بازار؛ گروه بین الملل: «هائو نان» اقتصاددان چینی در طی مقاله ای نوشت: در ۲ آوریل ۲۰۲۵ «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا وضعیت اضطراری اقتصادی ملی اعلام کرد و مجموعه گسترده ای از تعرفه ها را بر شرکای تجاری ایالات متحده آمریکا تحت قانون اختیارات اقتصادی اضطراری بین المللی اعمال کرد. از ۵ آوریل، تعرفه پایه ۱۰ درصدی برای همه کشورها اعمال خواهد شد، با تعرفه‌های بالاتر برای کشورهایی که ایالات متحده با آنها بیشترین کسری تجاری را دارد. منطقه آسیای شرقی تحت تعرفه های بیشتری قرار خواهد گرفت، به طوری که نرخ تعرفه برای سرزمین اصلی چین ۳۴ درصد، ژاپن ۲۴ درصد، کره جنوبی ۲۵ درصد و تایوان ۳۲ درصد است.
تعرفه ها در واقع احیای جسورانه و البته بحث برانگیز از ملی گرایی اقتصادی ترامپ است که اکنون در دوره دوم ریاست جمهوری وی رسمیت یافته است. در حالی که این سیاست به عنوان فشاری برای ایجاد توازن مجدد در شیوه‌های تجاری ناعادلانه شناخته می‌شود، ممکن است بیش از آنکه مفید باشد، ضرر داشته باشد؛ به‌ویژه در شرق آسیا - جایی که متحدان ایالات متحده آمریکا در حال حاضر پیروی از یکدیگر بوده و به چین جهت ایجاد ثبات اقتصادی و رهبری توجه می‌کنند.
خطر اصلی ژئوپلیتیک است: با اجرای یک برنامه تجاری تهاجمی و یکجانبه، دولت ترامپ می تواند ایالات متحده آمریکا را از معماری اقتصادی در حال تحول آسیای شرقی منزوی کند. کشورهایی مانند ژاپن، کره جنوبی و تایوان - که به طور سنتی متحدان و شرکای نزدیک آمریکا هستند - نه با خم شدن، بلکه با پیوند محکم‌تر با اقتصادهای منطقه از جمله چین، پاسخ می‌دهند.
کشورهایی مانند ژاپن، کره جنوبی و تایوان - که به طور سنتی متحدان و شرکای نزدیک آمریکا هستند - نه با خم شدن، بلکه با پیوند محکم‌تر با اقتصادهای منطقه از جمله چین به تعرفه های ترامپ پاسخ می‌دهند
این امر می‌تواند شتاب توافق‌های چند جانبه مانند مشارکت اقتصادی جامع منطقه‌ای (RCEP)، توافق جامع و پیشرو برای مشارکت ترانس پاسیفیک (CPTPP) و توافقنامه تجارت آزاد چین، ژاپن و کره (CJK FTA) را که مدت‌ها متوقف شده بود، تسریع بخشد. تعرفه های ترامپ به جای اینکه آمریکا را قوی تر کند، ممکن است ایالات متحده را به طور فزاینده ای در خارج از کشور منزوی کند.
تمایل چین به بازی طولانی
چین به نوبه خود تاکنون با خویشتنداری نسبی پاسخ داده است. در حالی که وزارت بازرگانی تعرفه های جدید ترامپ را محکوم کرد و متعهد شد که اقدامات متقابلی برای حفظ منافع خود انجام دهد، هیچ اقدام تلافی جویانه فوری اعلام نشد. تعرفه جدید ۳۴ درصد به دو نوبت ۱۰ درصدی قبلی اضافه شده که در مجموع ۵۴ درصد افزایش می یابد. این میزان تعرفه به میانگین ۱۹ درصد تعرفه از دوره اول ترامپ افزوده شده و وعده اولیه ترامپ مبنی بر اعمال تعرفه های ۶۰ درصدی بر چین را محقق می کند.
