هستید، آینده حمل و نقل در دنیا به ویژه خودرو به کدام سمت می رود؟
براساس آنچه که در چند سال اخیر در صنعت خودروسازی ایتالیا و چین تجربه کردم، آینده طراحی خودرو به سمت محصولات تمام الکتریکی در حال حرکت است. امروز اگر یک خودروساز فقط خودروهای بنزینی یا دیزلی در دنیا طراحی و تولید کند، عجیب است. تولید محصولات برقی به عنوان دستور کار اصلی خودروسازان در دنیا قرار گرفته است، اهمیت طراحی و تولید خودروهای برقی در حال حاضر بیشتر است. در کشورهای پر جمعیت دنیا مانند چین که بحث خانواده و خودرو خانواده مانند ایران اهمیت زیادی دارد، شرکت های بزرگ خودروساز به سمت طراحی و تولید خودروهای مخصوص خانواده مانند اس یو وی های هفت نفره، ون ها، مینی ون ها و حتی سدان های کراس در کلاس لاکچری و قوای محرکه الکتریکی پیش رفتند.
به تازگی نمایشگاه خودرو شانگهای پایان یافت، در این نمایشگاه شاهد ارائه خودروهایی بودیم که زبان طراحی جدیدی دارند. در این دهه طراحی خودروها به سمت «سادگی در کلیت بدنه و استایل» و ایجاد کلاس های جدید مانند سدان کراس و ام پی وی کراس در حال حرکت است
* باتوجه به اینکه مدتی نیز در اروپا فعالیت طراحی خودرو داشتید، در دهه میلادی فعلی چه موردی در طراحی خودرو برای خودروسازان اهمیت دارد؟
همانطور که پیشتر اشاره کردم، در کشورهای پر جمعیت مانند چین استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی به ویژه موتورسیکلت های برقی در حال افزایش است. اغلب مردم در این کشور تمایل به استفاده از موتورسکیلت های برقی برای تردد در شهر دارند. به تازگی نمایشگاه خودرو شانگهای پایان یافت، در این نمایشگاه شاهد ارائه خودروهای بودیم که زبان طراحی جدیدی دارند. در این دهه طراحی خودروها به سمت «سادگی در کلیت بدنه و استایل» و ایجاد کلاس های جدید مانند سدان کراس و ام پی وی کراس در حال حرکت است. هرچقدر استایل و فرم ها ساده است، اما پیچیدگی در جزییات طراحی وجود دارد، به عنوان مثال شاید بدنه یک خودرو طراحی ساده داشته باشد اما چراغ ها پیچیدگی زیادی دارند. این نوع زبان طراجی جدید را می توان در کلاس «ای» مرسدس بنز یا چراغ و جلو پنجره ب ام و مشاهده کرد. باتوجه به سیاست برقی سازی در سراسر دنیا، اکنون طراحی برای خودروسازان از اهمیت بالای برخوردار است. در گذشته نه چندان دور طراحی خودروهای برقی مورد توجه مشتریان نبود، اما امروز شاهد هستید که خودروسازان طراحی های جذاب برای محصولات برقی خود انجام می دهند. از همین رو هر شرکت خودروساز به دنبال جدید بودن طرح محصول جدید خود است. به عنوان مثال زمانی که در ایتالیا مشغول به تحصیل بودم، شرکت خودروسازی لامبورگینی پروژه ای را برای تغییر چراغ های محصولاتش براساس زبان طراحی جدید، برای دانشگاه ما تعیین کرده بود. هدف لامبورگینی استفاده از نظرهای متفاوت برای رسیدن به یک ظاهر جذاب بود. اغلب خودروسازان علاقمند به پذیرفتن طراحی هستند که با دیدن آن حس جدیدی را تجربه کنند.
در شرکت «گریت وال» طراحی به قدری اهمیت داشت که هر هفته مدیرعامل این خودروساز بزرگ چینی در استودیوهای طراحی حضور می یافت و ناظر طراحی «کلی مدل» در ابعاد یک به یک یا رندرهای فوتوشاپی بود
* مدتی در گروه صنعتی ایران خودرو به عنوان طراح فعالیت داشتید، تفاوت مراکز طراحی خودرو در داخل و خارج کشور چیست؟
زمانی که مراکز تحقیقات خودرو در ایران خودرو و سایپا احداث و پروژه سمند نیز تعریف شده بود، مقدار تفاوت مراکز طراحی خودرو در کشور و خارج کشور کمتر بود. شاید بتوان گفت در آن مقطع زمانی ایران خودرو و سایپا همپای خودروسازان خارجی در حال حرکت بودند، در حال حاضر نوآوری و فناوری در تولید خودروسازان داخلی دیده نمی شود. مشکل این عقب ماندگی صنعت خودرو ریشه در سیاستگذاری های اشتباه دارد، یکی از مهم ترین عقب ماندگی های صنعت خودرو عدم تولید خودرو برقی است. زمانی قرار بود شرکت جتکو فعالیت های بزرگی انجام دهد ولی اکنون هیچ فعالیتی ندارند. با تاسیس این شرکت گفته می شد ایران به سرعت به سمت برقی سازی حرکت می کند، اما نتیجه مثبتی حاصل نشد. از سوی طراحان باید بدانند که قرار است روی چه محصولی کار کنند، بر همان اساس نیز باید ذهنیت داشته باشند. متاسفانه طراحان داخلی ذهنیتی در خصوص خودروهای برقی ندارند و این موضوع فاصله زیادی میان طراحان ایجاد کرده است. تیم طراحی یک شرکت باید ذهن ساختار شکن داشته باشد، این تفکر و پتانسیل در کشور وجود دارد، ولی باید از سوی مدیران عامل اراده برای انجام این مورد وجود داشته باشد. همانطور که پیشتر اشاره کردم، در شرکت «گریت وال» طراحی به قدری اهمیت داشت که هر هفته مدیرعامل این خودروساز بزرگ چینی در استودیوهای طراحی حضور می یافت و ناظر طراحی «کلی مدل» در ابعاد یک به یک یا رندرهای فوتوشاپی بود. متاسفانه چنین رویکردی در شرکت های خودروساز داخلی وجود ندارد. محصولات خودروسازان داخلی نه تنها از نظر طراحی بلکه از نظر کیفیت نیز ضعیف هستند، زمانی علاقمند بودم که ایران خودرو و سایپا با حضور در نمایشگاه های جهانی شاهد رشد و توسعه کیفیت باشند. اما متاسفانه هنوز این خودروسازان به طراحی به چشم یک نقاشی نگاه می کنند.
