سمنان کمترین تولید ناخالص داخلی را دارد

سید مجید میرحسنی، بازار: سمنان در زمره استان‌های دارای کوچک‌ترین اقتصاد را دارد نگاهی به نقشه مرتبط با تولید ناخالص داخلی نشان می‌دهد که سهم مشارکت استان‌ها از جی دی پی با سمنان اصلاً قابل قیاس نیست. برابر داده‌های مرکز آمار، استان سمنان در سال ۹۸، در کنار استان‌های کردستان، چهارمحال و بختیاری و خراسان شمالی و جنوبی، کوچک‌ترین اقتصاد را در کشور داشته است.

برابر آمارها، سهم مشارکت استان سمنان از جی دی پی برابر ۰.۹ درصد است در حالی که استان گلستان در مجاورت این استان، وضعیتی به مراتب بهتر دارد. جالب اینکه کل استان سمنان از یک شهرستان استان سمنان به نام شاهرود از لحاظ مساحت کوچکتر است و این نشان می دهد که ارزش گذاری برای سرمایه گذاری و تولید در استان سمنان به خوبی صورت نگرفته است.

سمنان در حالی این رتبه نازل را دارد که در بسیاری از شاخص‌های تولیدی در صدر استان‌های کشور است صنعت‌هایی مانند قطعه سازی، اتوبوس سازی و حتی تولیداتی مانند داروهای دامی و … لذا باید دید آیا عملکرد اقتصادی استان در دولت سیزدهم از این شرایط بهتر خواهد بود یا خیر؟

شاخص مهم در ارزیابی‌ها
ارزش بازاری موسوم به ارزش پولی تمامی کالاها و خدمات نهایی تولید شده در داخل مرزهای یک کشور طی دورهٔ زمانی خاص را تولید ناخالص داخلی می‌نامند در معنای کلی‌تر جی دی پی عبارت از کل ارزش تولید کالاها و خدمات در یک کشور به قیمت بازار طی یک بازه زمانی مشخص محسوب می‌شود لذا تولید ناخالص داخلی یکی از شیوه‌های اندازه‌گیری میزان تولید و درآمد ملی یک کشور است.

برابر آمارها، سهم مشارکت استان سمنان از جی دی پی برابر ۰.۹ درصد است

محاسبه جی دی پی برای یک اقتصاد ملی طبق این فرمول محاسبه می‌شود «تولید ناخالص داخلی = مصرف + سرمایه گذاری ناخالص + هزینه‌های دولت + (صادرات – واردات)» لذا یکی از مراجعی که می‌تواند جی دی پی استان سمنان را کاهش دهد، مقوله هزینه‌های زیاد دولتی و همچنین تراز نادرست صادرات است.

کاهش صادرات
مشخصاً صادرات استان سمنان نسبت به واردات می‌بایست در وضعیت بهتری قرار گیرد تا بتوانیم توان جی دی پی را افزایش دهیم امروز بررسی‌ها نشان می‌دهد که بخشی از شرکت‌های صادر کننده در سطح استان سمنان دیگر توان حضور در بازار را ندارند و بازار چالش بزرگ واحدهای تولیدی استان است.

تا سال ۹۸ تقریباً ۱۱۸ شرکت صادراتی ۱۲۰ قلم کالا را از استان سمنان صادر می‌کرد از کرک بز تا کولر آبی و … اما در سال ۹۹ و به ویژه ۱۴۰۰ تعداد شرکت‌های صادرکننده به زیر ۱۰۰ شرکت رسیده است که نشان از کاهش ۳۰ درصدی می‌دهد. از سوی دیگر نیاز به واردات به خصوص در بخش ماشین آلات و مواد اولیه تولید سبب شده تا تراز تجاری صادرات نسبت به واردات استان سمنان قدری فاصله داشته باشد.

مشخصاً صادرات استان سمنان نسبت به واردات می‌بایست در وضعیت بهتری قرار گیرد تا بتوانیم توان جی دی پی را افزایش دهیم

جی دی پی حاکی از استانداردهای بالای ابعاد اقتصادی زندگی در هر کشور است و یکی از شاخص‌هایی است که می‌تواند نشان دهد که سطح رفاه و توجه به اقتصاد مردم چقدر بوده است که از این منظر استان سمنان جایگاه خوبی ندارد.

متأسفانه این شرایط در حالی رقم خورده که این استان ظرفیت‌های بسیار عظیم معدنی و صنعتی برای ایجاد ارزش افزوده دارد اما بسیاری معادن استان سمنان خام فروشی می‌کنند. مصداق بارز آن عدم بهره برداری درست از معادن فلزی شرق استان سمنان است که نتوانسته حتی برای شهرستان‌های میامی و شاهرود هم اشتغال و توسعه خوبی را به همراه داشته باشد.

دلسردی سرمایه گذاران
تولید ناخالص داخلی به عنوان شاخص اصلی رشد و توسعه هر کشور گزارش می‌شود اما یکی از نکات مهم در آن عملکرد دولت است که متأسفانه در هشت سال گذشته و حتی ۱۶ سال گذشته که رئیس جمهور بومی استان سمنان شاهد اتفاقات مثبت در این استان نبودیم. تنها اتفاقات قابل توجهی که رئیس جمهورهای سمنانی برای این استان رقم زنند طرح آب شرب شیرین سرخه و یک مجمع عظیم و عریض و طویل گردشگری در زادگاه روحانی و همچنین ارتقای آرادان به شهرستان بود که همین امروز از مردم این دو شهرستان اگر پرسیده شود که بین این دو و اشتغال و توسعه اقتصادی کدام را انتخاب می‌کردید به نظر نمی‌رسد با رؤسای جمهور هم عقیده باشند.

از سوی دیگر باید گفت سرمایه گذاری ناخالص در استان سمنان بسیار اندک است چرا که ما زمینه را برای سرمایه گذاری فراهم نکرده‌ایم ما در این استان زمینه‌های مختلفی از مزیت‌های اقتصادی و قابل سرمایه گذاری را داریم که به آنها توجهی نشده است.

تولید ناخالص داخلی به عنوان شاخص اصلی رشد و توسعه هر کشور گزارش می‌شود

مشکل اینجا است که سرمایه‌گذاران نیز به جی دی پی توجه می‌کنند زیرا هر تغییر قابل توجه در آن٬ چه افزایش یا کاهش، می‌تواند تاثیری غیرقابل چشم‌پوشی در بازار سهام داشته باشد لذا وقتی سرمایه گذاری مشاهده می‌کند که رتبه استان سمنان در جی دی پی تا به این اندازه نازل است، پای خود را از این استان بیرون می‌کشد. در نتیجه باید توجه داشت که ضعف در یک ساختار مانند دومینو تمام ابعاد آن را مورد تاثیر قرار می‌دهد.

باید دید که برنامه استاندار بعدی سمنان برای ارتقای تولید اقتصادی و شاخص‌هایی مانند جی دی پی چیست و آیا استان سمنان می‌تواند از داشته‌های خودش به خوبی استفاده کند؟ باید منتظر ماند و دید که شرایط چگونه می‌شوند.