بازار؛ گروه صنعت: بعد از اجرای طرح دارویار، زنجیره تولید از ابتدای تامین مواد حد واسط تا تولید نهایی دارو و عرضه آن مختل شده است و مهمتر از همه با شیوه قیمت گذاری سازمان غذا و دارو در ماده موثره تولید داخل، خیلی از تولیدکنندگان با توجه به توجیه ناپذیر بودن تولید، تمایل خود را برای ادامه فعالیت از دست داده اند. مواد موثره ای که یا باید از طریق تولیدکنندگان داخلی تولید شود یا از طریق واردات به دست کارخانه های داروسازی برسد.
البته فقط تولید ماده موثره نیست که توجیه پذیر نیست و در حال حاضر تولید برخی از داروها هم از توجیه اقتصادی افتاده است و همین مساله باعث شده تولید دارو همراه با اختلال باشد و دسترسی به انواعی از داروها در بازار مختل شود. این نیز درحالی است که رئیس سازمان غذا و دارو چندی پیش نسبت به کاهش کمبودهای دارویی در بازار وعده داده بود و با ادامه این شرایط به نظر نمی رسد وضعیت تامین دارو در بازار چندان بهبودی یابد؛ مگر اینکه سیاست های مسئولان دولتی در این حوزه کمی تغییر یابد.
کمبود دارو به آنتی بیوتیک رسید
در این خصوص میثم کریمی، کارشناس صنعت دارو و مشاور سندیکای تولید کنندگان مواد دارویی، شیمیایی و بسته بندی دارویی در پاسخ به این سوال که قیمت ماده موثره دارو که پیش تر از سوی سازمان غذا و دارو کمتر از هزینه تولید تعیین شده بود به روزرسانی شده یا نه؟ می گوید: سازمان غذا و دارو بعد از پیگیری های انجام شده فقط قیمت یکی دو مولکول را اصلاح کرده است.
وی می افزاید: از روزی که تولید ماده اولیه به صنعت ایران راه یافته، مواد اولیه آنتی بیوتیک ها جزو موادی بوده اند که در کشور تولید شده و نیاز کشور را تامین کرده اند. بنابراین برای اولین بار در تاریخ صنعت دارویی کشور به رغم مزین شدن سال ۱۴۰۱ به نام تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین مسئولان کاری کرده اند که سازمان غذا و دارو فراخوان واردات مواد اولیه آنتی بیوتیک ها را به صورت فوریتی صادر کرده است.
واردات مواد اولیه آنتی بیوتیک ها یعنی یک فاجعه بزرگ؛ چرا که امروز کشور باید با کمبود مواجه شود و سازمان غذا و دارو فراخوان فوریتی واردات مواد اولیه هشت قلم از آنتی بیوتیک ها را صادر کرده است
کریمی تصریح می کند: واردات مواد اولیه آنتی بیوتیک ها یعنی یک فاجعه بزرگ؛ چرا که به رغم سرمایه گذاری عظیمی که در تولید آنتی بیوتیک های سفکسیم، آموکسی سیلین و غیره شده، امروز کشور باید با کمبود مواجه شود و سازمان غذا و دارو فراخوان فوریتی واردات مواد اولیه هشت قلم از آنتی بیوتیک ها را صادر کرده است.
این فعال صنعت داروی کشور اضافه می کند: اگر این روزها به داروخانه ها سر بزنید و با مردم و صاحبان داروخانه ها صحبت کنید خواهید دید که آنتی بیوتیک های خیلی ساده کشور همچون آنتی بیوتیک های کودکان و غیره را که سال ها در کشور تولید کرده ایم با کمبود مواجه شده اند. بنابراین امیدواریم چاره ای برای این موضوع اندیشیده شود. چند هفته قبل دغدغه بنده تولید کننده بود اما الان نگرانی تمام فعالان این حوزه کمبود دارو است.
منبع منقضی شده قیمت گذاری سازمان غذا و دارو
مشاور سندیکای تولید کنندگان مواد دارویی، شیمیایی و بسته بندی دارویی در پاسخ به این سوال که چه درخواستی از متولیان دارد، می گوید: با توجه به نامه نگاری های متعدد طی یکسال گذشته و عدم پاسخ مسئولین، دیگر امیدی به اقدام مسئولان سازمان غذا و دارو نیست و امیدواریم مسئولان رده بالاتر وارد گود شوند و بتوانند این مسیر را اصلاح کنند. همان طور که می دانید قبل تر گزارش هایی به سازمان غذا و دارو داده ایم که از ۹۰ مولکول ۵۲ مولکول زیر قیمت تمام شده قیمت گذاری شده است.
کریمی می افزاید: این در حالی است که یک کارتکس داریم که سازمان غذا و دارو آن را تهیه کرده است. عین این کارتکش را شرکت را پر کرده اند که هزینه ماده اولیه، سربار، هزینه های تولید و بسته بندی، حلال ها و همگی هزینه های جانبی را قرار می دهید و قیمت تمام شده هر کیلوگرم مشخص می شود. از این کارتکسی که خروجی گرفته ایم ۵۲ مولکول زیر قیمت تولید است.
