بازار؛ گروه کشاورزی: فعالان صنعت زنبورداری کشور اگرچه تلاش دارند که در بحث صادرات محصولات خود از حالت تک محصولی خارج شوند و علاوه بر محصول عسل، دیگر محصولات خود را نیز راهی بازارهای جهانی کنند، اما به گفته کارشناسان حجم تولید دیگر محصولات زنبور عسل به میزانی نیست که بتوان به مقدار چشمگیری از آن را به بازارهای بین المللی ارسال کنند. با این وجود به نظر می رسد مسائل دیگری در این امر دخیل است. به طوری که «ناصر تاج آبادی سرپرست بخش تحقیقات زنبورعسل موسسه تحقیقات علوم دامی کشور» در این خصوص به بازار می گوید: واردات بی رویه محصولات خود مساله بزرگی است؛ یعنی بدون حساب و کتاب محصولات زنبور به خصوص ژل رویال به صورت قاچاق وارد کشور می شود. بنابراین مسئولان باید به فکر باشند چون قاچاق ژل رویال آن هم در حالی که واردات آن ممنوع است، به تولید داخل ضربه می زند.
برای توسعه صادرات محصولات زنبور عسل باید روی تولید سالم کار کنیم تا آنچه که تولید می شود عاری از آنتی بیوتیک باشد و فلزات سنگین نداشته باشد و دارای اعتبار جهانی باشد تا بتوانیم به راحتی آن را در بازارهای جهانی معرفی کنیم
فقط ۴ تا ۵ درصد عسل تولیدی کشور صادر می شود
تاج آبادی با بیان اینکه الان بیشترین چالش صنعت به بحث «لارومیری» برمیگردد که مشخص نیست عامل آن چیست یا چه نوع بیماری است، می افزاید: علاوه بر این بحث ملکه قاچاق هم مطرح است و وقتی واردات آزاد است باید از راه قانونی و زیر نظر کارشناسان وارد شود و به این ترتیب جلوی قاچاق گرفته شود.
وی ادامه داد: علاوه بر این در فروش محصولات نیاز است که بازارهای بین المللی افزایش یابد و در راستای توسعه صادرات حتما اقداماتی انجام بگیرد تا بتوانیم محصولات تولیدی را به میزان قابل توجه تری صادر کنیم چون تنها در این صورت است که بهره بردار با پشتوانه بیشتری تولید می کند.
تاج آبادی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا هنوز هم عسل بیشترین سهم صادرات را از آن خود کرده است، گفت: اگرچه صادرات ما از تک محصولی خارج شده اما کماکان عسل هنوز حرف اول را می زند. با این وجود صادرات بره موم و ژل رویال نیز تا حدود کمی داریم اما چون حجم تولید این محصولات کم است صادرات چندان بالا نیست.
وی با بیان اینکه محصول عسل بیشترین تولید صنعت است، گفت: سالانه بین ۱۰۰ تا ۱۱۲ هزار تن تولید داریم. با این وجود میزان صادرات عسل هم چندان بالا نیست و نهایتا ۴ تا ۵ درصد از عسل تولیدی به بازارهای جهانی صادر می شود.
تاج آبادی در خصوص راهکارهای افزایش صادرات عسل نیز اظهار داشت: معاونت امور دام وزارتخانه برنامه ریزی کرده میزان صادرات عسل را افزایش دهد و از سوی دیگر ما نیز باید روی تولید سالم کار کنیم تا آنچه که تولید می شود عاری از آنتی بیوتیک باشد و فلزات سنگین نداشته باشد و دارای اعتبار جهانی باشد تا بتوانیم به راحتی آن را در بازارهای جهانی معرفی کنیم.
اینکه استاندارد اجباری نیست باعث می شود هر چیزی حتی به اصطلاح «عسل زنبور ندیده» را به نام عسل به بازار بدهند
نقش اجباری نبودن استاندارد در افزایش عرضه عسل های تقلبی در بازار
بر اساس این گزارش از دیگر مسائل مطرح در صنعت زنبورداری، بحث عرضه عسل های تقلبی در بازار به نام عسل خالص است که یکی از قدیمی ترین مسائل مطرح در این حوزه محسوب می شود. تاج آبادی در خصوص اینکه چه عواملی موجب افزایش عرضه عسل تقلبی در بازار می شود، گفت: اینکه استاندارد اجباری نیست باعث می شود هر چیزی حتی به اصطلاح «عسل زنبور ندیده» را به نام عسل به بازار بدهند. پس اگر استاندارد اجباری و نظارت دقیق تر باشد قطعا عسل با کیفیت تر به دست مردم می رسد.
گفتنی است مدتی قبل صنعت زنبورداری به سمت اجباری شدن استاندارد پیش رفت و استاندارد هم نوشته شد اما مخالف و موافق بسیار داشت و به دلایلی در مرحله ابلاغ عقیم ماند و هنوز عملیاتی نشده است.
