تحولات اخیر ذخایر جهانی نفت

به گزارش بازار، موجودی جهانی نفت به عنوان معیار توازن در بازار این حامل انرژی، در قالب سه بخش عمده گروه بندی می شود. بخش اول را موجودی های تجاری OECD و ذخایر استراتژیک نفت (SPR) تشکیل می دهند. واضح است که موجودی های تجاری OECD، معیار کلیدی توازن در بازار نفت هستند چراکه غالبا توسط دولت ها در سیستم گزارش دهی استفاده می شوند و تغییرات فصلی در سطوح موجودی تجاری OECD، به شکل معکوس با تقاضای نفت مرتبط است. دومین بخش عمده، موجودی های تجاری non-OECD و ذخایر استراتژیک نفت هستند که در سال های اخیر و در پی بالا رفتن تقاضا برای نفت non-OECD نسبت به OECD در سطح جهانی، اهمیت آن افزایش یافته است. اگرچه، سطوح موجودی non-OECD، به دلیل عدم وجود داده های کامل، به راحتی قابل ردیابی نیست، اما در غیاب داده های گزارش شده ی معمول، سطوح موجودی non-OECD، معمولا با استفاده از اطلاعات منتشر شده توسط شرکت ها و وزارت خانه ها و هم چنین داده های انتشار یافته در پایگاه JODI برآورد می شوند. بخش پایانی، نفت دریاها را شامل می شود که دربر گیرنده ی "نفت شناور و نفت در حال جا به جایی می باشد.

در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰، عرضه ی نفت بر تقاضای آن پیشی گرفت و در نتیجه طی یک بازه ی کوتاه چند ماهه، شاهد افزایش قابل ملاحظه ی موجودی جهانی این محصول بودیم. در پاسخ به این موقعیت بحرانی، در ماه آپریل همان سال، اپک و کشورهای تولید کننده ی نفت که جزء اپک نیستند، با شرکت در DoC (Declaration of Cooperation)، از تعدیل داوطلبانه ی سطح تولید خود، متناسب با سطوح بالای مازاد موجودی خبر دادند. موجودی جهانی نفت، پس از فتح قله ی تاریخی خود در ماه ژوئن سال ۲۰۲۰، به شکل قابل ملاحظه کاهش یافت.

 در پایان ماه سپتامبر سال ۲۰۲۱، سطح این ذخایر به میزان ۹۳۸ میلیون بشکه کاهش یافته بودند و این کم شدن موجودی، متوجه تمام دسته ها بود. در این بازه ی زمانی، موجودی OECD تجاری و ذخایر نفت استراتژیک به ترتیب به میزان ۴۱۱ و ۴۶ میلیون بشکه کاهش یافته اند، در حالی که non-OECD و نفت دریا به میزان ۳۲۰ و ۱۶۰ میلیون بشکه سقوط کرده اند.

علاوه بر این، موجودی تجاری OECD در مقایسه با آخرین میانگین ۵ ساله ( ۲۰۱۹-۲۰۱۵)، در ماه ژوئن سال ۲۰۲۰ به یک رکورد تقریبا ۲۷۰ میلیون بشکه ای دست یافت که منعکس کننده ی مازاد عرضه ی قابل توجه در آن بازه ی زمانی است. این مازاد، از آن زمان تاکنون شروع به کاهش کرده و به کمبودی در موجودی، معادل با ۱۶۳ میلیون بشکه در پایان ماه سپتامبر سال ۲۰۲۱ انجامیده که عمدتا در اثر تلاش موفق DOC به منظور دست یابی به ثبات در بازار شکل گرفته است.

واضح است که کمبود ذخایر جهانی طی نه ماه اول سال ۲۰۲۱، بیش تر در اثر DoC و رشد جهانی تقاضا برای نفت در سطح جهان بود. تقاضا در سه ماهه ی اول، دوم و سوم سال ۲۰۲۱، به ترتیب به میزان روزانه ۰.۱، ۱.۵ و ۲.۲ میلیون بشکه، از عرضه پیشی گرفت. این مقدار در مجموع نشان دهنده ی کاهشی در موجودی به میزان ۳۴۲ میلیون بشکه می باشد.

با توجه به توسعه ی بازار، کشورهای شرکت کننده در DoC، از تاریخ آگوست سال ۲۰۲۱ اقدام به بالا بردن سطح تولید به منظور دست یابی به حجم تولید تعدیل شده به میزان ماهانه ۰.۴ میلیون بشکه در روز نمودند و این روند هم چنان ادامه دارد.