بازارگردانان؛ عنصر واقعی‌تر شدن قیمت سهام شرکت‌ها در پی حذف حجم مبنا

به گزارش بازار به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، دهم بهمن سال گذشته، برای نخستین بار حجم مبنا در ۲۰ نماد در بازارهای اول و دوم فرابورس حذف شد. شرکت فرابورس ایران در سال گذشته ضمن انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد در بازارهای اول و دوم فرابورس ایران حجم مبنا در یکی از شرایط پیش رو حذف خواهد شد: نخست آنکه سهم، طی سه ماه گذشته دارای میانگین حجم معاملات بیش از دو برابر حجم مبنا باشد. دوم آنکه مجموع حداقل تعهد معاملات روزانه بازارگردان‌های فعال در آن نماد، دو برابر حجم مبنا باشد. پس از بررسی‌های صورت گرفته توسط معاونت نظارت بر بازار فرابورس، حجم مبنا برای ۲۰ نماد معاملاتی از سه شنبه ۱۲ بهمن اعمال نخواهد شد.

هفته گذشته، معاونت نظارت بازار فرابورس خبر از حذف حجم مبنا در ۱۷ نماد دیگر در بازارهای اول و دوم داد و تعداد نمادهایی که حجم مبنا در آنها اعمال نمی‌شود، به ۴۶ نماد رسید.

به باور برخی از کارشناسان بازار سرمایه، حذف حجم مبنا سبب می‌شود سهامی که به لحاظ ارزش بازار و اندازه سرمایه کوچک هستند، رشدهای منطقی را تجربه کنند. هر تصمیمی که منجر به رفع محدودیت‌ها شود، برای توسعه بازار مناسب است. چنین اقداماتی همچون حذف حجم مبنا، واقعی شدن قیمت‌ها را به دنبال دارد. با حذف حجم مبنا اصلاح یا رشد قیمت سریع‌تر می‌شود.

چنین تصمیم‌هایی پیش‌زمینه حذف محدودیت‌های مهم است. توجه به این نکته مهم است که گاهی حذف محدودیت‌ها و تغییر شرایط طی کوتاه مدت، اگرچه ممکن است آثار منفی داشته باشد، اما می‌تواند به روان شدن معاملات و افزایش نقدشوندگی بازار کمک کند.

عضو هیأت مدیره آرمان آتی با اشاره به حذف حجم مبنا اظهار کرد: اگر چه طی چند سالی که حجم مبنا در بازار سرمایه اعمال می‌شده، همیشه انتقادهایی بر حضور چنین ابزاری در بازار وجود داشته است، اما حجم مبنا برای بازار سرمایه فوایدی داشته است. بنابراین، نمی‌توان به صورت مطلق عنوان کرد که حجم مبنا الزاماً از جمیع جهات منجر به بهبود بازار سرمایه و افزایش کارایی آن می‌شود.

علی اسلامی بیدگلی ادامه داد: در حال حاضر و با وجود ابزارهای نوینی همچون ابزارهای مشتقه و بازارگردانان در بازار سرمایه، به نظر می‌رسد می‌توان برای مدتی حذف حجم مبنا را امتحان کرد تا شرکت‌ها زودتر به ارزش ذاتی خود نزدیک‌تر شوند و در مواقعی که روندهای بازار دستخوش تغییرات می‌شود، شرکت‌های بورسی قیمت‌های واقعی‌تری را نشان دهند.

او با اشاره به برخی از دل‌نگرانی‌ها از حذف حجم مبنا خاطرنشان کرد: در گذشته تصور می‌شد با حذف حجم مبنا، قیمت‌ سهام شرکت‌ها در هنگام مواجهه با ریسک سیستماتیک با حجم معاملات خیلی کم، با سرعت زیادی کاهش یا افزایش پیدا کند.

اسلامی بیدگلی در ادامه افزود: با شرایط جدید انتظار می‌رود حضور و فعالیت بازارگردان‌ها، نگرانی که در گذشته از حذف حجم مبنا در میان فعالان بازار سرمایه ایجاد شده بود را بکاهد. به بیانی دیگر، با فعالیت بازارگردانان روی یک نماد با حجم قابل ملاحظه، قیمت‌ها به ارزش ذاتی خود نزدیک‌تر می‌شوند.