چرا ارز با افزایش منابع ارزی کشور گرانتر شد!؟| رشد ارزآوری مانع رسیدن به دلار ۴۰ هزار تومانی؟

بازار؛ اسدالله خسروی: با آنکه خبرهای خوش مسئولان از شرایط خوب ذخائر ارزی درپی میزان ارزآوری مناسب به گوش می رسد انتظار این بود که نرخ ارز در بازار کاهشی شود، اما برخلاف انتظارات مردم، فعالان اقتصادی و بازار قیمت این کالا در بازار بر مدار رشد قرار گرفت تا جایی که نرخ دلار دیروز به بیش از ۲۸ هزار تومان رسید.

دلاری که سرمنشاء تعیین قیمت همه کالاها و خدمات در بازار است و با نوسان نرخ آن قیمت ها در بازار تحت تاثیر قرار می گیرند. حال سئوال خیلی ها این است که چرا با وجود ذخائر مناسب ارزی اما مدیریت خاصی برای جلوگیری از نرخ ارز در بازار به چشم نمی خورد و قیمت دلار در یک محدوده قیمتی ثابت قرار نمی گیرد تا بازار و فعالان اقتصادی نقشه راهی درست را برای فعالیت های خود ترسیم کنند.

گفتنی است نرخ ارز در لحظه انتشار این گزارش ۲۷ هزار ۹۵۶ تومان بوده است.

از آنجایی که افزایش نرخ ارز به نفع دولت و بنگاههای اقتصادی بخصوص بخش تولید صادرات محور است، در چنین شرایطی برای حمایت از تولید و کسب ارزآوری، تصمیم گیران ارزی خیلی راغب به کاهش قیمت آن در بازار نیستند

وقتی ارز هست اما به بازار عرضه نمی شود
از طرفی چرا در شرایطی منابع ارزی کشور قابل توجه است اما قیمت دلار در بازار کاهشی نمی شود و یا تصمیم گیران و سیاست گذاران ارزی نسبت به مدیریت بازار برای ثبات بخشی قیمت آن کم توجه هستند. البته برخی ها افزایش نرخ ارز را به دلیل وجود نرخ بالای تورم دانسته و معتقدند؛ با توجه به اینکه قیمت همه کالاها چه در داخل و چه در خارج از کشور افزایشی شده است، بنابراین ارز نیز به عنوان یک کالای قابل داد و ستد در بازار، خارج از این قاعده نیست، اما به باور دیگر اقتصاددانان همین نرخ ارز است که تعیین کننده قیمت ها در بازار می شود و چنانچه قیمت آن به درستی تعیین و بازار به خوبی مدیریت شود، شاهد افزایش بی منطق قیمت آن نخواهیم بود.
علاوه بر این برخی ها می گویند؛ چون افزایش نرخ ارز به نفع دولت و بنگاههای اقتصادی بخصوص بخش تولید صادرات محور است، در چنین شرایطی برای حمایت از تولید و کسب ارزآوری، تصمیم گیران ارزی خیلی راغب به کاهش قیمت آن در بازار نیستند. همچنین چون دولت از محل فروش ارز با قیمت نسبتا بالا کسب درآمد کرده و از این طریق تا حدودی کسری بودجه و نیازهای ضروی خود را تامین می کند بنابراین خیلی نمی خواهد ارز در بازار ارزان شود.
موضوع دیگر توجه به سیاست جلوگیری از سرکوب نرخ ارز است چرا که دولت برای اینکه با فنر فشرده نرخ ارز مواجه نشود نرخ این کالا را در بازار به شکلی خزنده افزایش می دهد و حتی با وجود منابع ارزی قابل توجه نیز اقدامی در راستای عرضه ارز به بازار برای کاهش قیمت ها نمی کند.

‌اینکه با افزایش میزان ذخائر ارزی در پی رشد صادرات نفتی و غیر نفتی کشور چرا قیمت ارز در بازار کاهشی نمی شود و یا اقداماتی در راستای ثبیت نرخ این کالا به چشم نمی خورد دارای ابهام است، در چنین شرایطی بانک مرکزی باید با حفظ چارچوبها بازار را مدیریت کند

افزایش قیمت ارز با وجود برخورداری از شرایط مساعد ذخائر ارزی
اسفندیار شاه منصوری، اقتصاددان و کارشناس بازار در گفتگو با خبرگزاری «بازار» راجع به علل عدم کاهش نرخ ارز در شرایطی که ذخائر ارزی کشور نیز مساعد است، گفت: ‌اینکه با افزایش میزان ذخائر ارزی در پی رشد صادرات نفتی و غیر نفتی کشور چرا قیمت ارز در بازار کاهشی نمی شود و یا اقداماتی در راستای ثبیت نرخ این کالا به چشم نمی خورد، دارای ابهام بوده اما باید به این موضوع نیز توجه کرد که نرخ ارز تابع میزان عرضه و تقاضا در بازار است در چنین شرایطی بانک مرکزی باید با حفظ چارچوب ها بازار را مدیریت کند.
وی افزو: این احتمال وجود دارد که منابع ارزی کشور به دنبال رشد میزان صادرات افزایش یافته است و همان طور که رئیس کل بانک مرکزی نیز به صراحت اعلام می کند؛ «شرایط ارزی کشور مناسب است» اما افزایشی که در قیمت ارز به چشم می خورد ناشی از این بوده که بانک مرکزی ارزی را به بازار تزریق نکرده است تا با عرضه ارز به بازار حداقل قیمتها در این بازار روندی افزایشی به خود نگیرند.

