بازار؛ گروه کشاورزی: صنعت زنبورداری کشور در شرایطی با مشکلات عدیده ای در طی سالهای اخیر مواجه است که به گفته کارشناسان، به دلیل بالا رفتن هزینه های تولید و به تبع به دلیل افزایش قیمت اصلی ترین محصول این صنعت یعنی عسل، این محصول چندان بازار پررونقی ندارد و از سبد خانوارها حذف شده است.
چین، ترکیه و ایران؛ بزرگترین تولید کننده های عسل طبیعی
این در حالی است که بازار جهانی عسل بازاری پویا و پررونق است و بر اساس جدیدترین آمار سازمان فائو، در حوزه تولید این محصول کشور چین، ترکیه و ایران در جایگاه اول تا سوم دنیا قرار دارند. در واقع فائو می گوید: از نظر حجم تولید عسل طبیعی کشور چین با تولید سالانه بالغ بر ۴۷۰ هزار تن بزرگترین تولید کننده محسوب می شود و ترکیه نیز با رقم زدن تولیدی بالغ بر ۹۶ هزار تن در جایگاه دوم قرار دارد. از سوی دیگر فائو می گوید: ایران نیز با تولیدی بیش از ۷۷ هزار تن سومین تولید کننده عسل طبیعی است.
از سوی دیگر آمار فائو بیانگر این است که کشورهای آرژانتین، اوکراین، هند، روسیه، مکزیک، ایالات متحده، برزیل و کانادا» در رتبه چهارم تا دهم دنیا قرار دارد. از سوی دیگر در بحث واردات عسل نیز آمار فائو نشان می دهد کشورهای «اسالات متحده، آلمان، ژاپن، بریتانیا، لهستان، بلژیک و اسپانیا» بیشترین واردات را به ثبت می رسانند به طوری که میزان وادرات ایالات متحده به عنوان بزرگترین وارد کننده عسل در سال بیش از ۲۲۰ هزار تن است.
فائو همچنین در بخش صادرات عسل می گوید: چین بزرگترین صادر کننده است و سالانه حدود ۱۴۶ هزار تن محصول راهی بازارهای صادراتی می کند. از سوی دیگر کشورهای «هند، ویتنام، اوکراین، آرژانتین، برزیل، آلمان، اسپانیا، مکزیک، بلژیک و نیوزلند» در جایگاه های بعدی صادرات قرار دارند.
فعال صنعت زنبورداری: از اصلی ترین مشکلات صنعت زنبورداری در سال ۱۴۰۱ افزایش نیافتن قیمت عسل متناسب با افزایش هزینه های تولید و قیمت نهاده های تولید به خصوص شکر است
حسن سلیمانی فعال حوزه زنبورداری در خصوص اصلی ترین چالش ها و مشکلاتی که در سال ۱۴۰۱ فعالان این صنعت با آن مواجه بوده اند به خبرنگار بازار می گوید: اصلی ترین چالش فشار تورمی مضاعف است که در بحث تولید و صادرات، صنعت زنبورداری هم بی نصیب از این مشکل نبوده است.
سلیمانی با بیان اینکه افزایش نهاده ها، افزایش تولید و عدم فروش از دیگر مشکلات اساسی ما در ۱۴۰۱ بود، افزود: مساله اینجا است که علیرغم این افزایش قیمتها، قیمت عسل به صورت متناسبی افزایش نداشته است. این در حالی است که تولید مازاد هم داریم که باید صادر شود اما این هم صورت نمی گیرد؛ یعنی به نوعی می توان گفت عسل روی دست زنبوردار می ماند.
وی انتقاد از عملکرد بخش دولت در این حوزه می گوید: چه در حوزه تولید و چه در حوزه صادرات هیچ اراده ای برای تسهیل این کسب و کارها وجود ندارد و از سوی دیگر مسائل سیاسی نقش اساسی در تسهیل امور دارد اما در این مسیر شاهد هستیم که به دلایل مختلف زمینه های صادراتی مهیا نمی شود و محصول تولیدی روی دست تولید کننده می ماند.
