سوءاستفاده برخی شرکت ها از افزایش سرمایه

بازار؛ گروه بورس: پس از اینکه بازار سرمایه افت زیادی در دو سال و نیم اخیر ثبت کرد، دولت برای بودجه سال ۱۴۰۱ پیشنهاد داد شرکت هایی که از محل سود انباشت افزایش سرمایه بدهند سرمایه جدید آنها مشمول معافیت از مالیات خواهد شد و همین مساله به ارزندگی سهام شرکت ها کمک می کند و از این طریق زیان سهامداران خرد جبران شود و بازار هم به حالت تعادل برگردد، اما با وجود اجرای این معافیت برای افزایش سرمایه از ابتدای سال 1401 تاکنون بازدهی سهام شرکت ها تغییر چندانی نداشته است.

طبق قانون شرکت ها می توانند بعد از اینکه سود انباشته آنها به ۶۰ درصد از سرمایه ثبت شده رسید افزایش سرمایه را اعمال کنند، از این رو بسیاری از شرکت ها در یک سال اخیر که سود نقدی پرداخت نکرده اند افزایش سرمایه دادند و سود انباشته را به نوعی دوباره به سرمایه های شرکت اضافه کردند، اما در حال حاضر بسیاری از سهامداران خرد نسبت به وضعیت کنونی ناراضی هستند و معتقدند سود انباشته ای که می توانست به صورت نقدی برای آنها واریز شود به بهانه افزایش سرمایه در شرکت باقی می ماند و در واقع این مساله نفعی برای سهامدار خرد ایجاد نکرده است.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار می گوید سازمان بورس نسبت به طرح افزایش سرمایه شرکت ها ارزیابی می کند و اگر طرحی منجر به افزایش درآمد شرکت ها در آینده شود با افزایش سرمایه آنها از محل سود انباسته شرکت موافقت می کند در غیر این صورت طرح افزایش سرمایه رد می شود

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در پاسخ به سوال خبرنگار بازار درباره اینکه سازمان بورس در اجرای مصوبه افزایش سرمایه از محل سود انباشته آیا منافع سهامداران خرد را در نظر می گیرد؟ گفت: به طور قطع سازمان بورس نسبت به طرح افزایش سرمایه شرکت ها ارزیابی لازم را انجام می دهد تا مطمئن شود طرح اقتصادی است و در صورتی که طرح سرکت ها برای افزایش سرمای سودآوری داشته باشند با افزایش سرمایه آن‌ها موافقت خواهد کرد.

مجید عشقی افزود: سازمان بورس و اوراق بهادار هیچ الزامی ندارد که با همه طرح های افزایش سرمایه شرکت ها موافقت کند، از این رو اگر طرح ارائه شد و به تولید و درآمد شرکت ها در آینده کمک کند ناظر بازار آن را تایید و افزایش سرمایه از محل سود انباشته اجرا خواهد شد، به همین دلیل می توان ادعا کرد که مصوبه دولت برای معافیت مالیاتی افزایش سرمایه از محل سود انباشته نه تنها به نفع شرکت ها خواهد بود بلکه به دلیل اینکه اجرای یک پروژه سودآوری شرکت را در بلندمدت بیشتر می کند سهامداران خرد هم از آن نفع می برند، بنابراین این مصوبه با هدف سود رساندن به همه سهامداران بوده و اینگونه نیست که منافع سهامدار خرد در آن نباشد و قطعا بازدهی سهام شرکتی که افزایش سرمایه می دهد در میان مدت یا بلندمدت رشد خواهد کرد.

خروج سرمایه سهامدار خرد بدون توجه به افزایش سرمایه

البته وضعیت عملکرد شرکت ها از محل افزایش سرمایه نشان می دهد که حداقل در یک سال اخیر اجرای این مصوبه منجر به افزایش بازدهی سهام شرکت نشده و اگر عملکرد یک شرکت را نسبت به هم گروهی های همان صنعت مقایسه شود حداقل در کوتاه‌مدت و میان مدت افزایش سرمایه به نفع سهامداران خرد نبوده است.

