صفورا پلنگی*؛ بازار: استان همدان یک هزار و ۹۵۰ هزار هکتار وسعت دارد که ۴۶ درصد آن منابع طبیعی، ۳۳ درصد آن در زمین زراعی، ۳.۷ درصد باغ و ۱۳.۱ درصد هم بخش آیش است.
سالانه پنج میلیون تن محصولات کشاورزی در استان همدان تولید می‌شود به‌طوری‌که همدان ۴.۵ درصد محصولات کشاورزی کل کشور را تولید می‌کند و از سویی ۲۳ درصد از ارزش‌افزوده بخش‌های اقتصادی استان نیز مربوط به این بخش است ضمن اینکه طبق بررسی‌ها سهم استان همدان در ارزش‌افزوده بخش کشاورزی کشور ۳.۳ درصد است.
استان همدان از مهم‌ترین قطب‌های بخش کشاورزی کشور به شمار می‌رود و با فعالیت ۱۱۷ هزار بهره‌بردار در بخش کشاورزی ۲۶ درصد اشتغال استان همدان را بخش کشاورزی بر عهده دارد
استان همدان از مهم‌ترین قطب‌های بخش کشاورزی کشور به شمار می‌رود و با فعالیت ۱۱۷ هزار بهره‌بردار در بخش کشاورزی ۲۶ درصد اشتغال استان همدان را بخش کشاورزی بر عهده دارد.
طبق برنامه‌ریزی‌ها در سال ۱۴۰۴ باید تولید محصولات کشاورزی در کشور ۲۷ درصد افزایش داشته باشد که سهم استان همدان از این میزان افزایش تولید ۱۰ تا ۱۵ درصد پیش‌بینی‌شده است.
ناگفته پیداست که افزایش تولید بخش کشاورزی مستلزم استفاده از روش‌های علمی است ضمن اینکه با توجه به شرایط خشک‌سالی در کشور، مصرف آب که پایه تولید است باید کاهش پیدا کند بنابراین طرح تعادل بخشی در مصرف آب حوزه کشاورزی باید به‌صورت جدی در دستور کار باشد.
بر اساس تحقیقات سازمان کشاورزی ملل متحد «فائو» ایران رکورددار تولید محصولات کشاورزی آب‌بر در جهان است و متأسفانه بیشترین محصولات ازاین‌دست در استان‌های کم آب و مواجه با خشک‌سالی، کشت می‌شود
بر اساس تحقیقات سازمان کشاورزی ملل متحد «فائو» ایران رکورددار تولید محصولات کشاورزی آب‌بر در جهان است و متأسفانه بیشترین محصولات ازاین‌دست در استان‌های کم آب و مواجه با خشک‌سالی، کشت می‌شود.
اما تولید پایدار زمانی محقق می‌شود که منابع آبی را حفظ کنیم که در این راستا یکی از راه‌های حفظ آب مدیریت یکپارچه آن توسط فعالان و بهره‌برداران بخش کشاورزی است چراکه ۷۵ درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود.
البته در این مسیر باید تولید علمی بر اساس نقشه راه در سطح کلان مطرح باشد و با اجرای برنامه‌هایی مسیر رسیدن به اهداف هموار شود کما اینکه در این مسیر می‌توان ارتقای سطح گلخانه‌ها را در دستور کار قرارداد و مشکلات را شناسایی و راهکارهای مناسب را ارائه کرد.
نگاهی به آمار گویای آن است در حالی ۸۷ درصد تولیدات کشاورزی استان همدان مربوط به اراضی آبی است که تنها ۴۰ درصد اراضی استان آبی هستند بنابراین باید اجرای طرح‌های گلخانه در اولویت برنامه‌ها قرار دارد چراکه بهره‌وری تولید این مراکز پنج تا ۶ برابر بیشتر است.
تولید یک کیلوگرم محصول در خارج از محیط گلخانه ۳۵۰ لیتر آب نیاز دارد و همان محصول در گلخانه با ۳۵ تا ۵۰ درصد صرفه‌جویی قابل‌کشت است
کشت گلخانه‌ای به دلیل افزایش تولید محصول و کاهش قابل‌ملاحظه مصرف آب جایگزینی مناسب برای کشت‌های آب بر محسوب می‌شود بنابراین با توجه به خشک‌سالی و بحران آب در استان همدان کشت گلخانه‌ای باهدف صرفه‌جویی در مصرف آب یک ضرورت جدی به‌حساب می‌آید چراکه تولید یک کیلوگرم محصول در خارج از محیط گلخانه ۳۵۰ لیتر آب نیاز دارد و همان محصول در گلخانه با ۳۵ تا ۵۰ درصد صرفه‌جویی قابل‌کشت است.
طبق گفته مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در حال حاضر هشت شهرک گلخانه‌ای در همدان فعال هستند به‌طوری‌که هفت شهرک گلخانه‌ای دولتی به مساحت ۱۲۵ هکتار با تولید ۳۱ هزار و ۴۵۰ تن و اشتغال یک هزار و ۶ نفر در شهرک گلخانه‌ای بوعلی، فرسفج، پردیس اسدآباد، دمق رزن، حرم آباد ملایر، برزول نهاوند و عمان درگزین فعال هستند و یک شهرک گلخانه‌ای فعال دیگر نیز در کوریجان به مساحت ۲۶ هکتار با تولید ۶ هزار و ۲۵۰ تن به‌صورت خصوصی ایجادشده است.
گوجه‌فرنگی، خیار و فلفل دلمه بیشترین حجم تولیدات گلخانه‌ای همدان را دارند و به‌تازگی محصولات دیگری همچون سبزیجات برگی نیز در گلخانه‌های استان کشت می‌شود.
بر اساس برنامه‌ریزی‌ها باید سالانه ۷۰ هکتار به سطح گلخانه‌های استان همدان اضافه شود ضمن اینکه با وضعیتی که آب همدان در حال حاضر دارد باید به سمت مصرف بهینه آب حرکت کنیم که به گفته کارشناسان بهترین برنامه در شرایط خشک‌سالی بخش کشاورزی، اصلاح الگوی کشت و روی آوردن به کشت گلخانه‌ای است.
آنچه مسلم است چهارفصل بودن کشور این زمینه را به وجود آورده تا توسعه کشت گلخانه‌ای به‌عنوان راهبرد اساسی موردتوجه برنامه ریزان قرار گیرد اما در این میان نباید از حمایت کشاورزان برای اجرای سازه‌های گلخانه‌ای دریغ کرد چراکه هزینه‌های افزایش‌یافته و کشاورزان تنها با اتکا به دارایی‌های خود توان اجرای گلخانه‌های جدید را ندارند.
*فعال رسانه ای
نظر شما