در شرایطی رفرنس قیمت ماده موثره از سایت فارماکمپس گرفته می شود که دولت هند از سال ۲۰۱۶ به بعد قیمت ها را به روز رسانی نکرده است
این کارشناس صنعت دارو ادامه می دهد: اگر فرض بگیریم از این تعداد چند مولکول هم امکان این را داشته باشند که فرایند تولید را اصلاح کنند و با اصلاح خطوط خود امکان بهینه کردن تولید را داشته باشد. اما در مورد مابقی هیچ راهکاری وجود ندارد. شنیده شده است که رفرانس قیمت ها را از سایت فارماکمپس که در هندوستان است گرفته اند. به این سایت ایمیل زدیم و درخواست قیمت های روز را کردیم گفتند طبق قانونی که دولت هند تصویب کرده از سال ۲۰۱۶ به بعد اجازه نداریم قیمت های رفرنس را منتشر کنیم و قیمت هایی که در سایت است متعلق به سال ۲۰۱۶ است.
حال نظام دارویی خوب نیست
کریمی با اشاره به تولید کمتر از ظرفیت شرکت های تولیدکننده می گوید: در حال حاضر شرکت ها با ۵۰ درصد انرژی خودشان فعالیت می کنند و نتوانسته اند بعد از تصویب طرح دارویار مواد اولیه حد واسط را وارد کنند. این مواد حد واسط برای تولید ای پی آی یا همان ماده موثره به کار می رود. یعنی این مواد حد واسط باید وارد شود تا بتوانیم ماده موثره را تولید کنیم. بنابراین به شدت کاهش واردات مواد حد واسط را داشته ایم.
شرکت های داروسازی با چالش نقدینگی، کمبود منابع مواجه هستند و نتوانسته اند در محصول نهایی قیمت بگیرند و مواد اولیه را وارد کنند که اگر وارد می کردند کمبودها انقدر زیاد نمی شد
وی می افزاید: همچنین شرکت های داروسازی با چالش نقدینگی، کمبود منابع مواجه هستند و نتوانسته اند در محصول نهایی قیمت بگیرند و مواد اولیه را وارد کنند که اگر وارد می کردند کمبودها انقدر زیاد نمی شد؛ یعنی نه مواد موثره سازها نتوانسته اند مواد اولیه شان را وارد کنند و نه داروسازان. از این رو کمبود منابع نقدینگی و نبود اعتبارات بانکی و غیره به همراه آزاد سازی ارز دارو و افزایش ۶ برابری نیاز نقدینگی شرکت ها باعث شده، شرکت ها با مشکل نقدینگی مواجه شوند. بنابراین اگر تولیدکنندگان دارو هم می توانستند ماده اولیه وارد کنند این کمبودها کمتر می شد. داروخانه دارها با نامه هایی که در چند وقت اخیر منتشر کردند مشکلات اصلی حوزه دارو را بارها عنوان نموده اند.
این کارشناس صنعت دارو با اشاره به اینکه ارز دارو باید حذف می شد ادامه می دهد: به هر حال ارز دولتی گرفتاری هایی دارد و مباحث خیلی پیچیده ای هم ارز دولتی داشت و اینجوری نیست که بخواهیم بگویم همه این ها پیش بینی شده است. اما راهی که از ارز دولتی به ارز آزاد می رفتیم بهتر بود که به صورت گام به گام و محصول به محصول پیش می رفت.
وی اضافه می کند: ضروری بود که ابتدا از محصولاتی که کم مصرف تر هستند اقدام می شد. برای مثال در گام اول محصولاتی که نمونه داخلی نداشتند. بعد داروهایی که مصرف کننده آن ها کم است. بنابراین این داروهایی که بیشتر مصرف کننده دارند باید در گام آخر می بود. به این شیوه شرکت ها می توانستند بخش مالی شان را آپدیت کنند و اگر شرکتی ۵۰ محصول داشته باشد ۵ محصول در هر مرحله آزاد می شد می توانست با محصولات دیگر جریان نقدینگی خود را کنترل کند و یک باره این شک به نظام دارویی وارد نمی شد.
کریمی تاکید می کند: هرچند قبل از اینکه این اتفاق رخ دهد پیشنهاداتی در این حوزه مطرح کردیم و متخصصان حوزه دارو روی این موضوع تاکید داشتند که اگر این اتفاق رخ می داد شاید این مشکلات برای شرکت های دارویی ایجاد نمی شد. البته برخی از شرکت های دارویی خیلی خوشحال هستند و با تولید کمتر و حجم گرانی که در دارو با حذف ارز اتفاق افتاده سود آن ها تامین می شود. در مجموع باید گفت که نظام دارویی باید حال خوبی ندارد و امیدواریم با رویه درست و تدبیر دقیق از این برهه عبور کنیم.
نظر شما