بازار؛ گروه آب و انرژی: نگرانی از تامین سوخت نیروگاههای برق و بهدنبال آن، خاموشی زمستانی در صنایع بزرگ همچنان پابرجاست؛ متولیان اما طی روزهای گذشته از برنامهریزی برای زمستان بدون خاموشی سخن گفتند. در این میان بسیاری راه کار اصلی جلوگیری از خاموشی ها را واقعی کردن قیمت انرژی در کشور می دانند. آژانس بین المللی انرژی می گوید که ایران بزرگترین پرداخت کننده یارانه انرژی در جهان است که تنها در سال ۲۰۲۰ حدود ۳۰ میلیارد دلار یارانه در ۳ بخش نفت، گاز و برق پرداخت کرده است. آنگونه که آمارها نشان می دهد سهم برق از یارانه پرداختی حدود ۱۲.۵ میلیارد دلار بوده است.
یارانه ای که به اذعان کارشناسان بیشتر آن نصیب اقشار پردرآمد و مشترکان پر مصرف شده، در سال های گذشته هیچ گاه به بهبود سطح معیشت خانوار منجر نشده است. اما سوال اینجاست که آیا پرداخت یارانه برق به شکل فعلی در سال های آینده هم ادامه خواهد داشت؟ طبق گفته های سخنگوی صنعت برق، دولت در حال حاضر برنامه ای برای حذف یارانه برق در سال ۱۴۰۱ ندارد. این خبر در شرایطی مطرح می شود که حجم بالای بدهی دولت به پیمانکاران صنعت برق که البته حاصل غیر واقعی بودن قیمت هاست، موجب خروج سرمایه گذاران از این بازار شده است. حالا کشوری که قرار بود هاب انرژی منطقه شود به دنبال واردات بیشتر برق برای جلوگیری از خاموشی های زمستانه و تابستانه است. متن کامل گفتگوی بازار با مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق و مدیرشرکت مدیریت شبکه برق ایران را در ادامه می خوانید:
در حال حاضر هیچ برنامه ای برای حذف یارانه برق وجود ندارد. چرا که واقعی کردن قیمت ها نیازمند یک کار کارشناسی دقیق است
*بر اساس اعلام وزیر نیرو با کسری ۱۵ هزار مگاواتی در حوزه برق مواجه هستیم. یکی از دلایل این کمبود بالا بودن میزان مصرف است. در حال حاضر این تصور وجود دارد که دولت سیزدهم به دنبال واقعی کردن قیمت انرژی برای مدیریت بیشتر مصرف است. با این اوصاف احتمال حذف یارانه برق در سال آینده وجود دارد؟
در حال حاضر هیچ برنامه ای برای حذف یارانه برق وجود ندارد. واقعی کردن قیمت برق نیازمند کار کارشناسی دقیق است و بدون انجام این تحقیقات این اتفاق صورت نخواهد گرفت.
*به نظر شما پرداخت یارانه به شکل فعلی درست بوده و باید ادامه پیدا کند؟
پرداخت یارانه به انرژی در صورتی که به درستی طراحی و در اقتصاد سالم پرداخت نشود، یک سیگنال غلط را به جامعه مخابره می کند، مبنی بر اینکه نیازی به اصلاح الگوی مصرف، ارتقای راندمان وسایل انرژی بر، افزایش راندمان نیروگاه ها و بهره وری صنعت وجود ندارد. متاسفانه ما هم اکنون با این مشکل در کشور خود مواجه هستیم و کسی به دنبال اصلاح الگوی مصرف نمی رود.
*پیش بینی می شود که در صورت برودت هوا وکاهش دما روند گازرسانی به نیروگاه ها با چالش مواجه شده و موجب بروز مشکلاتی در تامین برق شود. آیا برنامه ای برای واردات برق وجود دارد؟
یکی از راه های تامین نیاز برق کشور واردات است. بر همین اساس اقدامات خوبی از قبل برای واردات برق از برخی از کشورهای همسایه صورت گرفته بود. به نظر می رسد که امسال به اندازه سال های قبل و البته کمی بیشتر برق وارد کنیم.
برای جلوگیری از خاموشی های زمستانه و تابستانه مذاکراتی را با کشورهای صادرکننده برق انجام داده ایم. با توجه به کمبودی که وجود دارد میزان واردات بیشتر خواهد شد
*برای واردات برق چه اقداماتی انجام شده و چه میزان برق وارد خواهیم کرد؟
مذاکراتی با کشورهای صادرکننده انجام شده است. برخی از قراردادهای قبلی نیازمند الحاقیه بوده و این کار انجام شده است. رقم دقیقی نمی توانم بگویم اما احتمالا میزان واردات برق افزایش پیدا خواهد کرد.
*هم اکنون چقدر برق صادر میکنیم؟
طبق تعهدات قبلی که داشتیم حدود هزار مگاوات برق صادر می کنیم.
*ممکن است که صادرات برق در صورت کمبود متوقف شود؟
اولویت ما تامین برق داخل کشور است و در صورتی که ظرفیت کافی داشته باشیم قطعا صادرات خواهیم داشت.
قرار است که ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت جدید توسط صنایع ایجاد شود. پیش بینی می شود که اولین نیروگاه واحدهای صنعتی حدود ۱۸ ماه دیگر وارد مدار شود
*بر اساس هدف گذاری صورت گرفته قرار است که ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت برق توسط صنایع ایجاد شود. این ظرفیت از چه زمانی وارد مدار خواهد شد؟
برای اجرایی شدن این طرح قراردادهایی با سازندگان منعقد شده است. پیش بینی می شود که حدود ۱۸ ماه دیگر اولین نیروگاه صنعتی وارد مدار قرار گیرد.
*با این اوصاف اجرای این طرح نمی تواند تاثیری روی رفع کمبود برق در تابستان ۱۴۰۱ داشته باشد؟
تلاش می شود که این زمان بندی کوتاه تر شود. اما نباید فراموش کرد که دوره ساخت یک نیروگاه گازی حداقل ۱۸ ماه بوده و کمتر از این رکوردی وجود نداشته است.
*در صورت بروز مشکل در تامین گاز، نیروگاه ها تا چه اندازه از سوخت مایع استفاده خواهند کرد؟
معمولا در تابستان ۹۰ درصد انرژی مصرفی نیروگاه ها از گاز تامین می شود. این نسبت در زمستان به حدود ۷۵ درصد می رسد و ۲۵ درصد مابقی از سوخت مایع تامین می شود. البته سهم مازوت از این مقدار بسیار اندک است. نباید فراموش کرد که استفاده سوخت مایع به هیچ وجه برای نیروگاه ها مطلوب نیست چرا که عمده نیروگاه های کشور بر پایه سوخت گاز طراحی شده اند و گاز بهترین سوخت برای آنها محسوب می شود.
*مصرف برق در حال حاضر چقدر است؟
مصرف برق در این روزها حدود ۴۰ درصد کمتر از تابستان است. یعنی اگر تقاضا در تابستان حدود ۶۷ هزار مگاوات است به دلیل خروج وسایل سرمایشی به حدود ۴۱ هزار مگاوات می رسد.
نظر شما