بازار؛ گروه استان ها: ظرفیتهای اقتصادی کشور برای ایجاد اشتغال، کاهش نرخ بیکاری و بهبود وضعیت معیشتی مردم جامعه سال هاست که مد نظر مسئولان قرار دارد. در ایران بعد از دهه ۸۰ به نقش مشاغل خانگی در توسعه اقتصاد توجه بیشتری شد و بعدها با ورود اینترنت و رسانه های اجتماعی مشاغل خانگی شکل جدی تر و رسمی تری به خود گرفت. در سال اخیر و پس از آنکه جهان با بحران کرونا مواجه شد، مشاغل خانگی رشد فزاینده ای در کشور ما پیدا کرد و وجود بستر اینترنتی باعث رونق این نوع از کسب و کارها حتی در بین جوانان شد.
مشاغل خانگی به دلیل برخورداری از مطلوبیت‌های فراوان و بازدهی بالا، ظرفیت بسیاری برای جامه عمل پوشاندن به برنامه های اشتغالزایی در کشور دارند.
نقش مشاغل خانگی در توسعه اقتصادی
نقش مشاغل خانگی در توسعه اقتصادی به عنوان یک فعالیت کارآفرینانه امری اثبات شده است و در کشورهای توسعه یافته چند دهه از اجرای سیاستهای حمایتی از مشاغل خانگی می گذرد و درصد زیادی از مشاغل در کشورهای پیشرفته به مشاغل کوچک و خانگی وابسته هستند.
در برخی کشورهای فوق صنعتی مشاغل خانگی تا ۲۳ درصد کل مشاغل این کشورها را شامل می شوند. در کشورهای بزرگ اقتصادی بخشی از زنجیره ارزش به خانه ها منتقل می شود و کارخانه ها و شرکتهایی که فعالیت اقتصادی انجام می دهند بخشی از زنجیره ارزش خود را به خانه ها منتقل می کنند و این مسئله هم به نفع آن کارخانه دار و هم فردی است که در خانه نشسته و فعالیت اقتصادی و بخشی از تولید آن کارخانه را بر عهده گرفته است.
از نگاه بسیاری از کارشناسان کسب و کارهای خانگی مطمئن ترین راه درآمدزایی به شمار می روند که در کاهش بیکاری و ایجاد فرصتهای شغلی بسیار نقش موثر و سازنده ای دارند. در دنیای امروز که توسعه پایدار و کاهش فقر و محرومیت دغدغه دولتها به شمار می رود توجه به مشاغل خانگی اهمیت بسیاری دارد. برای آن دسته خانواده هایی هم که از تمکن مالی مناسبی برخوردار نیستند یا به لحاظ اقتصادی زیر فشارند مشاغل خانگی بهترین منبع کسب درآمد به شمار می رود.
قانون ساماندهی مشاغل خانگی در سال ۱۳۸۹ به تصویب رسید و برای اجرا به وزارت کار و امور اجتماعی وقت ابلاغ شد. براساس ماده یک این قانون، دولت موظف است به استناد اصول ۲۰ و ۲۸ و ۴۳ قانون اساسی و با توجه به سند چشم انداز ۲۰ ساله، مشاغل خانگی را ساماندهی و زمینه ایجاد اشتغال برای این گونه متقاضیان را فراهم کند.
در این قانون ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی با هدف حمایت و گسترش کسب و کارهای خانگی پیش بینی و وزارت کار موظف شده علاوه بر شناسایی مشاغل و کسب و کارهای خانگی با کمک دستگاه های مربوط، فهرست مشاغل مجاز خانگی را همه ساله به تصویب ستاد برساند. شهرداری‌ها هم براساس ماده ۱۱ همین قانون مکلف شده اند بازارهای موقت محلی یا مکانهای مناسبی برای عرضه محصولات صاحبان این دسته مشاغل اختصاص بدهند.
۴ درصد کل اشتغال کشور مربوط به مشاغل خانگی است
براساس آمار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ۴ درصد کل اشتغال کشور مربوط به مشاغل خانگی است و در یک دهه گذشته حدود ۳ میلیون نفر متقاضی ثبت نام در مشاغل خانگی بودند که از این تعداد یک میلیون و ۶۵۰ هزار نفر مجوز کسب کرده اند. از میان این افراد نیز ۷۷۲ هزار نفر موفق به دریافت تسهیلات شدند و برای ۸۵۲ هزار نفر شغل ایجاد کردند.
همچنین براساس آمار در طول ۵ سال گذشته تنها ۲۴۰ هزار شغل در حوزه مشاغل خانگی ایجاد شده است. بیشترین مجوزها به زنان اختصاص دارد که از این تعداد ۵۲ درصد در رده سنی بین ۲۰ تا ۴۰ سال و ۴۳ درصد در رده سنی بین ۴۰ تا ۶۰ سال بودند. ۲۲ هزار و ۲۴۵ نفر از فعالان مشاغل خانگی تسهیلات کرونایی گرفتند.