این فعال صنعت زنبورداری در خصوص آمارهای تولیدی نیز اظهار داشت: همانطور که می دانید در بحث تولید آمارهای دقیق و رسمی متاسفانه وجود ندارد اما بر اساس آنچه سازمانهای مربوطه گاها اعلام می کنندما ظرفیت تولید ۱۳۰ هزار تن عسل را در سال داریم و در واقع جزو ۱۰ کشور برتر از نظر تولید این محصول هستیم.
وی ادامه داد: جالب است بدانید در راستای حمایت از تولید برخی کشورها از جمله ترکیه منع واردات عسل را اجرا می کنند با این وجود این کشور به صورت قاچاق بخشی از عسل تولیدی ایران را خریداری می کند.
افق روشنی برای صنعت زنبورداری در سال جدید نمی توان متصور شد
این فعال صنعت زنبورداری در پاسخ به این سوال که چه چشم اندازی را می توان برای صنعت زنبورداری در سال جدید متصور شد، می گوید: بنده شخصا هیچ افق روشنی در این صنعت نمی بینم به خصوص اینکه عسل یک ماده ضروری نیست و به همین دلیل از سفره مردم شدت کم شده است. به این معنا که با توچه به گرانی ها و تورم موجود خانوراها در راستای مدیریت هزینه ها برخی اقلام را از سبد غذایی خود حذف می کنند و قطعا عسل جزو اولین حذفیات خانوارها است.
وی ادامه داد: در واقع وقتی هزینه زندگی بالا می رود و توان خرید مردم کاهش می یابد اقدام به حذف یکسری مواردی که فکر می کنند جزو اولویت های شان نیست می کنند و عسل یکی از آنها است همانطور که بر اساس اخبار منتشر شده سال گذشته محصول زعفران نیز به عنوان یکی از اقلام غیر ضروری از سفره مردم حذف شد.
سلیمانی ادامه داد: در خصوص محصول عسل وضعیت بحرانی تر است چون از یک طرف بازار داخلی تقاضا ندارد برای عسل و از سوی دیگر شرایط ارائه این محصول در بازارهای صادراتی مهیا نیست. بنابراین می توان گفت یک معامله دوسر باخت برای زنبورداران است. به همین دلیل می بینیم برخی تولید کننده ها به سمت تولید ژل رویال تغییر رویه داده اند اما مسئله اینجاست که وقتی بازار برای یک محصول خوب نباشد برای محصولات دیگر هم خوب نیست و لذا بازار را برای هیچ کدام از بخشهای زنبورداری در سال جدید خوب نمی بینیم.
این فعال صنعت زنبورداری همچنین در پاسخ به این سوال که دولت چه اقداماتی باید انجام دهد تا در سال جدید نیز مانند ۱۴۰۱ این صنعت درگیر این مصائل نباشد، گفت: تردیدی نداریم که دولت در سال جدید هم اقدام خاصی انجام نمی دهد و فقط تشکل های مربوطه در این مورد تحت فشار هستند.
وی ادامه داد: به نظر بنده دولت تنها کاری که در این حوزه انجام می دهد این است که چون با مشکل بیکاری مواجه است و با خیل عظیمی از بیکاران روبرو است، این افراد را به سمت صنعت زنبورداری هدایت می کند و این امر موجب می‌شود که بیش از گذشته صنعت زنبورداری در چالش ها باشد به خصوص اینکه از نظر تعداد تولید کننده در حوزه صنعت زنبورداری کمبود نداریم و حتی بیش از اندازه هم تولید کننده داریم.
زنبورداران هنوز خود را با تغییر اقلیم تطبیق نداده اند به همین دلیل تلفات به یکباره بالا رفته است
احسان عظیمی، دیگر فعال بخش زنبورداری نیز نوسان قیمت شکر را اصلی ترین چالش می داند و به بازار می گوید: همانطور که می دانید در فصل زمستان زنبوردار باید برای تغذیه به زنبور خود شکر بدهد اما نرخ این نهاده اصلی صنعت در سال ۱۴۰۱ حتی تا کیلویی ۲۷هزار تومان هم بالا رفت. از سوی دیگر برای تغذیه زنبور از موادی به نام «کیک زرد» استفاده می شود که غالبا با کمک شهد گلها تولید می شود اما قیمت این محصول هم بسیار افزایش یافته است.
