چگونگی تشخیص پروژه های رمزارزی تقلبی از قدرتمند| نقش سلبریتی ها در کلاهبرداری های دیجیتال!

وحید پورتجریشی؛ بازار: علیرغم ریزش سنگین بازار ارزهای دیجیتال، اگر نگاهی به فهرست ارزهای صرافی های مشهور و بزرگ رمزارزی بیندازیم، متوجه حضور نام بسیاری از پروژه ها در فهرست ارزهایی با بیشترین سوددهی (Top Gainers) خواهیم شد که در اغلب مواقع، حتی نام آنها را نیز نشنیده ایم. البته جای تعجب ندارد؛ چراکه بسیاری از این ارزها در حقیقت در فهرست عرضه اولیه بازار کریپتو هستند که طبیعتا به دلیل آغاز فرآیند خرید و فروش آنها و قرار گرفتن در فهرست صرافی ها، از سوددهی بالایی نیز برخوردار هستند.

اما برخی از این پروژه ها در طول مدت زمان کوتاهی، آنقدر بر سر زبان های می افتند که همه جا نام آنها را می شنوید. از جمله می توان به شیبا اینو، دوج کوین، سیف مون و ... اشاره کرد که در مقطعی از زمان، درست مانند یک شهاب سنگ به سرعت درخشیده و پس از آن شاید برای همیشه خاموش شده و ضررهای سنگینی را متوجه سرمایه گذاران خود کنند. در اصطلاح بازار، به این رشد و سقوط ناگهانی قیمت، در اصطلاح «پامپ و دامپ» یا همان صعود و سقوط (به شکل ناگهانی و نه تدریجی) می گویند.

همانطور که گفته شد، بسیاری از سرمایه گذاران بازار ارزهای دیجیتال به ویژه در دوران رونق و گاوی شدن بازار، سرمایه های بعضا کلانی را در راه ورود به این پروژه ها از دست دادند که نمونه آن حتی سال گذشته در ایران هم گزارش شد. اما قطعا نمی توان گفت که هر پروژه رمزارزی تازه وارد به بازار نیز کلاهبرداری بوده و پامپ و دامپ آن به معنای از دست رفتن سرمایه شما خواهد بود.

بسیاری از پروژه های بزرگ بازار که حتی در دوران ریزش سنگین بازار نیز حتی در عین ریزش قیمت، دچار شکست نشده و کف قیمت خود را حفظ کردند، تا همین چند سال پیش وجود خارجی نداشته و توکن های آنها در بدو انتشار شاید چند یا چند صدم سنت قیمت داشتند و امروز حتی در اوج دوران خرسی بودن بازار کریپتو، چندین برابر ارزش دو سال پیش خود ارزش داشته و به سادگی در بازار خرید و فروش می شوند که از جمله می توان به برخی از پروژه های قوی مانند بایننس کوین یا اتریوم اشاره کرد.

چگونه در دام پروژه های کلاهبرداری نیفتیم؟
اما سوال بزرگ اینجاست که چگونه می توان ارزهای قوی را از پروژه های به اصطلاح تقلبی و کلاهبرداری تشخیص داده و سرمایه گذاری نسبتا مطمئنی را لااقل برای بلند مدت روی آنها انجام داد؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت که پیش از هر چیز باید بدانیم که دارایی های دیجیتال، اساسا ماهیتی پر ریسک داشته و متاسفانه ریسک سرمایه، یکی از ویژگی های ذاتی آنهاست. حتی با ریزش ارزش بازار ارزهای دیجیتال طی دو ماه گذشته که با ریزش استیبل کوین الگوریتمی شبکه ترا آغاز شد، حتی شک و تردیدهایی در خصوص سایر استیبل کوین های بازار به ویژه تتر و دلار بایننس نیز به وجود آمد.

پس هیچگاه نمی توان حتی روی یک استیبل کوین به اندازه دلار یا یورو فیزیکی حساب باز کرد. با احتساب این پیش فرض و قبول ریسک سرمایه در بازار کریپتو، اکنون سعی خواهیم کرد به روند تشخیص پروژه های ارزشمند از موارد کلاهبرداری و موج سوار بپردازیم.

حتما موارد کاربرد یک پروژه رمزارزی را مطالعه کنید
مهمترین راه تشخیص یک پروژه رمزارزی ارزشمند از موارد تقلبی، مطالعه وایت پیپر (White Paper) آنهاست که در حقیقت به نوعی نقشه راه یا مانیفست شرکت منتشر کننده آن ارز محسوب می شود.

مهمترین راز ماندگاری و تقویت یک پروژه رمزارزی، ارائه یک راه حل موثر و بدیع برای دنیای فناوری های مالی واقعی است. به این معنا که یک پروژه رمزارزی باید حتما در دنیای واقعی ما کاربرد داشته باشد.

مثلا می توان به بیت کوین، اتریوم یا حتی مواردی چون لایت کوین اشاره کرد که امروزه می توان با استفاده از آنها، از بسیاری از فروشگاه های جهان خرید اینترنتی یا حتی حضوری انجام داد. برخی پروژه های دیگر نیز متعلق به دسته پروژه های سرمایه گذاری دیفای (DeFi) هستند که سرمایه گذار اقدام به خرید توکن های آن پروژه کرده و از طریق سپرده گذاری آن در صندوق های سپرده گذاری (Staking)، اقدام به کسب سود می نماید.

اما در این میان، بسیاری از پروژه های رمزارزی نیز وجود دارند که هیچ کاربرد خاصی برای آنها ذکر نشده که عمده شِت کوین ها شامل این دسته هستند. این پروژه ها اساسا موارد خوبی برای سرمایه گذاری اصولی نیستند.