بیش از ۶۰ درصد بار تعرفه انباشته بر صادرات چین می تواند رشد تولید ناخالص داخلی چین را دو درصد کاهش دهد - ضربه ای ناخواسته در میان تلاش های این کشور برای حفظ رشد ۵ درصدی. در حالی که به نظر می رسد ترامپ مایل به اعمال تعرفه های مخرب برای دیکته کردن مذاکرات با چین است، چین به نظر می رسد تمایل بیشتری به استفاده از فرصت استراتژیک و انجام یک بازی طولانی تر دارد: با ایجاد روابط تجاری عمیق تر با کشورهای آسیای شرقی و قرار دادن خود به عنوان ستونی از سرمایه در نظم اقتصادی منطقه ای. دیپلماسی فعال می تواند نفوذ چین را تقویت کند و در عین حال ضربه تعرفه های ایالات متحده را کاهش دهد.
آسیای شرقی در حال تغییر: نزدیکی چین، ژاپن و کره جنوبی به یکدیگر
واکنش ژاپن با ناامیدی و کالیبراسیون مجدد مشخص شده است. دولت ژاپن از ایالات متحده آمریکا خواست که این کشور را از تعرفه ها معاف کند و وزیر بازرگانی این کشور احتمال اقدام تلافی جویانه را نشان داد. ژاپن علیرغم تعهد به انباشت کل سرمایه‌گذاری آمریکا به ۱ تریلیون دلار، افزایش واردات گاز مایع از ایالات متحده، گسترش همکاری‌های دفاعی و به خطر انداختن خرید فولاد ایالات متحده توسط نیپون استیل، همچنان با تعرفه ۲۴ درصدی جدای از تعرفه‌های ۲۵ درصدی جداگانه اعلام شده قبلی برای فولاد، آلومینیوم و خودروهای خارج از ایالات متحده آمریکا مواجه شد. اقدامات دیپلماتیک توکیو از جمله نشست فوریه بین نخست وزیر شیگرو ایشیبا و ترامپ، نتوانست معافیت هایی را به دست آورد.
با ایجاد روابط تجاری عمیق تر با کشورهای آسیای شرقی و قرار دادن خود به عنوان ستونی از سرمایه در نظم اقتصادی منطقه ای، دیپلماسی فعال می تواند نفوذ چین را تقویت کند و در عین حال ضربه تعرفه های ایالات متحده را کاهش دهد
در حالی که بعید است ژاپن مستقیماً واکنش تلافی جویانه انجام دهد، احتمالاً هماهنگی تجاری با چین و کره جنوبی را تسریع خواهد کرد - احیای مذاکرات سه جانبه اف تی ای و احتمالاً برداشتن مانع برای الحاق چین و کره جنوبی به CPTPP. نزدیکی اخیر بین چین، ژاپن و کره جنوبی قصد این سه کشور را برای همکاری با یکدیگر برای کاهش شوک های تعرفه ای ترامپ نشان داده است.
با توجه به اینکه کشور کره جنوبی احتمالاً تا اواسط سال ۲۰۲۵ در وضعیت بدون رهبر باقی می ماند، بعید است که دولت موقت برای مقابله به مثل با آمریکا در معرض خطر رویارویی مستقیم قرار گیرد. در این راستا، این کشور نیز احتمالاً از طریق یکپارچگی اقتصادی منطقه ای به دنبال تسکین است. با ضعف رهبری در داخل و تزلزل دیپلماسی در خارج از کشور، سئول معاهدات منطقه ای را به عنوان حائل حیاتی در برابر حمایت گرایی ایالات متحده آمریکا می بیند.
در واقع نزدیکی اخیر بین چین، ژاپن و کره جنوبی که در نشست اخیر وزیران خارجه سه جانبه در توکیو در ۲۲ مارس به آن اشاره شد، قبلاً نشان داده است که سه کشور قصد دارند با یکدیگر همکاری کنند تا شوک های تعرفه های ترامپ را کاهش دهند.
