آرش صالحی؛ بازار: شیرینی اتابکی، شیرینی حاجکریمی، باقلوای لوزی، پادرازی، کسمه، نان چایی، نان نخودی، نان نازک و نان چرخی همگی نامهایی هستند که برای عمده مردم قزوین خاطرهساز و آشنا هستند. شیرینیهایی که به ویژه در نوروز باستانی زینتبخش مجالس دید و بازدید هستند که دو سال اخیر تحت تأثیر کرونا به محاق رفت.
با این حال این نامها هر چقدر برای شیرینیخورهای دیار مینودری آشنا هستند، برای پایتختنشینان و تهرانیها که فقط ۱۵۰ کیلومتر با قزوین فاصله دارند، غریبه جلوه میکنند و گویا نزدیکی به پایتخت چندان نتوانسته این نامها را بر سر زبان اهالی استانهای همسایه قزوین بیندازد.
در حالی که سالهاست شیرینیهای سنتی شهر یزد مانند قطاب برای عموم مردم ایران آشنا و خاطرهانگیز هستند. آن هم در حالی که بیشتر شیرینیخورهای حرفهای باقلوای لوزی قزوین و یا نان نازک را جزو شاهکارهای هنر شیرینیپزی در ایران میدانند و رقیبی برای آنها نیستند. با این حال پای برندسازی شیرینی سنتی با وجود هیاهوی چند سال اخیر در این حوزه همچنان لنگ میزند.
برندسازی برای شیرینی سنتی قزوین جستهوگریخته بود
۲۲۸ تولیدکننده شیرینی سنتی در استان قزوین فعالیت میکنند که از این تعداد ۱۹۸ واحد به صورت صنعتی و ۳۰ تولیدکننده هم به صورت خانگی به تولید شیرینی سنتی میپردازند یک کارشناس اقتصادی در گفتوگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه در حوزه برندسازی یا برندینگ وحدت رویکرد عاملی تعیینکننده است، اظهار داشت: در شرایطی که در موضوع برندینگ باید از یک خط فکری واحد تبعیت کرد، موضوع شیرینی سنتی در قزوین هر روز با یک ایده و مدل جدید مطرح شد که به اعتبار تجاری آن خدشه وارد کرد.
۲۲۸ تولیدکننده شیرینی سنتی در استان قزوین فعالیت میکنند که از این تعداد ۱۹۸ واحد به صورت صنعتی و ۳۰ تولیدکننده هم به صورت خانگی به تولید شیرینی سنتی میپردازند
مسعود کثیریفر با بیان اینکه در گذشته با ورود شرکت شهرکهای صنعتی موضوع خوشه شیرینی سنتی در استان قزوین دنبال شد؛ منتها کارهای انجامشده در این حوزه خیلی جسته و گریخته بود و بیشتر فعالیتها هم در حوزه بازرگانان، تجار و فعال اقتصادی دنبال شد که ارتباط خاصی با جامعه نداشت، ابراز کرد: همانگونه که در سیاست امروز از دیپلماسی عمومی صحبت میشود، در حوزه بازریابی باید مشتری واقعی یعنی مردم عادی را مورد هدف قرار داد؛ چرا که وقتی خریدن یک محصول مانند شیرینی سنتی ملکه ذهنی افراد میشود، میتوان گفت که کارهای بزرگی در این حوزه اتفاق افتاده است.
وی با بیان اینکه طی دو سال گذشته که شیوع ویروس کرونا تقریباً بسیاری از برندهای جهانی را دچار چالش کرد، معدود کارها در حوزه برندسازی شیرینی سنتی هم به اصطلاح خوابید و مدتها است که خبری از شهرک شیرینی سنتی و برندسازی در این حوزه حتی در استان هم نیست، افزود: با این حال باید اذعان کرد که جزو چند کار رسانهای در سطح رسانهها رسمی و فعالیت چند پیج در اینستاگرام نمیتوان گفت که کار بزرگی برای توسعه بازار و برند شیرینی سنتی قزوین انجام شده و حتی امروز یک بستهبندی زیبا و صادراتی در حوزه شیرینی سنتی قزوین نداریم.