شاه منصوری اضافه کرد: با توجه به اظهاراتی در خصوص کسب منابع ارزی کشور که از سوی مسئولان ایراد می شود، بی تردید میزان صادرات نفتی و غیرنفتی قابل توجه بوده اما اینکه آیا ارزی از ماحصل صادرات به داخل کشور آمده است یا خیر مبهم به نظر می رسد، چرا که احتمال دارد فروش نفت یا سایر اقلام صادراتی در قبال دریافت کالا انجام شده باشد نه ارز.

اخبار مثبتی که از سوی مسئولان و مدیران دولتی از وضعیت مناسب حجم صادرات و ارزآوری کشور منتشر و به گوش می رسد، تاثیر بسزایی برجلوگیری از افزایش قیمت ارز به جای گذاشته است زیرا چنانچه این اقدامات انجام نمی شد قیمت دلارهم اکنون ۴۰ هزارتومان بود

بی اعتنایی بازار به افزایش میزان درآمدهای ارزی
این اقتصاددان اظهارداشت: اکنون که مسئولان از کسب قابل توجه ارز از محل صادرات سخن می گویند؛ بنابراین باید نتایج و تبعات چنین معاملاتی در بازار نمادین می شد نه اینکه قیمت ارز به جایی کاهش در بازار مسیر افزایشی را در پیش بگیرد.

وی در ادامه افزود: البته همین اخبار و گزارش های مثبتی که از سوی مسئولان و مدیران دولتی از وضعیت مناسب حجم صادرات و ارزآوری کشور منتشر و به گوش می رسد، تاثیر بسزایی برجلوگیری از افزایش قیمت ارز به شکل جهشی در بازار به جای گذاشته است زیرا چنانچه این اقدامات انجام نمی شد بی تردید قیمت دلارهم اکنون ۴۰ هزارتومان را هم رد کرده بود. با این وجود نتیجه ناملموس و مبهم از ارزآوری کشور موجب شده است تا قیمت دلار جهشی نشود و اگر افزایش قیمتی هم صورت گرفته است بسیار اندک باشد.

شاه منصوری، تصریح کرد: انتظار این بود که بازار ارز با افزایش میزان ارزآوری کشور تحت تاثیر قرار می گرفت و قیمت دلار با قرار گرفتن در مسیر نزول به زیر ۲۵ هزار تومان برسد اما با توجه به نامعلوم بودن ورود ارزهای حاصل از صادرات به کشور از یک سو و از طرفی طولانی شدن مذاکرات برجام فضای سیاسی و اقتصادی کشور تحت تاثیر داده که این مسائل منجر به بی ثباتی قیمت ارز در بازار شده است.

چنانچه ارزی وارد کشور شده است، بانک مرکزی برای مدیریت بازار باید قیمت این کالا را تا حدودی در صرافی های کاهشی در نظر می گرفت تا سیگنال کاهش قیمت به بازار آزاد نیز داده می شد

بازار آزاد ارز سیگنال ارزانی دریافت نکرد
آلبرت بغزیان، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه تهران نیز در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره علت افزایش نرخ ارز در این روزها که خبرهای خوشحال کننده ای از رشد ارزآوری کشور منتشر می شود، گفت: ورود ارزهای حاصل از صادرات را فقط مسئولان می دانند اما چنانچه ارزی وارد کشور شده است، بانک مرکزی برای مدیریت بازار باید قیمت این کالا را تا حدودی در صرافی های کاهشی در نظر می گرفت تا سیگنال کاهش قیمت به بازار آزاد نیز داده می شد.

وی با بیان اینکه تعیین قیمت ارز در بازار در دست بانک مرکزی استٰ، افزود:‌ از آنجایی که این بانک روزانه قیمت ارز صرافی ها را تعیین می کند، بنابراین نباید گفت که بازار تعیین کننده قیمت ارز است چرا که بر خلاف باور خیلی ها، بازار آزاد تابع قیمت تعین شده ای است که صرافی ها در تابلوهای خود روزانه از بانک مرکزی می گیرند و درج می کنند.

این کارشناس اقتصادی اظهار داشت:‌ در چنین شرایطی باید گفت: چرا با توجه به اخبار آزاد سازی ارزهای بلوکه شده و کسب منابع ارزی قابل توجه حاصل از صادرات اما بانک مرکزی در تعین قیمت ارز رقم چنین کالایی را در صرافی ها کاهشی در نظر نگرفته است تا بازار آزاد نیز به تبع آن قیمت ها را تعیین کند.

بنا به این گزارش، قیمت فروش دلار دیروز در صرافی‌های بانکی ۲۵ هزار و ۶۵۱ تومان و قیمت خرید آن از مردم ۲۵ هزار و ۳۹۶ تومان تعیین شد. همچنین قیمت فروش یورو نیز معادل ۲۸ هزار و ۶۰۱ تومان و قیمت خرید آن نیز ۲۸ هزار و ۳۱۶ تومان اعلام شد. چنین قیمت هایی در صرافی های بانکی در حالی از سوی بانک مرکزی تعین و ابلاغ می شود که دیروز عصر در بازار آزاد هر دلار آمریکا در برابر ۲۸ هزار و ۸۰ تومان معامله می شد. این در حالی است که به گفته کارشناسان چنانچه بانک مرکزی با عرضه ارز به بازار قیمت این کالا را در صرافی ها پایین در نظر گیرد بی تردید شاهد افزایش قیمت ها در بازار ارز به این شکل نخواهیم بود.