بازار؛ گروه استانها: اهمیت گوهرسنگ و صنایع مرتبط با آن برای خراسان رضوی ازآن‌جهت است که با انتخاب مشهد به‌عنوان «شهر جهانی گوهرسنگ‌ها» از سوی شورای جهانی صنایع‌دستی، مُهر گوهرسنگ بر پیشانی این خطه حک‌شده و سنگ تراشان و جواهرسازان بسیاری در این استان هستند که رزق و روزی‌شان به بازار این سنگ‌ها وابسته است.
از سوی دیگر کرونا در طی دو سال گذشته ضربه مهلکی به صنعت سنگ‌های قیمتی و زیورآلات خراسان رضوی وارد کرد به‌طوری‌که با توقف ورود گردشگران به این استان بازار گوهرسنگ‌ها در مشهد نیز تعطیل شد و کسب‌وکار جواهرسازان و جواهرفروشان بیش از هر زمانی کساد شد.
سیر نزولی صادرات
دبیر کمیسیون سازندگان اتحادیه طلا جواهر و نقره مشهد در گفت‌وگو با بازار پیرامون مصائبی که بر این حرفه در طی سال‌های گذشته واردشده است اظهار می‌کند: بنده به شخص تا قبل از سال ۹۶ به‌واسطه تأسیس شرکتی که در همین رابطه فعالیت داشت به‌طور هفتگی بیش از ۵۰ کیلو صادرات سنگ‌های قیمتی و جواهرات داشتیم که به دلیل سیاست‌گذاری متغیر این رقم در حال حاضر به عدد صفر رسیده است.
اسماعیل صمدی با اشاره به اینکه قوانین دست و پاگیر و سیاست‌گذاری‌های نادرست ریشه صادرات طلا و جواهر را در قطب طلا جواهر کشور خشکانده است می‌افزاید: در حال حاضر هیچ صادراتی نداریم و این رقم به صفر رسیده است و این در حالی است که روزی ما در زمره برترین صادرکنندگان کشور قرار داشتیم.
وی با اشاره به قوانین دست‌وپا گیر برای صادرات طلا و جواهر ادامه می‌دهد: مشهد در حالی خوشه صنعتی جواهرات را یدک می‌کشد که نماینده‌ای از بانک مرکزی ندارد بدان معنا که اگر شخصی بخواهد صادراتی داشته باشد باید طلا و جواهراتش را به تهران حمل کند و خطر راه را به جان بخرد تا کارش مورد ارزیابی قرار بگیرد.
دبیر کمیسیون سازندگان اتحادیه طلا جواهر و نقره مشهد توضیح می‌دهد: صادرکننده پس از ارزیابی محصولش توسط نماینده بانک مرکزی در تهران باید مجدداً خطر را به جان خریده و به مشهد بازگردد تا بتواند جواهرات خود را به کشور همسایه ارسال کند و لذا این دور باطل و هزینه‌بر برای بسیاری از صادرکنندگان غیرمنطقی است و باوجوداینکه بارها از مسئولان برای استقرار نماینده بانک مرکزی تقاضا داشتیم اما پاسخی دریافت نکردیم.
وی ادامه می دهد: متأسفانه مدیران نقره را که یک فلز نیمه قیمتی است را با طلا برابر کرده‌اَند. هر گرم طلا یک‌میلیون پانصد هزار تومان است و هر گرم نقره بیست هزار تومان. اما قانون برای صادرکنندگان می‌گوید اگر کسی بخواهد نقره یا طلا صادر کند، فقط مجاز به صادر کردن ۱۵۰گرم است. یعنی ۱۵۰ گرم طلا که حدود سیصد میلیون تومان می‌شود با ۱۵۰ گرم نقره که برابر با دو میلیون و پانصد هزار تومان می‌شود برابر شده است!
سوغات با اعمال شاقه
دبیر کمیسیون سازندگان اتحادیه طلا، جواهر و نقره مشهد اظهار می کند: پس از پیگیری فراوان ما مقرر شد اتباع بتوانند تا سه کیلو نقره را با خود ببرند اما باز قانون جدیدی وضع شد که می‌گوید زائران باید دلارشان را از صرافی‌های مجازی که ما می‌گوییم بخرند!
وی بیان م یکند: قوانین به شکلی است که انگار می‌خواهند این کار انجام نشود! در این شرایط که به‌سختی ارز وارد کشور می‌شود، چرا مدیران این صنف در این مسیر ارزآوری این‌قدر سنگ‌اندازی می‌کنند؟ زائر صرفاً می‌خواهد سوغات این شهر را با خودش ببرد، این برای تولیدکننده ما خیلی خوب است پس این اجازه را به او بدهید، نهایتاً اینکه قبلش زائر به اتحادیه مراجعه می‌کند و روی برگ خریدش مهری درج می‌شود تا در گمرک هم به مشکل نخورد. این هم یک ارزآوری و هم ایجاد شغل است.
صمدی با اشاره به مبحثِ صادرات تجاری می افزاید: صادرات به‌صورت تجاری یعنی تولیدکننده باکارت بازرگانی بخواهد صادراتی داشته باشد، در این حوزه ما قوانین خوبی داشتیم. محصول از مشهد به بانک مرکزی می‌رفت، بانک مرکزی محصول را مشاهده می‌کرد و پس از وزن کردن درنهایت محصول مورد ارزیابی قرار می‌گرفت، مهروموم می‌شد و به فرودگاه هاشمی نژاد می‌رفت و صادرات به‌راحتی انجام می‌شد.