هرچند همچنان در بازار کریپتو از طرفداران خاص خود برخوردار هستند، اما سرمایه گذاری روی آنها را تنها می توان به یک قمار کوتاه مدت تشبیه کرد که به صورت تصادفی با سود یا ضرر بسیار بالا همراه خواهد بود. چراکه میزان ارزش آنها در بازار تنها بر اساس میزان فشار خرید یا فروش تعیین شده و هیچ مبنای اصولی دیگری نیز ندارند. عمده «میم کوین ها» یا رمزارزهای کم ارزش با حجم بازار پایین و تعداد توکن های منتشر شده بالا، در این دسته قرار می گیرند. تریدرهای حرفه ای بازار، اساسا تنها چند دلار کم ارزش روی این پروژه ها سرمایه گذاری کرده و با پامپ شدن قیمت نیز به سرعت از آنها خارج می شوند. چراکه چنین پروژه هایی در گذر زمان ارزش خود را از دست داده و چه بسا که ارزش آنها به صفر نیز برسد.

از پروژه های نحت حمایت سلبریتی ها دوری نمایید
یکی از آفت های دنیای ارزهای دیجیتال، حضور پر رنگ سلبریتی های سینما، صنعت، ورزش و ... در این صنعت است که متاسفانه بسیاری از آنها تنها با یک توئیت، اقدام به پامپ یا دامپ کردن و در حقیقت، دستکاری قیمت در بازار کرده که در نتیجه، تنها طی چند ساعت، برخی از سرمایه گذاران میلیونر شده و مابقی نیز دارایی های خود را از دست می دهند.

اساسا روند پامپ شدن به این شکل است که شرکت منتشر کننده رمزارز، از پیش، مقدار زیادی از توکن های خود را به صورت رایگان به یک سلبریتی داده و در ازای آن، خواستار حمایت وی از این توکن ها می شود.

به عنوان مثال می توان به نمونه مشهور دوج کوین اشاره کرد که تنها با یک توئیت ایلان ماسک، ارزش آن دچار ریزش یا افزایش می شود. امروزه بلاگرها و یوتیوبرهای بزرگ و مشهوری در بازار رمزارزها فعالیت می کنند که سود فراوانی از این راه به دست می آورند که از جمله می توان به این اکانت ها اشاره کرد: جیک پُل، بن فیلیپس، نیک کارتر، سولجا بوی و ...
به عنوان مثال، یه یک پست منتشر شده از سوی جیک پل در خصوص رمزارز سیف مون توجه فرمایید که چگونه از احساسات بازار برای پامپ کردن قیمت استفاده می کند:

در نتیجه، هرگاه متوجه قرار گرفتن سلبریتی بزرگی در پس یک پروژه رمزارزی شدید، حتما پیش از سرمایه گذاری روی آن، به دقت مطالعه نموده و تحقیقات کاملی در خصوص سرمایه گذاری احتمالی خود انجام دهید؛ موضوعی که صرافی بایننس نیز با انتشار پیامی توئیتری نسبت به آن هشدار داده است:

لزوم دوری از هرگونه عمل شتابزده در زمان رونق بازار
بازار ارزهای دیجیتال در حال حاضر مانند بسیاری از بازارهای جهانی، در حالت ریزشی و خرسی قرار دارد. اما به هر حال هر ریزش و رکودی عمری داشته و حتی امکان بازگشت آرام این بازار از ماه های پایانی سال جاری نیز وجود دارد. هرچند عوامل فاندامنتال متعددی در روند بازگشت بازار به حالت عادی و دوران رونق خود قرار دارند، اما باز هم نمی توان مدعی شد که بازار رمزارزها برای همیشه شکست خورده و از صحنه روزگار محو خواهند شد.

به هنگام بازگشت بازار که قطعا با بازگشت بیت کوین به روند صعودی آغاز خواهد شد، حتما شاهد ظهور مجدد پروژه های رمزارزی جدید و حتی بازگشت سلبریتی هایی چون ایلان ماسک به دوران توئیت پراکنی و دستکاری در بازار خواهیم بود.

همانطور که گفته شد، به جز مواردی مانند ورشکستگی یا ایجاد اختلال در شبکه یک رمز ارز که اعتماد مشتریان را به پروژه کمرنگ کرده و در نتیجه ارزش آن پروژه در بازار دچار افت خواهد شد، پامپ ها و دامپ ها معمولا با برنامه ریزی هایی انجام می شوند که قطعا ما به عنوان معامله گران عادی بازار، از دست های پشت پرده آن بی خبر هستیم.

حتما لازم است تا از هرگونه حرکت شتابزده و تحت عوامل حاکم بر احساست بازار دوری نموده و فریب سودهای کوتاه مدت و اغوا کننده برخی پروژه های بی نام و نشان را نخوریم. به این نکته توجه داشته باشید که حتی رمزارزهای بزرگ و مقتدر بازار مانند بیت کوین نیز طی چند ماه، از نزدیک به ۶۸ هزار دلار به حدود ۲۰ هزار دلار ریزش داشته که نشانه ریسک پذیری حداکثری بازار ارزهای دیجیتال است. پس اگر علاقه به ریسک پذیری در سرمایه گذاری دارید، به همین میزان اکتفا نموده و ریسک سرمایه گذاری را با صرف اندوخته ارزشمند خود روی پروژه های بی نام و نشان، به چند برابر افزایش ندهید!