هنوز فروش به آن شکلی که باید جا بیفتد نیفتاده و هنوز ژل رویال به صورت فراوری آنطور که باید باشد نیست و لذا تولید این محصول در کشور کم است
کلیه ابزار آلات صنعت زنبورداری و تولید ژل رویال را دارا هستیم
بر اساس این گزارش، صادرات محصولات پرفروشی همچون ژل رویال و بره موم به میزان بسیار کمی از ایران صورت می گیرد آن هم به این دلیل که حجم تولید آن کم است که یکی از دلایل این امر ممکن است به در اختیار نداشتن ابزارهای مورد نیاز مربوط باشد. با این وجود محمدرضا کوهی بنیانگذار صنعت ژل رویال کشور در خصوص عوامل موثر بر کم بودن حجم تولید به خبرنگار بازار می گوید: در حوزه ابزار آلات هیچ مشکلی نداریم؛ در واقع اگر ابزار آلات را به دو دسته مدرن و غیر مدرن تقسیم کنیم، ما در ابزار آلاتی که یک زنبوردار ساده بتواند تولید کند همه چیز داریم. به عنوان مثال سوزن پیوند هفته قبل در کشور بومی سازی شد؛ آن هم در شرایطی که تا پیش از این تولید داخلی این سوزن را نداشتیم.
کوهی خاطر نشان کرد: با این وجود فقط و فقط در کشور چین برای تخلیه از دستگاه مخصوص استفاده می شود و ما این دستگاه را در کشور نداریم. اگرچه یکی از زنبورداران کشور اقدام به واردات این دستگاه کرده است اما هنوز وارد کشور نشده است.
وی در پاسخ به این سوال که چرا در شرایطی که مشکل ابزار نداریم ژل رویال کم در کشور تولید می شود، گفت: یک عامل بحث بازار است؛ یعنی هنوز فروش به آن شکلی که باید جا بیفتد نیفتاده و هنوز ژل رویال به صورت فراوری آنطور که باید باشد نیست.
کوهی گفت: البته اخیرا یک شرکت با استفاده از ژل رویال برای تولید دارویی برای درمان سرطان استفاده کرده است که روی کار آمدن چنین مواردی باعث افزایش مصرف و به تبع آن موجب افزایش تولید می شود.
وی تصریح کرد: از سوی دیگر چون مصرف ژل رویال پایین است و تولیدکنندگان در فروش به مشکل برمیخورند بنابراین آن اهتمامی که در سال مثلا ۶-۷ ماه ژل رویال تولید کنند را ندارند. بنابراین تنها در حدی تولید می کنند که به فروش برود.
هزینه تولید یک کیلوگرم ژل رویال در سال ۱۴۰۰ معادل ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بوده است و با این وجود تولیدکننده داخلی باید با ژل رویال قاچاقی ارزان قیمت در بازار رقابت کند که شدنی نیست
تولید ژل رویال متاثر از واردات غیرقانونی این محصول به کشور است
بنیانگذار صنعت ژل رویال کشور اظهار داشت: از طرف دیگر آنچه که امسال تولید ژل رویال را تحت تاثیر قرار داد، قاچاق بی رویه ژل رویال است که واقعا کمرشکن است و در این بین متاسفانه کسانی این کار را می کنند که برای تولید ژل و بازار مصرف در داخل کشور حتی یک قدم کوچک هم برنداشته اند. بلکه منتظر مانده اند بازاری درست شود و با یک شگردی خاص نمونه های ایرانی را به آزمایشگاه عرضه می کند و گواهی آزمایشگاه می گیرند اما ژل های خارجی را در بازار می فروشند.
وی در پاسخ به این سوال که اینکه گفته می شود تولیدکننده داخلی در حدی کم تولید می کند تا فروش برود و از سوی دیگر گفته می شود ژل رویال به صورت قاچاق وارد کشور می شود، نشان میدهد بازار کشش دارد پس این تناقض از چه نشات می گیرد، می گوید: این دو مساله تناقض و تضاد نیست بلکه چون واردات انجام می شود این واردات جای مصرف ژل داخلی را می گیرد؛ یعنی با قیمت پایین تر ژل چینی را به جای ایرانی می فروشند که در پی این امر در ظرف ۲-۳ سال مصرف کننده بدبین می شود. دقیقا همان اتفاقی که برای عسل ما در دهه های گذشته افتاده و حتی وقتی مصرف کننده بهترین عسل ها را خریداری می کند شک و شبهه دارد.
کوهی می گوید: به عبارت بهتر چون ژل رویال قاچاق با قیمت پایین تر و با شگردهای خاصی به فروش می رود اینجا است که تولید کننده بازار داخل را از دست می دهد. به خصوص اینکه به عنوان مثال تولیدکننده داخلی در سال ۱۴۰۰ برای تولید یک کیلوگرم ژل رویال ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هزینه پرداخته است و لذا تولید کننده باید محصول خود را به چه قیمتی بفروشد که برای وی صرفه اقتصادی داشته باشد و از ان طرف با ژل رویال قاچاقی ارزانتر هم رقابت کند!؟
وی می گوید: در واقع وقتی ژل چینی با قیمت بسیار پایین تر به بازار می آید، مصرف را به آن سمت می برد و فروش تولید کننده داخلی ناقص می ماند. البته در مورد سایر کالاها هم به همین نحو است و تولید داخلی با کیفیت خوب نمی تواند با کالاهای چینی و با کیفیت پایین تر از نظر قیمت رقابت کند.
کوهی در پایان در خصوص حجم تولید سالانه ژل رویال نیز اظهار داشت: بعد از شیوع همه گیری کرونا آماری گرفته نشده است با این وجود با توجه به آخرین آمارهای موجود به نظر بنده الان باید ۵ تا ۶ تن تولید داشته باشیم.
نظر شما