بازار؛ گروه آب و انرژی: چند روز بیشتر به پایان سال ۲۰۲۲ بیشتر باقی نمانده است. سالی پر فراز نشیب برای بازار نفت که با شروع جنگ روسیه و اوکراین رنگ دیگری به خود گرفت. امادر شرایطی سال ۲۰۲۲ به پایان می رسد که هر بشکه نفت به قیمت به حدود ۸۳ دلار و ۹۲ سنت رسیده است. اما سوال اینجاست بازار نفتی که در سال ۲۰۲۲ توانسته رکورد قیمتی ۵۰ سال گذشته را بشکند در سال جدید میلادی چه وضعیتی خواهد داشت.
محمد نبی سروستانی کارشناس انرژی به بازار می گوید که وضعیت بازار در سال جدید به ۳ فاکتور ویروس کرونا، جنگ روسیه و اوکراین و البته رکود اقتصادی بستگی دارد. وضعیت هر یک از این ۳ عامل می تواند سرنوشت بازار را تغییر دهد.
رکود اقتصاد جهانی و سرنوشت بازار نفت
بر اساس اطلاعات موجود در گزارشی که صندوق بین‌المللی پول در جولای گذشته منتشر کرد، پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۳ رشد اقتصاد جهانی ۲.۹ درصد کاهش یابد. بسیاری از کارشناسان معتقدند به دلیل رکود اقتصادی اقتصاد جهانی رسیدن به قیمت های بالای ۱۰۰ دلار در سال آینده بعید است.
نماینده سابق ایران در اوپک در اینباره می گوید: پیش بینی می شود که اروپا در نیمه دوم سال آینده وارد رکود اقتصادی بزرگی شود. چرا که این قاره به شدت از جنگ روسیه و اوکراین و بحران انرژی و قیمت های بالا آسیب دیده است.
چشم بازار نفت به شرق
دو کشور چین و هند که پرجمعیت‌ترین کشورهای جهان هستد؛ در تقاضای جهانی نفت نقش اساسی دارند. بر اساس پیش‌بینی‌ها، رشد آینده تقاضای نفت در شرق است. آنگونه که در پیش بینی ها آمده چین و هند، با جمعیت زیاد و اقتصادهای رو به رشد خود، در چشم انداز تقاضای جهانی نفت در سال آینده بیشترین مصرف را خواهند داشت البته سویه جدید کرونا نیز با توجه به سرعت همه گیری به ویژه در چین نیز در بخش تقاضای این کشور مولفه ای است که نباید آن را دستکم در سه ماهه اول سال ۲۰۲۳ نادیده گرفت.
اگر گشایشی در چین به عنوان بزرگترین بازار انرژی رخ دهد، شاهد افزایش تقاضا در این بخش خواهیم بود. حال آنکه شروع دوباره پاندمی کرونا می تواند تقاضا در این کشور را کاهش دهد
از طرفی آژانس بین‌المللی انرژی نیز با ملاک قراردادن بهبود تقاضای نفت چین در سال آینده، برآورد رشد تقاضای نفت را به ۱.۷ میلیون بشکه در روز و در مجموع ۱۰۱.۶ میلیون بشکه در روز افزایش داده است.
سروستانی کارشناس انرژی که وضعیت پاندمی و تقاضای چین را به عنوان فاکتوری موثر در وضعیت تقاضای نفت می داند، در اینباره گفت: اگر گشایشی در چین به عنوان بزرگترین بازار انرژی رخ دهد، شاهد افزایش تقاضا در این بخش خواهیم بود. حال آنکه شروع دوباره پاندمی کرونا می تواند تقاضا در این کشور را کاهش دهد.
خطیبی هم که به نوعی گفته های سروستانی را قبول دارد، با اشاره به تعدیل پیش بینی ها درمورد وضعیت تقاضای نفت جهانی در ماه های گذشته، می گوید: ممکن است که تقاضای جدید در سال آینده به کمتر از ۱.۵ میلیون بشکه برسد. این در حالی است که شرایط معمولی معمولا سالانه چیزی حدود ۲ میلیون بشکه به تقاضای نفت به صورت سالانه اضافه می شد. حتی در سال هایی که با رونق اقتصادی همراه بود، رشد تقاضای سالانه به ۳ میلیون بشکه هم می رسید.