در اجلاس سران آسه‌آن+۳ در سال ۱۹۹۹ در مانیل، رهبران سه کشور اولین نشست غیررسمی خود را برگزار کردند و با حمایت از تحقیقات مشترک در زمینه همکاری اقتصادی موافقت کردند. این آغاز تعامل رسمی سه جانبه بود. در سال ۲۰۰۰، این سه کشور از ابتکار چیانگ مای حمایت کردند و اولین مکانیسم سوآپ ارز منطقه‌ای آسیای شرقی را ایجاد کردند. بحران مالی جهانی در سال ۲۰۰۸ همکاری آنها را عمیق تر کرد. در دسامبر ۲۰۰۸، اولین نشست مستقل چین، ژاپن و کره در فوکوئوکا ژاپن، خارج از چارچوب آ سه آن+۳ برگزار شد. رهبران بر همکاری منطقه‌ای برای کاهش پیامدهای اقتصادی این بحران تاکید کردند و بیانیه مشترکی را برای ارتقای ثبات مالی و تسهیل تجارت صادر کردند.
تایوان در مخاطره آمیزترین موقعیت
در کنار سه قدرت بزرگ اقتصادی در شرق آسیا، تایوان شاید خود را در مخاطره آمیزترین موقعیت می بیند. در مواجهه با تعرفه ۳۲ درصدی، کابینه تایوان این تعرفه ها را غیرمنطقی خواند و گفت که این موضوع را با دولت ایالات متحده در میان خواهد گذاشت و اهرم فشار محدود خود را در مذاکرات با ایالات متحده نشان می دهد.
چشم انداز اقتصادی تایوان که از قراردادهای آزاد تجاری منطقه ای مستثنی شده و به طور فزاینده ای در برابر فشارهای ایالات متحده امریکا و چین آسیب پذیر شده، در حال کاهش است. در نتیجه، تایوان ممکن است خود را با راه حل مصالحه بیشتر در مورد شرایط ترامپ مواجه ببیند. این تحولات می تواند جایگاه سیاسی لای را در آستانه انتخابات محلی ۲۰۲۶ و انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۸ تضعیف کند.
تعرفه های ترامپ؛ حفاظت از منافع ایالات متحده آمریکا یا آسیب رساندن به آن؟
ترامپ کمپین گسترده تعرفه ای خود را به عنوان یک الزام اخلاقی و اقتصادی توجیه می کند. کاخ سفید استدلال می‌کند که کسری‌های تجاری مداوم، تعرفه‌های غیر متقابل و اقدامات ناعادلانه مانند دستکاری ارز و معایب مالیات بر ارزش افزوده، تولیدات ایالات متحده آمریکا را نابود کرده و امنیت ملی را به خطر انداخته است. اما تعرفه های یکجانبه ابزاری بی سر و صدا هستند. آنها خطر بیگانه کردن متحدان، تشویق انتقام جویانه جهانی و برانگیختن همسویی مجدد اقتصادی که ایالات متحده آمریکا به دنبال جلوگیری از آن است را به خطر می اندازد. به جای اصلاح عدم تعادل، رویکرد ترامپ ممکن است نظم تجاری جدیدی را که ایالات متحده در آن نقش کمرنگی ایفا می کند، مستحکم کند.
سیاست تعرفه ای ترامپ که برای تضمین تسلط آمریکا در نظر گرفته شده است، ممکن است در عوض به کاهش تسلط آن در همان منطقه ای که زمانی بیشترین نفوذ را داشت سرعت بخشد
تجارت فقط یک ابزار اقتصادی نیست، بلکه ستونی از سیاست خارجی است. تعرفه‌های متقابل دولت ترامپ ممکن است برای بازسازی صنعت آمریکا طراحی شده باشد، اما تأثیر گسترده‌تر آنها می‌تواند به کاهش دهه‌ها رهبری ایالات متحده آمریکا در شرق آسیا منجر شود. مشارکت اقتصادی نه انزواگرایی، پایه و اساس قدرت آمریکا در اقیانوس آرام بوده است. ایالات متحده با تبدیل کردن شرکای خود به دشمن و نزدیکتر کردن آنها به پکن، هم منافع اقتصادی و هم موقعیت استراتژیک خود را در حیاتی ترین منطقه قرن بیست و یکم به خطر می اندازد.
نظر شما