تولد انجمن و کنسرسیوم شیرینی سنتی
مسئول خوشه صنعتی شیرینی سنتی قزوین در گفتگو با خبرنگار بازار، می گوید: فعالیتهای مثبتی هم در این حوزه صورت گرفته که به افزایش تمایل مردم و سرمایهگذاران به شیرینی سنتی قزوین یاری رسانده است اعتمادسازی، حساسسازی و شبکهسازی را سه رویکرد ایجاد خوشه شیرینی سنتی دانست.
زهرا چگینی بیان کرد: با توجه به اینکه مدت حضور ما در حوزه خوشه شیرینی سنتی سه ساله است، بنابراین تلاش کردیم که در راستای شبکهسازی انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان شیرینی سنتی را ایجاد کنیم که وظیفه آن رایزنی با دستگاههای اقتصادی است همچنین در راستای تقویت انجمن یادشده کنسرسیوم شیرینی سنتی را راهاندازی کردیم که در دو حوزه بازاریابی و فروش و تأمین مواد اولیه برای توسعه این حوزه فعالیت میکند.
طی دو سال گذشته که شیوع ویروس کرونا تقریباً بسیاری از برندهای جهانی را دچار چالش کرد، معدود کارها در حوزه برندسازی شیرینی سنتی هم به اصطلاح خوابید
وی با بیان اینکه خوشه شیرینی سنتی سه استراتژی توسعه بازار، بهبود بستهبندی و بهبود تولید و تأمین مواد اولیه را دنبال میکند، اضافه کرد: ذیل هر کدام از این استراتژیها برنامه تعریف کردیم. برای مثال در حوزه توسعه بازار بنا داریم تا با حضور در نمایشگاههای بینالمللی و فرستادن هیأت تجاری بازار شیرینی سنتی قزوین را توسعه دهیم همچنین در حوزه بهبود بستهبندی هم یک بستهبندی ویژه شیرینی سنتی قزوین طراحی کردیم که در یک ماه آینده از آن رونمایی میکنیم. در حوزه تولید هم تلاش کردیم با فرآیندهای علمی میزان دوام و ماندگاری شیرینی را افزایش دهیم و در مدت طولانیتری قابل مصرف و نگهداری باشد.
۴ میلیارد تومان مانع ساخت شهرک شیرینی سنتی شد
دبیر انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان شیرینی سنتی قزوین در ادامه بر لزوم احداث شهرک شیرینی سنتی قزوین تأکید کرد و گفت: اگر این شهرک ساخته میشد، برندسازی فوقالعادهای در این حوزه صورت میگرفت. چرا که استان قزوین در مسیر تردد ۱۳ استان است و از این رهگذر میتوانیم سالانه ۲۵ میلیون مشتری به شهرک شیرینی سنتی جذب کنیم. درباره علت ساخته نشدن شهرک شیرینی سنتی قزوین بعد از ۹ سال نیز باید گفت مشکلی از طرف ارگانهای دولتی نبود؛ اما چون زمین ساخت این شهرک شخصی است و بعد از گذشتن چند سال در محدوده شهر قرار گرفته، اداره کل راهداری برای اعطای مجوز ایجاد شهرک از مالکان یعنی اعضای انجمن شیرینی سنتی چهار میلیارد تومان طلب میکند.
چگینی ادامه داد: برای خرید این زمین که در مسیر آزادراه قزوین-زنجان قرار دارد، ۲۰ نفر از قنادان قزوینی هزینه کردند که بعد هم سهام خود را به سه نفر از تولیدکنندگان مطرح شیرینی سنتی قزوین فروختند. با این حال فعلاً خبری از توافق با اداره راه در حوزه کسب مجوز ایجاد شهرک نیست.