توجه به کسب وکارهای خرد خانگی یکی از مواردی است که می تواند در کاهش نرخ بیکاری راهگشا باشد
نائب رئیس کمیسیون جهش تولید مجلس در گفتگو با بازار از روند طولانی برخی بروکراسی های اداری در کشور که باعث کندی در روند پیشرفت پروژه ها می شوند، انتقاد کرد و گفت: در شرایط فعلی که مشکل بیکاری بر کشور غلبه کرده، توجه به کسب و کارهای خرد خانگی یکی از مواردی است که می تواند در کاهش نرخ بیکاری راهگشا باشد.
جعفر قادری به وجود موانعی مانند پیچیده و طولانی بودن روند اخذ مجوز، سود بالای تسهیلات، مشکل ضمانت و استفاده نکردن از ظرفیتهای بومی و منطقه ای بر سر راه مشاغل اشاره و اظهار کرد: بر همین اساس تغییر در نظام مجوزها، اهدای تسهیلات جدید و حل شدن ضمانت از جمله اقداماتی است که برای توسعه بخش مشاغل خانگی ضروری است.
وی با عنوان اینکه مشاغل کوچک و خرد و خانگی و مشاغلی که متعرض به مسائل زیست محیطی، منابع طبیعی، سلامت، امنیت و فرهنگ نیستند طبق قانون باید از حالت مجوز محوری خارج شود، گفت: ما تلاشمان این است که ارتباط مردم با کارکنان اداری ادارات را کم کنیم و تمام اطلاعات از طریق سامانه منعکس شود.
نماینده مردم شیراز در مجلس ادامه داد: افراد باید در درگاه ملی مجوزهای کسب و کار وارد شوند و اطلاعات را وارد کنند و بلافاصله برایشان مجوز صادر شود که خوشبختانه این مورد در حال حاضر اجرایی شده و صدور مجوز عمده مشاغل خانگی به صورت ثبت محور و اعلانی انجام می شود.
نائب رئیس کمیسیون جهش تولید بیان کرد: طرح قانون تسهیل مجوزهای کسب و کار که یک قانون کلیدی است خیلی از گیر و بندهای اداری را حذف و بسیاری از کسب و کارها را از حالت مجوز محور خارج کرده است.
قادری با تاکید بر اینکه در حال حاضر عمده کسب و کارهای خانگی از حالت مجوز محوری خارج شده اند، گفت: چنانچه به نظر دستگاه های اجرایی، راه اندازی برخی از این کسب و کارها الزاما نیازمند اخذ مجوز است، آن دستگاه باید نظر خود را در این خصوص به اثبات برساند؛ در این زمینه فرصتی ۳ ماهه به دستگاه های اجرایی مورد نظر داده شده که حدود نیمی از این فرصت سپری شده است.
وی با تاکید بر اینکه تلاش ما در راستای کم کردن ارتباط نیروهای اداری و مردم و انجام سامانه ای عمده امور است، اظهار کرد: چنانچه دستگاهی بدون دلیل افراد را به مراجعه حضوری مجبور کند، این اقدام به عنوان جرم محسوب شده و با مدیر خاطی برخورد می شود.
مشاغل خانگی در صوت حمایت، نقش بسیار بزرگی در چرخش اقتصادی دارند و مهمتر ازهمه عاملی برای رهایی از بیکاری به شمار می آیند
این نماینده مجلس با اشاره به اینکه باید بپذیریم که در طول سالهای گذشته تولید ناخالص ملی ما یک سوم کاهش پیدا کرده و باعث شده تا همه مردم فقیر شوند، که این فقر در قشرهای مختلف با شدت متفاوت بروز کرده است، عنوان کرد: بدون هیچ تردیدی این گونه مشاغل در صورت حمایت، نقش بسیار بزرگی در چرخش اقتصادی دارند و مهم تر از همه عاملی برای رهایی از بیکاری به شمار می آیند.
قادری در این زمینه بر ورود بنگاه های اقتصادی، واحدهای تولیدی و واحدهای توزیع به عنوان پیشرو در این حوزه و حمایت از افرادی که جویای کار خانگی هستند، نیز تاکید کرد.
نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه نیازمند افزایش سرمایه گذار و بهبود فضای کسب و کار هستیم، گفت: در سالهای گذشته رشد اقتصادی منفی یا صفر بوده است و این عامل سبب شده مشاغل خانگی و کوچک بخشی از اقتصاد کشور را به دوش بکشند.
به هر حال دستگاه های اجرایی مرتبط در فارس باید پیگیر بوده و در تخصیص سهم منابع مرتبط با مشاغل خانگی به استان دست بجنبانند و از طرفی سهم بیشتری از منابع استانی را به حوزه ایجاد و رونق این مشاغل اختصاص دهند.
نظر شما