یاسمن بلوردی؛ بازار: دکتر رحیم عبادی، استاد بازنشسته دانشگاه صنعتی اصفهان در خصوص ملکه‌های نژاد ایرانی می‌گوید: ما در ایران زنبور بومی اگر به مفهوم خاص خودش تلقی کنیم داریم چون ما چندین هزار سال قدمت رنبورداری در کشور داریم و سالهای زیادی است که زنبورداران ما در این زمینه فعالیت میکنند. بنابراین این زنبور با شرایط کشور ما همگون و سازگار شده‌است.
عبادی می افزاید: واقعیت این است که در یک دوره‌ای تعدادی ملکه خارجی به ایران وارد می‌شد که واردات این ملکه‌ها، بومی بودن زنبور ایرانی را زیر سوال برد چون وقتی ملکه‌های خارجی را در جمعیتهای ایران وارد می‌کردند باعث اختلاط ژنتیک با زنبورهای ایرانی می‌شد و خلوص ژنتیکی زنبور بومی ایران را از بین می‌برد. وی با بیان اینکه از سال ۶۴ به بعد واردات ملکه‌های خارجی ممنوع شد می گوید: این عدم واردات باعث شد مجددا ترکیب ژنتیک زنبورهای ایرانی به طرف خلوص سوق پیدا کند. به عبارت دیگر با این اقدام، جمعیت هایی که در ایران هستند اکثرا جمعیت خالص ایرانی است.
این متخصص بیولوژی زنبور عسل خاطرنشان میکند: الان چند سالی است که مجددا افرادی با اهداف خاصی ملکه‌های خارجی را به صورت قاچاق وارد ایران میکنند که باعث می‌شود ترکیب ژنتیکی زنبور عسل ایرانی تهدید شود. بنابراین این اقدام برای کشور ضرر دارد چون زنبور نژاد ایران صفاتی دارد که هیچکدام از نژادهای خارجی ندارد بهمین دلیل نژاد ایرانی را بسیار با ارزش می‌دانیم. اگرچه نژاد زنبور ایرانی نقاط ضعفی نیز دارد که برای این ضعفها باید پروژه های تحقیقاتی انجام شود تا این نقاط ضعف را برطرف کنند.
از جمله نقاط ضعف زنبور نژاد ایران این است که مانند نژادهای خارجی چندان آرام نیست و نیش زن هستند بنابراین کار کردن با این نژاد سخت است
نقاط ضعف و قوت ملکه‌های ایرانی
عبادی می‌گوید: بر اساس مطالعاتی که صورت گرفته زنبور نژاد ایران صفات برجسته ای دارد؛ از جمله اینکه اولا با شرایط اقلیمی و پوشش گیاهی ایران سازگار است به همین دلیل در زمستان های بسیار سخت مناطق سردسیر ایران، این زنبور براحتی دوام می آورد و در آخر زمستان خود را آماده تکثیر جمعیت‌اش میکند. در حالی که نژاد خارجی این ویژگی را در ایران ندارد. همچنین زنبور ایرانی را که برای تولید عسل به مراتع و بیابان ها می برند بخوبی شرایط را تحمل میکند در حالی که نژادهای خارجی نمی‌توانند چنین شرایطی را تحمل کنند.
وی تصریح میکند: یکی دیگر از ویژگی های نژاد زنبور ایرانی این ست که خود را در برابر بیماری ها و آفات منطقه که سالهای سال با آنها درگیر بوده محافظت میکنند و از شر آنها خودش را بخوبی عبور میدهد.
این متخصص حشره شناسی می‌گوید: از جمله نقاط ضعف زنبور نژاد ایران این است که مانند نژادهای خارجی چندان آرام نیست و نیش زن هستند بنابراین کار کردن با این نژاد سخت است. از سوی دیگر این نژاد بچه‌دهی‌اش نسبت به نژادهای خارجی بیشتر است و همانطور که میدانید وقتی یک کندو بچه زیاد میدهد جمعیتش ضعیف می‌شود.