اهداف سهامداران شهرک شیرینی همسو نیست
معاون اقتصادی استاندار قزوین هم در گفتگو با خبرنگار بازار عدم پرداخت عوارض و هزینههای قانونی تغییر کاربری از سوی اعضای اتحادیه قنادان را عامل اصلی صادر نشدن مجوز ساخت شهرک شیرینی قزوین میداند و می گوید: طرح ساخت شهرک شیرینی قزوین در حاشیه آزادراه قزوین - زنجان از سال ۱۳۹۱ در دستور کار قرار گرفته و زمینی به مساحت ۲.۸ هکتار توسط ۲۳ نفر از اعضای اتحادیه قنادان استان قزوین خریداری و هزینههای اولیه برای انتقال و نصب انشعابات آب، برق و گاز از سوی اعضای یادشده پرداخت شد.
عیسی قبادی درباره دلایل تحقق نیافتن طرح ساخت شهرک شیرینی استان قزوین در هشت سال اخیر با بیان اینکه با توجه به اینکه این شهرک در حریم آزادراه قزوین-زنجان قرار دارد، اجرایی شدن این طرح و ساخت شهرک نیازمند پرداخت عوارض تغییر کاربری است که تاکنون این کار سوی هیئت مدیره و اتحادیه قنادان صورت نگرفته و به همین دلیل مجوز ساخت شهرک شیرینی قزوین تا امروز صادر نشده است، ابراز داشت: ناهماهنگی بین اعضای اتحادیه برای تصمیمگیری نهایی، زمانبر بودن اخذ مجوزهای قانونی، همسو نبودن اهداف سهامداران و اعتمادسازی نشدن بین سهامداران از سوی هیئت مدیره این شهرک مهمترین دلایل به تاخیر افتادن اجرای این طرح محسوب میشود که سبب تاخیر طولانی مدت در اجرای این پروژه شدهاند.
برای خرید این زمین که در مسیر آزادراه قزوین-زنجان قرار دارد، ۲۰ نفر از قنادان قزوینی هزینه کردند که بعد هم سهام خود را به ۳ نفر از تولیدکنندگان مطرح شیرینی سنتی قزوین فروختند
وی با بیان اینکه موافقت اصولی برای ساخت این شهرک تاکنون ۲ بار توسط اداره کل راهداری و حمل و نقل جادهای تمدید شده است گفت: تا پایان خردادماه امسال هم برای پرداخت عوارض و هزینههای قانونی به اعضای اتحادیه قنادان قزوین فرصت داده شد که در نهایت این عوارض پرداخت نشد و در حال حاضر هم موافقت اصولی ادارهکل راهداری باطل شده است همچنین در نهایت اگر اعضای اتحادیه قنادان نتوانند هزینه لازم برای پرداخت عوارض تغییر کاربری زمین شهرک و هزینههای قانونی لازم را بپردازند، زمین شهرک شیرینی از آنها باز پس گرفته شده و در اختیار سرمایهگذاران دیگری از بخش خصوصی قرار میگیرد تا بتوانیم ساخت این شهرک را آغاز کرده و تسریع ببخشیم.
کنایه استاندار گره شهرک شیرینی را باز میکند؟
محمدمهدی اعلایی، استاندار جدید قزوین در جلسه شورای مبارزه با مواد مخدر جالبی را مطرح کرد که میتواند ریشه مشکلات حوزه برندسازی شیرینی سنتی قزوین هم باشد. اعلایی در این جلسه گفت: اینکه در استان قزوین گیر رقمهایی مثل دو الی سه میلیارد تومان هستیم، خندهدار است و باید یک کلاه چرخاندن در جلسات استانداری میتوان چند میلیارد تومان جمع کرد.
با این همه باید دید آیا هزینه جواز ساخت شهرک شیرینی سنتی که نقش راهبردی در توسعه برند این محصول در قزوین دارد با یک کلاهگرداندن توسط سهامداران آن حل میشود؟ شاید گذر زمان نشان دهد که می توانیم به آینده شیرینی سنتی قزوین امیدوار بود یا خیر؟
نظر شما