امتیازات مالیاتی مزیت تامین مالی از بازار سرمایه

به گزارش بازار، مهدی قلی پور درباره اینکه تامین مالی استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان از بازار سرمایه چه مزیت‌هایی دارد، افزود: شفافیت و تنوع مهمترین مزیت تامین مالی از بازار سرمایه است، چراکه ابزارهای متعددی با مکانیزم‌ها و ریسک‌های متفاوت در بازار سرمایه برای تامین مالی تعریف شده و از طرف دیگر ارائه گزارشات توجیهی شفافیت تامین مالی در بازار سرمایه را افزایش داده است، مشکلی که در سیستم بانکی منجر به ناترازی ترازنامه بانک‌ها بواسطه ارائه وام‌های بی‌کیفیت همواره وجود داشته است.

وی ادامه داد: مزیت‌های دیگری، چون معافیت‌ها یا مشوق‌های مالیاتی از مزیت‌های جنبی تامین مالی در بازار سرمایه است. استارتاپ‌ها برای رسیدن به مرحله تجاری شدن معمولا سرمایه کمتری لازم دارند و صندوق‌های جسورانه یا شتاب‌دهنده در مراحل گوناگون این ریسک سرمایه‌گذاری را قبول می‌کنند البته تعداد محدودتری به مرحله تجاری شدن می‌رسند که ارزش افزوده بالایی را هم برای سرمایه‌گذار به همراه دارند. در مقیاس‌های کوچکتر سکوهای تامین مالی خرد هم واسطه‌ای برای سرمایه‌گذار و سرمایه‌پذیر هستند. نکته مهم در این فرایند شفافت‌سازی و تنوع ابزارهاست که در بازار سرمایه نسبت به سیستم بانکی وجود دارد البته دیوانسالاری در بازار سرمایه به مراتب بیشتر از سیستم بانکی است که خود از یک طرف به نفع سرمایه‌گذار است، چراکه ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد.

قلی پور در واکنش به اینکه مردم چطور در این تامین مالی و سهامدار شدن می‌توانند مشارکت کنند، توضیح داد: ابزارهای بازار سرمایه متنوع هستند، ولی در کل دو نوع ابزار بدهی و مالکانه در بازار سرمایه از سایر ابزارها قدیمی‌تر و متداول هستند، به‌عبارت دیگر مردم با خرید انواع اوراق بدهی مثل انواع اوراق صکوک و اوراق مشارکت می‌توانند به طور مستقیم به شرکت‌ها قرض دهند یا از طریق مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌ها از طریق ابزار مالکانه در طرح‌های توسعه شرکت‌ها مشارکت کنند.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: ابزارهای جدید عمدتا در قالب صندوق‌های سرمایه گذاری تعریف شده اند که صندوق‌های از نوع تامین مالی مثل صندوق‌های سرمایه گذاری جسورانه برای سرمایه گذاران با ریسک پذیری خیلی بالا و صندوق‌های سرمایه گذاری خصوصی با ریسک متوسط به بالا و صندوق پروژه‌ها در حوزه‌های مختلف با ریسک بالاتر از ابزارهای بدهی، در دسترس مردم هستند. همچنین مشارکت در عرضه‌های اولیه نیز از دیگر روش‌های موجود در بازار برای سرمایه گذاری مردم است که از یک طرف عرضه کننده سهام که معمولا یک کارافرین است بخشی از دارایی خود را برای اجرای طرح‌های جدید نقد می‌کند و مردم هم فرصت سرمایه گذاری پیدا می‌کنند.

وی معتقد است: از طرف دیگر برای طرح‌های کوچک سکوهای تامین مالی خرد هم در بازار سرمایه تعریف شده اند که عمدتا برای کسب و کارهای کوچک و مبالغ کم مناسب هستند و مشابه صندوق‌های جسورانه بوروکراسی کمتری را برای تامین مالی کننده و سرمایه گذار دارند. مردم در این سکوها می‌توانند با مشاهده طرح‌ها نسبت به بررسی و مشارکت در اندازه‌های کوچک اقدام کنند.

قلی پور تصریح کرد: تشویق سرمایه گذاری مستقیم از طریق ابزارهای متنوع بازار سرمایه در کنار شفافیت مهمترین مزیت تامین مالی از این طریق برای سرمایه گذاران است. از طرف دیگر برای سرمایه پذیران، برخی از ابزارها مثل صندوق‌های سرمایه گذاری با سهولت بیشتری بویژه برای استارت آپ‌ها سرمایه تامین می‌کند.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: قوانین مناسبی هم برای بخشودگی‌های مالیاتی چه برای سرمایه پذیر و چه برای سرمایه گذار تعریف شده است به ویژه سرمایه گذاران در شرکت‌های دانش بنیان یا صندوق‌های جسورانه‌ای که در این حوزه فعالیت می‌کنند. مزیت دیگر این تامین مالی‌ها کاهش ریسک از طریق توزیع تامین مالی بین صدها یا هزاران نفر است و ریسک ورشکستگی سرمایه گذاران را توزیع می‌کند.

این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که آیا این نوع تامین مالی از سوی شرکت‌ها می‌تواند باعث شفافیت نسبت به بانک و صندوق نوآوری بشود، گفت: بله، ویژگی اصلی تامین مالی از طریق ابزارهای بازار سرمایه به ویژه ابزارهای جدید همین مساله شفافیت است، هم به واسطه الزام افشای اطلاعات چه پیش از تامین مالی و چه پس از تامین مالی. همچنین نهاد ناظر یعنی سازمان بورس یا فرابورس هم با نظارت مستمر به شفافیت تامین مالی در بازار سرمایه کمک می‌کنند.

وی اظهار کرد: در بانک‌ها معمولا چنین شفافیتی وجود ندارد و اطلاعات طرح‌ها صرفا توسط چند نفر بررسی و تصمیم گیری می‌شود، ولی در بازار سرمایه صدها و هزاران تحلیل گر و سرمایه گذار اطلاعات را بررسی می‌کنند. صندوق نوآوری هم از طریق صندوق‌های جسورانه یا اختصاصی سعی کرده که سرمایه گذاری‌ها و اعتبار دهی خود را شفاف کند و عمده صندوق‌های جسورانه که در بازار سرمایه مجوز گرفته‌اند از کانال صندوق نوآوری عبور کرده اند یا دستکم به بازار سرمایه معرفی شده‌اند.

قلی پور درباره اینکه این روش چقدر در کاهش هدر رفت منابع موثر است؛ گفت: واقعیت این است که بر اساس نوع ابزار تامین مالی، ریسک همواره وجود دارد، ولی انتظار می‌رود که در مجموع عملکرد تامین مالی از طریق بازار سرمایه به کمک روش‌های گوناگون بسیار بهتر از سیستم بانکی باشد. به ویژه اگر تامین مالی از طریق واسطه‌های سرمایه گذاری مثل صندوق‌های جسورانه صورت گیرد، با توجه به اساسنامه و امیدنامه این صندوق‌ها که الزام دارند در طرح‌های متنوعی سرمایه گذاری کنند، ریسک سرمایه گذار حتما کمتر خواهد بود حتی در شرایطی که چند طرح به نتیجه نرسند.

این کارشناس بازار سرمایه در پایان اضافه کرد: سابقه تامین مالی در بازار سرمایه نشان می‌دهد که هدر رفت سرمایه کمتری را نسبت به بانک شاهد هستیم، البته در اینجا باید بین بازار اولیه و بازار ثانویه تمایز قائل شد و نوسانات در بازارهای ثانویه و زیان‌های ناشی از آن به تامین مالی ارتباطی ندارد.