* اگر قرار باشد در کشور به عنوان طراح خودرو یک محصول طراحی کنید، چه خودرویی انتخاب می کنید؟
پاسخ به این سوال بستگی به «مارکت» و بازار هدف در ایران دارد، باید به کلاس خودرویی مورد علاقه مشتریان توجه کرد. پیش از این موضوع نیز نیاز به سرمایه گذاری در خصوص طراحی و تولید خودروهای برقی در کشور وجود دارد. باتوجه به حجم آلودگی هوای و ترافیک کلانشهرها، باید یک خودرو دو نفره برقی برای سفرهای درون شهر طراحی و تولید شود. ساخت این خودرو می تواند یک شروع خوب برای تولید محصولات الکتریکی باشد. طراحی و ساخت خودرو برقی دو نفره در کشور باید با کیفیت انجام شود تا نظر مشتریان را به خود جلب کند. هرچند که برای ساخت خودرو برقی دیر شده ولی باید از ساخت یک محصول برقی فعالیت را آغاز کرد.
* باتوجه به همکاری عمیق خودروسازان ایرانی با خودروسازان چینی، شرکت های داخلی برای تقویت طراحی چه اقدامی باید انجام دهند؟
از سطح روابط ایران و چین در خودروسازی مطلع نیستم، اما می توانم بگویم که در حال حاضر چین می تواند یک شریک صنعتی خوب برای خودروسازی ایران باشد. چرا که از نظر کیفیت خودروهای چینی با محصولات کره ای و اروپایی در رقابت هستند. همچنین چین تجربه و دانش کافی در زمینه طراحی و تولید خودروهای برقی دارد، برخلاف اروپایی ها که علاقه ای به انتقال تکنولوژی به ایران ندارند، اما به دلیل فرهنگ های نزدیک می توان انتقال تکنولوژی از چین به کشور را داشت. مخصوصا اگر انتقال تکنولوژی بر پایه و اساس طراحی و ساخت باتری و محصولات برقی انجام شود. شاهد هستید که طراحی داخلی خودروهای تولید کشور وضعیت مطلوبی ندارد، در صورت شراکت مشروط بر انتقال تکنولوژی می توان از چینی ها برای ساخت فناوری های رفاهی روز در کابین خودروها کمک گرفت.
* به نظر شما وضعیت حمل و نقل در کشور باید به کدام سمت حرکت کند؟
وضعیت حمل و نقل در کشور باید به سمت برقی سازی حرکت کند، برای نیل به این هدف نیازمند ایجاد زیرساخت های اساسی مانند ایستگاه های شارژ برق هستیم. شنیده می شود در کشور تعدادی ایستگاه شارژ برق خودروهای الکتریکی طراحی و تولید شده است، به نظر می رسد این ایستگاه بیشتر نمایشی هستند. باتوجه آلودگی هوا در کشور بعد از خودرو باید موتورسکیلت ها برقی شود تا میزان آلودگی کاهش یابد. از سوی فرهنگ سازی برای طراحی و تولید خودروهای برقی کوچک باید انجام شود و مشتریان ترغیب به خرید این محصولات باشند. توجه داشته باشید خودروهای درون شهری باید کوچک و خودروهای برون شهری باید کلاس بزرگ باشند. براین اساس هر خانواده باید دو خودرو شهری و برون شهری جهت انجام سفرها داشته باشد.
حدود ۲۰ سال زمان نیاز است که کیفیت خودروهای داخلی به اندازه خودروهای چینی فعلی شود
* به عنوان پرسش پایانی چه توصیه ای به خودروسازان داخلی برای بهبود طراحی محصولاتشان دارید؟
باتوجه به تجربه فعالیت در خودروسازان داخلی و چینی، توصیه می کنم برای از بین رفتن فاصله صنعت خودرو ایران و جهان در طراحی خودرو پروژه های پر ریسک تعریف و افراد ریسک پذیر جذب شوند. ایران خودرو و سایپا به این پروژه های نیاز داشته و مدیران عامل دو خودروساز مذکور باید نسبت به تیم طراحی اعتماد کامل داشته باشند. در این صورت شاید امیدواری برای کاهش فاصله میان خودروسازان داخلی و چینی رده چندم ایجاد شود. حدود ۲۰ سال زمان نیاز است که کیفیت خودروهای داخلی به اندازه خودروهای چینی فعلی شود. اغلب تیم های طراحی موجود در ایران خودرو و سایپا متشکل از دانشجویان است که تجربه کافی نداشته و بار اصلی طراحی خودرو در شرکت های مذکور روی دوش دو یا سه نفر از مدیران تیم طراحی است. اگر تیم طراحی با ویژگی مذکور تشکیل شود، می توان نسبت به انقلاب در طراحی خودرو کشور خوش بین بود.
نظر شما