احداث خط لوله ترکیه-جمهوری آذربایجان برای تامین نفت نخجوان|مذاکره مجدد در مورد مفاد قرارداد سوآپ

بازار؛ گروه بین الملل: پس از آزادسازی منطقه ناگورنو قره باغ، باکو اکنون به دنبال تضمین تامین بی وقفه گاز طبیعی به نخجوان از طریق پروژه ای است که با همکاری ترکیه انجام می شود و خط لوله را در سال جاری احداث می کند.

بر اساس این پروژه، طرف ترکیه ای ۱۰۰ میلیون لیر (۷.۳۸ میلیون دلار) در این خط لوله در سال جاری سرمایه گذاری خواهد کرد. این بنا، تحت تفاهمنامه ای که در زمینه تامین گاز طبیعی جمهوری خودمختار نخجوان، میان فاتح دونمز وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه و پرویز شاهبازف همتای آذربایجانی وی در پایان سال ۲۰۲۰ امضا شد، ساخته می شود.

این خط لوله به صورت یک خط پیوسته به خط لوله گاز طبیعی ایغدیر واقع در شرقی ترین استان ترکیه متصل خواهد شد که طول آن ۸۲ کیلومتر (۵۰.۹۵ مایل) خواهد بود و گاز طبیعی به دست آمده از آذربایجان را به نخجوان منتقل می کند.

بر همین اساس، گاز طبیعی ایمن مانند قبل از اشغال قره باغ توسط ارمنستان برای منطقه آذربایجان فراهم خواهد شد و این پروژه با همکاری شرکت خط لوله نفت ترکیه (BOTAŞ) و شرکت انرژی دولتی آذربایجان سوکار انجام خواهد شد.

بر اساس برنامه سرمایه گذاری سالانه ترکیه در سال ۲۰۲۲، کل بودجه سرمایه گذاری اختصاص داده شده برای این پروژه حدود ۱۸۵ میلیون لیر است که تا سال ۲۰۲۳ تسهیل خواهد شد. ترکیه در سال جاری به میزان ۱۰۰ میلیون لیر بر روی این پروژه سرمایه گذاری خواهد کرد و باقی آن را به سال آینده موکول خواهد کرد.

این پروژه گام بزرگی در راستای امنیت تامین گاز طبیعی و تنوع منابع نخجوان با جمعیتی بالغ بر ۵۰۰ هزار نفر و مصرف گاز طبیعی ۵۰۰ میلیون مترمکعب انجام خواهد شد. هدف این خط لوله انتقال روزانه ۱.۵ میلیون متر مکعب گاز به منطقه از طریق منطقه ایغدیر است.

یک ایستگاه اندازه گیری نیز در منطقه Dilucu ایغدیر تحت این پروژه ایجاد خواهد شد. این ایستگاه که در زمینی به مساحت ۲۰ هزار متر مربع (۲۱۵۲۷۸ فوت مربع) ساخته خواهد شد، تعادل جریان خط را تامین کرده و اطمینان حاصل خواهد کرد که گاز طبیعی با ایمن ترین راه به نخجوان ارسال شود.

خط لوله گاز طبیعی ترکیه_نخجوان یکی از آخرین نمونه های همکاری انرژی گسترده تر بین آنکارا و باکو است. در حال حاضر خط لوله گاز طبیعی ترانس آناتولی (TANAP) که در ژوئن ۲۰۱۸ افتتاح شد، قابل مشاهده است که به گاز طبیعی آذربایجان اجازه می دهد تا به ترکیه و بازارهای اروپایی راه یابد.

بر اساس قرارداد سوآپ بین باکو و تهران که در سال ۲۰۰۴ امضا شد، آذربایجان به شهر مرزی آستارا در شمال غربی ایران گاز می‌رساند و ۸۵ درصد از آن به نخجوان می‌رسد

خط لوله دیگری به نام خط لوله ترانس آدریاتیک (TAP) به طول ۸۷۸ کیلومتر (۵۴۵.۵ مایل) نیز عملیات تجاری خود را آغاز کرده است. این خط لوله نشان دهنده قسمت اروپایی کریدور گاز جنوبی است و به تاناپ در مرز ترکیه و یونان در کیپوی متصل می شود و سپس از یونان، آلبانی و دریای آدریاتیک پیش می رود و سپس در جنوب ایتالیا به ساحل می رسد.

نخجوان در حال حاضر عمدتاً به گاز طبیعی منتقل شده از طریق مرز خود با ایران بر اساس عملیات سوآپ به این کشور وابسته است. بر اساس قرارداد سوآپ بین باکو و تهران که در سال ۲۰۰۴ امضا شد، آذربایجان به شهر مرزی آستارا در شمال غربی ایران گاز می‌رساند و ۸۵ درصد از آن به نخجوان می‌رسد. مذاکره مجدد در مورد مفاد قرارداد نیز برای باکو روی میز بوده است.

در مجموع، حدود ۲۰ درصد از خاک جمهوری آذربایجان، از جمله قره باغ کوهستانی و هفت منطقه مجاور آن، برای نزدیک به سه دهه تحت کنترل ارمنستان بوده است. در نتیجه جنگ ۴۴ روزه قره باغ که در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰ آغاز شد، آذربایجان منطقه وسیعی از این اراضی را به کنترل خود درآورد .

در این جنگ بیش از ۳۰۰ شهرک در کنترل باکو قرار گرفت و در نتیجه یک بیانیه سه جانبه توسط رهبران آذربایجان، روسیه و ارمنستان در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۰ امضا شد.