وی با تأکید بر قوانین جدید بانک صنعت معدن بیان می کند: متأسفانه مدتی قبل بخشنامه‌ای منتشر شد که می‌گفت برای صادرات فلزهای گران‌بها در بحثِ زیورآلات، باید نگین و گوهرسنگ‌ها را بانک صنعت و معدن مورد ارزیابی قرار دهد و فلز را بانک مرکزی و این خلاء صادرات ما را قفل کرد، چگونه می‌شود فلز را جدا کرد و به بانک مرکزی برد و سنگ را به بانک صنعت و معدن؟ این‌ها باید به روی‌هم سوار شوند، اگر تک‌به‌تک باشند بدون ارزش می‌شوند، ما نمی‌خواهیم سنگ خام را صادر کنیم بلکه به دنبالِ ارزآوری از طریق ارزش‌افزوده هستیم. متأسفانه کارشناس‌هایی برای ما تصمیم می‌گیرند که هیچ اطلاعی در مورد صنعت ما ندارد و آن‌قدر چوب لای چرخ تولید گذاشته‌اَند که صادرات را به صفر رسانده‌اند
موانع سد راه سنگ‌های قیمتی
رئیس اتحادیه صنف فیروزه تراشان مشهد نیز در گفت‌وگو با بازار پیرامون موانع سد راه فعالان سنگ های قیمتی و موانع صادراتی در این رشته اظهار می‌کند: در طی دو سال گذشته موانع و مشکلات بسیاری سد راه فعالان این حوزه قرار داشته است .
عبدالصمد رحیمی بابیان اینکه رکود ناشی از کرونا و نبود گردشگران یکی از ضربات سخت بر پیکره بازار سنگ‌های قیمتی بود اذعان می‌کند: این در حالی است که پیش از ممنوعیت واردات سنگ‌های قیمتی نیز دولت ارز ۴۲۰۰ تومانی یا نیمایی به واردات آن اختصاص نمی‌داد و فعالان اقتصادی در حوزه جواهرسازی با ارز آزاد از محل صادرات، سنگ‌های قیمتی را وارد می‌کردند.
رحیمی به ما می‌گوید: ارزش‌گذاری صادرات سنگ‌های قیمتی که پیش‌ازاین بر عهده بانک مرکزی بود، در اختیار وزارت صنعت، معدن و تجارت قرارگرفته است، لذا با این شیوه‌نامه، ارزش‌گذاری فلزات گران‌بها توسط بانک مرکزی و ارزش‌گذاری سنگ قیمتی توسط وزارت صنعت انجام می‌گیرد و برای صادرات زیورآلات باید دو نهاد نظر دهند.
وی اذعان می‌کند: تا زمانی که قوانین صادرات و واردات سنگ‌های قیمتی اصلاح نشود، نمی‌توان به ثمربخش بودن فعالیت‌های آن امید داشت و در شهر گوهرسنگ‌ها رونق بیشتری ایجاد کرد.
رئیس اتحادیه صنف فیروزه تراشان مشهد اذعان می‌کند: قوانین و مقررات، دست صادرکننده و واردکننده در حوزه سنگ‌های قیمتی و جواهرات را بسته است، به‌طوری‌که واردات سنگ‌های قیمتی خام که ماده اولیه برای جواهرسازی و ساخت زیورآلات است، ممنوع شد.
ارزشی که از دست می‌رود
رئیس اتحادیه طلا، جواهر و نقره مشهد نیز بابیان اینکه در حال حاضر صنعت طلا و جواهر با مشکلات زیادی ازجمله مسائل ارزی، تحریم‌ها و... روبه‌رو است در گفت‌وگو با بازار می‌گوید: بااین‌وجود از معدود صنایعی که می‌تواند در دوره تحریم نیز فعالیت داشته باشد، طلا و جواهر است.
معبودی نژآد بیان می‌کند: خوشبختانه در حال حاضر تمام ابزارهای صنعت طلا و جواهرسازی در کشور خودمان تولید می‌شود و بهترین متخصصان این صنف در کشور در مشهد فعالیت می‌کنند اما موانع بسیاری برای صادرات و رونق بخشیدن ه این حوزه وجود دارد.
در حال حاضر فقط در شهر مشهد بیش از ۲۵ هزار نفر در زمینه طلا، جواهر و نقره فعالیت دارند و لذا این بزرگ‌ترین حجم اشتغال‌زایی در بخش اصناف به‌حساب می‌آید.
رئیس اتحادیه طلا، جواهر و نقره مشهد با اشاره به این موضوع که متأسفانه بی‌توجهی مسئولان مانع پیشرفت و توسعه این صنعت شده است بیان می‌کند: باید توجه داشت طلا و جواهر بهترین ارزش‌افزوده و اشتغال‌زایی را برای کشور ایجاد کرده است.
معبودی نژاد اظهار می‌کند: در حال حاضر فقط در شهر مشهد بیش از ۲۵ هزار نفر در زمینه طلا، جواهر و نقره فعالیت دارند و لذا این بزرگ‌ترین حجم اشتغال‌زایی در بخش اصناف به‌حساب می‌آید.
وی ابراز می‌کند: همین امروز و درحالی‌که بانک‌ها در تحریم به سر می‌برند، صنعت طلا و جواهر می‌تواند مصنوعات طلا را صادر کرده و شمش به کشور وارد و ارزش‌افزوده برای کشور ایجاد کند.
نظر شما