تحریم غرب یا تحریم تزارها
اما از دیگر فاکتورهای موثر در وضعیت و سرنوشت بازار جهانی نفت جنگ روسیه و اوکراین و سطح تولیدات مسکو است. الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه به تازگی اعلام کرده که احتمالاً تولید نفت این کشور بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار بشکه در روز در اوایل ۲۰۲۳ در پاسخ به سقف قیمتی که گروه ۷ برای صادرات نفت خام روسیه تعیین کرده کاهش خواهد یافت.
نواک در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی روسیه ۲۴ گفت: «ما آماده‌ایم تولید خود را در اوایل سال آینده میلادی پایین بیاوریم». وی میزان این کاهش تولید را ۵ تا ۶ درصد از تولید فعلی روسیه اعلام کرد.
معاون نخست‌وزیر روسیه اظهار داشت: «ما تلاش می‌کنیم با شرکای خود برای جلوگیری از این اتفاق به توافق برسیم، اما درحال‌حاضر ترجیح می‌دهیم خطر این کاهش تولید را بپذیریم تا این‌که نفت خود را با سقف قیمت تعیین‌شده بفروشیم
۶۰ دلار در هر بشکه سقف قیمتی است که برای نفت روسیه تعیین‌شده و از پنجم دسامبر اجرایی شد. هدف از این طرح و همچنین تحریم‌های نفتی اتحادیه اروپا محدود کردن درآمد نفتی کرملین برای جنگ در اوکراین است.
اطلاعات کشتیرانی نشان می‌دهند صادرات نفت دریایی روسیه در اولین هفته بعد از اجرایی شدن این تحریم‌ها ۵۴ درصد کاهش یافت و به ۱.۶ میلیون بشکه در روز رسیده است.
هرچند که مسکو معمولا کاهش فروش به قاره سبز را از طریق بازارهای همچون چین و هند جبران می کند، اما بدون شک یکی از عوامل اصلی تعیین کننده قیمت ها در بازار خواهد بود.
نماینده سابق ایران در اوپک که معتقد است تحریم مسکو ب نوعی تحریم مردمان اروپاست، می گوید: ممکن است کاهش فروش از سوی روسیه قیمت ها در بازار جهانی را افزایش دهد.
حداقل و حداکثر قیمت نفت چند؟
نگرانی های در مورد سرنوشت بازار نفت در سال آینده همچنان ادامه دارد. این نگرانی به قدری است که گلدمن ساکس نیز پیش‌بینی قیمت نفت خود را در سال آینده کاهش داده است. این بانک تخمین می‌زند میانگین قیمت نفت برنت در سال ۲۰۲۳ به ۹۷.۵۰ دلار در هر بشکه برسد که کمتر از پیش بینی قبلی آن، یعنی ۱۱۰ دلار است.
سرنوشت قیمت نفت در سال آینده به مدیریت بازار توسط اوپک پلاس بستگی دارد. قیمت نفت در سال آینده بین ۷۰ تا ۸۰ دلار در نوسان خواهد بود. البته اگر مدیریت عرضه به درستی انجام نشود، ممکن است قیمت به زیر ۷۰ دلار هم سقوط کند
خطیبی نماینده سابق ایران در اوپک که سرنوشت قیمت نفت در سال آینده را به مدیریت بازار توسط اوپک پلاس بستگی دارد، به بازار می گوید: شاهد بودیم که مداخله اوپک میانگین قیمت نفت را در طول همه‌گیری از ۱۸ دلار به ۵۴ دلار در هر بشکه افزایش داد. در نشست قبلی هم اوپک پلاس با تصمیم به موقع در مورد کاهش ۲ میلیون بشکه ای توانست وضعیت عرضه و تقاضا را مدیریت کند.
او بر این باور است که قیمت نفت در سال آینده بین ۷۰ تا ۸۰ دلار در نوسان خواهد بود. البته اگر مدیریت عرضه به درستی انجام نشود، ممکن است قیمت به زیر ۷۰ دلار هم سقوط کند.
به گفته او، اگر تغییر غیر منتظره ای در وضعیت عرضه و تقاضا ایجاد نشود، افزایش بهای نفت به بالای ۹۰ یا ۱۰۰ دلار بعید است.
البته سروستانی کمی به وضعیت قیمت ها در بازار خوش بین تر بوده و معتقد است که قیمت نفت در سال آینده بین ۹۰ تا ۱۰۰ دلار در نوسان خواهد بود.
نظر شما