عبادی می افزاید: ایراد دیگر این نژاد این است که مقدار تولید عسل‌اش در سال به ازای هر کندو کمتر از نژادهای خارجی است درنتیجه این ایرادات باعث می‌شود زنبورداران ما علاقه به نژادهای خارجی داشته باشند.
وی تصریح میکند: اگر بخواهیم فقط به نژادهای خارجی نگاه کنیم همیشه باید دست مان به سوی خارجی ها دراز باشد و واردکننده و وابسته باشیم. درحالیکه می‌توانیم همین ضعف‌های نژاد خودمان را برطرف کنیم و یک نژاد خوب و سازگار برای کشورمان داشته باشیم.
عبادی می‌گوید: حدود ۲۰سال در این زمینه کار شده و الان جمعیتهای اصلاح شده روی کار آمده و جمعیتهای اصلاح شده ما به مراتب بهتر از زنبورهای معمولی است و بسیاری از نقاط ضعف شان برطرف شده است بنابراین ملکه‌های خوبی در اختیار داریم.
قیمت انواع ملکه در ایران و خارج
ین متخصص بیولوژی زنبور عسل در خصوص قیمت ملکه ها نیز می‌گوید: قیمتها اصولا بستگی به نوع ملکه دارد چون ما در این صنعت از نظر خصوصیات چندین نوع ملکه داریم؛ یکسری ملکه‌های معمولی هستند که در سنوات اخیر با قیمتی بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شود.
وی می افزاید: از سوی دیگر ملکه‌های اصلاح شده یا به اصطلاح «ملکه‌های مادر» هم داریم که درواقع ملکه هایی هستند که از نظر ترکیب ژنتیکی بسیار خالص هستند و سالها روی آنها کار شده و تنها ژن شان مهم است که بتوانند تکثیر کنند و عملکرد تولیدی اش مورد نظر نیستو بنابراین بسیار با ارزش و گران است و چه در ایران و چه در خارج قیمت اش بسیار بالا است. به طوری که در خارج از ایران با توجه به نسل‌اش بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ دلار است. اما در ایران در راستای تشویق تکثیر کننده‌های ملکه تشویق، ملکه‌های مادری را به آنها ارزانتر میدهند. همانطور که میدانید تا بحال دولت و شرکتهای دولتی قیم این کار بودند و این دسته از ملکه ها را با قیمتی حدود ۵۰۰هزارتومان تا یک میلیون تومان به تولیدکنندگان می‌فروشند.
یکی از نقاط قوت نژاد زنبور ایران این است که با شرایط اقلیمی و پوشش گیاهی ایران سازگار است به همین دلیل در زمستان‌های بسیار سخت مناطق سردسیر ایران، این زنبور براحتی دوام می آورد و در آخر زمستان خود را آماده تکثیر جمعیت‌اش میکند، در حالی که نژاد خارجی این ویژگی را در ایران ندارد
ورود بیماری های باکتریایی با ورود ملکه‌های خارجی به ایران
عبادی در پایان تاکید میکند: وقتی یک نژاد اصلی در کشور داشته باشیم به عنوان یک سرمایه ملی برای مان محسوب می‌شود و اگر نژاد خارجی وارد کنیم اصالت نژاد ایرانی و بومی سازی که انجام شده از بین میرود. چون هروقت نژاد خارجی وارد کشور کنیم زنبورستانها و نژاد زنبور ایران از نظر واردات بیماری ها و آفات مورد تهدید واقع می‌شود . به طوری که اکثر بیماری ها و آفاتی که در کشور داریم و برای آنها هزینه میکنیم یماری هایی است که سالها پیش از طریق ملکه‌های خارجی وارد ایران شده است. از جمله این بیماری ها می‌توان به سه بیماری «لوک آمریکایی، لوک اروپایی و کنه واروا» اشاره کرد که بیماری های باکتریایی و بسیار خطرناک هستند.
نظر شما