عظیمی افزود: یکی دیگر از مسائل پیرامون صنعت زنبورداری این است که اقلیم تغییر کرده است اما متاسفانه چون همه زنبورداران خود را با اقلیم های جدید به روز رسانی نکردند تلفات بالایی در حوزه زنبورداری داریم. این در کنار بیماری های ناشناخته ای است که طی دو سال گذشته با آن مواجه هستیم که به یکباره تلفات را بالا برده است آن هم در شرایطی که مرکز تحقیقات وزارت جهاد هم در مورد نوع بیماری ها و درمان های آن اطلاعاتی ندارد.
تولید کننده تجهیزات صنعت زنبورداری: برخی افراد فعال در صنعت از روی محصولات ما که ثبت اختراع شده کپی می کنند و کار بی کیفیت تحویل می دهند لذا زنبورداران نسبت به محصولات ما بی اعتماد شده اند
وی ادامه داد: در خصوص هزینه های تولید عسل نیز چالش هایی داریم از جمله اینکه عسل تقریبا تبدیل به یک کالای لوکس شده است و لذا با افزایش قیمت تقاضا هم کمتر می‌شود. این در حالی است که با بالا رفتن قیمت نهاده هایی مانند شکر تولید دیگر به صرفه نیست و در کنار آن در این صنعت با افزایش هزینه های دیگری مانند حمل و نقل هم مواجه هستیم لذا تمامی کسانی که به صورت صنعتی در این حوزه کار می کنند با مشکلات عدیده ای مواجه هستند.
این فعال بخش خاطر نشان می کند: با توجه به این که ما در حوزه ادوات و تجهیزات زنبورداری فعالیت داریم می‌بینیم که از سال قبل مشکلاتی نیز گریبان این بخش را گرفته است؛ به طوری که برخی تولید کننده ها و افرادی که در این حوزه فعالیت می کنند از محصولات و تجهیزات تولیدی ما کپی برداری می کنند. این در حالی است که تمام تولیدات ما ثبت اختراع دارد اما به طور غیرمجاز کپی برداری میکنند و تجهیزات مشابهی تولید می کنند که متاسفانه بسیار بد کار می‌کند و همین امر باعث شده است که دستگاه تولیدی ما نیز زیر سوال ببرد برود و زنبورداران نسبت به حوزه کاری ما بی اعتماد شده اند.
بیمه زنبورداران و تعیین قیمت مصوب برای شکر؛ اصلی ترین درخواست های صنعت در سال جدید
این فعال بخش در خصوص چشم‌اندازی که می توان برای صنعت زنبورداری در سال جاری متصور شد نیز می گوید: به نظر بنده چشم انداز رو به زوال است و نمی توان روزهای روشنی را برای این صنعت در سال جدید نیز متصور شد.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که چه راهکاری می توان ارائه داد که صنعت مسیری که در ۱۴۰۱ طی کرده است را دیگر تکرار نکند، گفت: یکی از مهمترین مواردی که زنبورداران به شدت دنبال آن هستند و محقق شدن آن می تواند موجب دلگرمی شود، بیمه دار شدن آنها است؛ متاسفانه زنبورداری هنوز به عنوان یک شغل در ارگانها و سازمانهای مربوطه تعریف نشده است. این در حالی است که زنبوردارها در بیابان ها و با خطرات فراوان مواجه هستند و لذا اگر بیمه داشته باشند به نحوی قوت قلب برای آنها در سال جدید خواهد بود.
عظیمی در پایان گفت: به طور خلاصه از اقداماتی که دولت می تواند برای جلوگیری از نابودی صنعت زنبورداری در سال جدیدانجام بدهد این است که در فاز اول بیمه زنبورداران را عملیاتی کند و در فاز دوم قیمت مصوب برای شکر تعیین کند که به عنوان مثال برای یک سال مشخص قیمت تغییر نکند.
نظر شما