سید مهرداد سیادت نسب؛ بازار: امروزه شرکتهای بزرگ صادراتی در دنیا پیشران توسعه صادرات و نماد و برند یک کشور در بازارهای صادراتی محسوب می شوند و می توانند با ورود به یک بازار، طیف وسیعی از شرکتهای کوچک و متوسط پایین دستی و خدماتی را بدنبال خود وارد آن بازار کنند.
این در حالی است که بسیاری از محصولات ایرانی از جمله محصولات تولیدی بخش کشاورزی و مواد غذایی، مصالح ساختمانی شامل کاشی و سرامیک، سنگ ساختمانی، سیمان، ایزوگام، درب و پنجره های چوبی و آلومینیومی، شیر آلات ساختمانی، دارو و تجهیزات پزشکی، مواد پلاستیکی، فرش، خرما و... و. توان بالایی برای حضور و رقابت در عرصه جهانی دارند ولی بدلیل فقدان شرکتهای بزرگ تخصصی صادراتی در کشور، علیرغم پتانسیلها و ظرفیتهای تولیدی نتوانسته اند جایگاه شایسته خود در بازارهای جهانی را کسب کنند.
از طرف دیگر صادرات در شرایط کنونی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا از یک سو باعث ایجاد منابع ارزی مطمئن و پایدار برای جلوگیری از بحران ارزی خواهد شد و از سوی دیگر، به تحریک تقاضا و رونق تولید در کشور می انجامد و در نهایت رفع موانع صادرات و فعال سازی ظرفیت های داخلی، می تواند اثر مستقیم بر اشتغال و تنظیم بازار داشته باشد.
بر همین اساس اگر چه سهم صادرات غیرنفتی در ۲۰ سال گذشته بدلایل محتلف از جمله افزایش کیفیت تولید، توسعه فعالیتهای بازاریابی، حمایتها و مشوقهای صادراتی، افزایش نرخ ارز و رقابت پذیری تولیدات داخلی همواره افزایشی بوده و در سالهای اخیر، علیرغم همه موانع و تحریمها بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار گردیده است، اما به همین نسبت تعداد صادر کنندگان حرفه ای رشد نکرده و با محدودیت هایی مواجه هستیم و شرکتهای کوچک و متوسط کشور به علت پایین بودن ظرفیت شان نتوانسته‌اند صادرکننده موفقی شوند.
لذا می توان گفت یکی از بزرگترین مشکلات صادرکنندگان ایرانی، نبود شرکتهای بزرگ صادراتی و کوچکی آنها است. یعنی متأسفانه شرکتهای صادرکننده ما شرکتهای کوچک و متوسطی هستند و اغلب آنها در حد و اندازه بین‌المللی نمی باشند، در حالی که امروز در سطح بین‌المللی بحث ادغام مطرح است و تنها شرکتهای بزرگ می‌توانند فعالیت کنند. شکل گیری شرکتهای تخصصی صادراتی بزرگ که توان بالایی برای صادرات دارند، می‌تواند در شکل گیری ارتباط مفید با تولیدکنندگان در داخل و مشتریان در خارج موثر باشد. شرکتهای صادرکننده ما به علت کوچک بودن در بازاریابی، مبادلات تجاری، رفت و آمدهای تجاری و شرکت در نمایشگاه‌های خارجی محدودیت دارند. برای صادرکننده کوچک ما شرکت در نمایشگاهی که تنها هزینه رفت و آمد آن ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان است، میسر نیست.
با توجه به مطالب فوق در سال ۱۳۹۸ تنها ۲۵ شرکت ایرانی صادرات بالای ۴۰ میلیون دلار داشته اند که عمده آنها شرکتهای پتروشیمی و مشتقات نفتی و فولادی می باشند، در حالی که ترکیه تعداد شرکتهای بزرگ صادراتی‌اش به ۱۶۰۰ شرکت می‌رسد که حکایت از آسیب پذیری صادرات کشور در مسیر بین المللی شدن دارد.
بر همین اساس با توجه به برنامه های دولت سیزدهم و وزیر صنعت، معدن و تجارت در خصوص افزایش پنج میلیارد دلاری صادرات در شش ماهه دوم سال ۱۴۰۰ نسبت به دوره مشابه سال گذشته و دستیابی به صادرات ۷۰ میلیارد دلاری در سال ۱۴۰۴، تقویت شرکتهای بزرگ و توانمند در حوزه صادرات در کنار حمایت از شرکتهای کوچک و متوسط می تواند بعنوان یک برنامه عملیاتی در دستور کار سیاستگذارن این حوزه قرار گیرد.
نظر شما