در حالتی که با افزایش سرمایه سود نقدی در شرکت باقی می ماند اما بیشتر از اینکه روی ارزش سهام شرکت تاثیر بگذارد به ابزار نوسان گیری بدل می شود و منافع آن تنها عاید سهامداران عمده یا بازار سازهای می شود

یک کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار بازار درباره دلیل عدم اثرگذاری افزایش سرمایه از محل سود انباشته روی بازدهی شرکت ها گفت: با توجه به اینکه در سال های اخیر بی اعتمادی به بورس افزایش یافته است خروج سرمایه حقیقی از بازار شدت گرفته، به همین دلیل بسیاری از سهامداران خرد قبل و حتی بعد از افزایش سرمایه در اولین فرصت از بازار خارج شده اند و همین موضوع باعث شده تا عایدی افزایش سرمایه از محل سود انباشته برای سهام آن‌ها ایجاد نشود.

جواد صلاحی با بیان اینکه به طور قطع افزایش سرمایه از محل سود انباشته باید روی ارزش سهام شرکت ها تاثیر بگذارد، تصریح کرد: وقتی سود سالانه در شرکت باقی می ماند و روی ارزش سهام شرکت هم تاثیر نمی گذارد قطعا منافع آن عاید سهامداران عمده می شود زیرا مجموع ارزش دارایی ثابت شرکت ها از طریق سرمایه گذاری جدید بالا می رود یا بازار سازهای به بهانه افزایش سرمایه در نماد نوسان ایجاد می کنند و از این محل سود کسب می کنند و به نوعی سود نقدی متعلق به سهامدار خرد به جیب برخی دیگر رفته است.

او با تاکید بر اینکه بازدهی سهام شرکت در حال حاضر به عوامل مختلفی بستگی دارد و تنها افزایش سرمایه در آن نقش ندارد، تصریح کرد: وقتی رکود اقتصادی در کشور عمیق شده و درآمد و سود شرکت ها از محل فروش کالا کاهش یافته است بازدهی سهام هم خیلی بالا نمی رود و اگر در مقطع کنونی رکود اقتصادی هم ادامه دار شود این مساله می تواند همچنان به عنوان مهم‌ترین مانع برای رشد بازار مطرح شود و حتی به این بهانه بازارسازها مانع رشد ارزش سهام شوند.

آخرین آمارهای سازمان بورس و اوراق بهادار نشان می دهد در حال حاضر با وجود اینکه ماه‌ها از فصل مجامع گذشته اما خیلی از شرکت ها سود نقدی سهام را پرداخت نکرده‌اند

به گزارش خبرنگار بازار، در سال های اخیر با وجود اینکه بخش عمده سهامداران خرد در سامانه سجام ثبت نام کرده اند و بسیاری از شرکت ها در اطلاعیه های کدال اعلام کرده اند سود نقدی سهام در تاریخ مقرر پرداخت می شود، اما هنوز سود نقدی واریز نشده و برخی از آن‌ها نبود نقدینگی در شرکت را بهانه کرده اند و پیگیری های خبرنگار بازار از برخی شرکت ها هم به نتیجه خاصی منجر نشد و مسئولان دفتر سهامداری شرکت اعلام کردند در اولین فرصتی که نقدینگی تامین شود سود نقدی سهام پرداخت می شود و برخی هم عدم آمادگی سامانه سجام را دلیل تاخیر در واریز سود نقدی عنوان کرده اند، با این استدلال که بعد از اینکه تعداد مجمع زیادی از شرکت ها برگزار می شود سامانه سجام با ترافیک واریزی مواجه می شود، از این رو برخی شرکت ها با تاخیر، سود سهام را پرداخت می کنند.

بر همین اساس برخی سهامداران خرد با این فرض که افزایش سرمایه از محل سود انباشته به بازدهی بالاتر سهام آنها ختم می شود، بعد از تصویب طرح افزایش سرمایه همچنان سهامداری می کنند اما واقعیت این است که این افزایش سرمایه در بسیاری از شرکت ها هیچ نفعی برای سهامداران خرد ایجاد نکرده است. از طرف یگر آخرین آمارهای سازمان بورس و اوراق بهادار نشان می دهد که در حال حاضر با وجود اینکه ماه‌ها از فصل مجامع گذشته اما خیلی از شرکت ها هنوز سود نقدی سهام را پرداخت نکرده‌اند، در حالی که رئیس سازمان بورس مدعی شده که سازوکاری اندیشیده شده که شرکت ها سود انباشته از سال های قبل‌تر را هم بتوانند به سهامداران پرداخت کنند.