بازار؛ گروه استانها: نیمه خردادماه سال جاری بود که ظاهر پورمجاهد معاون استاندار همدان در جمع فعالین صنایع‌دستی استان همدان اولویت استان در سند راهبردی را ارائه برنامه عملیاتی، اشتغال، سرمایه‌گذاری و تولید برشمرد و گفت: تمام تلاش استانداری و مجموعه مدیران استان این است که در این زمینه کاری انجام داده و پیشتبانی کنند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری همدان ادامه داد: صنایع‌دستی حوزه گسترده‌ای است و حسن آن این است که می‌توان در محیط زندگی نیز آن را انجام داد و تنها علاقه و انگیزه می‌خواهد ضمن اینکه استان همدان نیز فضاهای مختلفی برای کار در صنایع‌دستی را دارد.
وی با بیان اینکه اگر بخواهیم اقتصاد خانوار را کمک کنیم یکی از راه‌های آن در حوزه میراث فرهنگی تقویت، توسعه و تحرک صنایع‌دستی است؛ گفت: اگر بتوان به رشته‌های تاثیرگذار صنایع دستی کمک کرد و آن را توسعه داد و بازار آن را شناسایی کرد و متناسب با بازار توسعه داد این حوزه نیز رشد خواهد کرد.
پورمجاهد گفت: ما فقط در حوزه فرش آمار متفاوتی از شاغلان داریم که به عنوان کانون‌های اشتغال باید پشتیبانی شوند، منتهی در سال‌های اخیر محدودیت‌هایی داشتیم که یکی از این مشکلات تسهیلات بانکی بود.
خسارت ۱۴۰ میلیارد تومانی کرونا به صنایع دستی استان همدان
اما این وضعیت درحالی است که اواخر بهار سال جاری معاون صنایع‌دستی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان همدان از خسارت ۱۴۰ میلیارد تومانی کرونا به صنایع دستی استان خبر داد.
هاشم مظاهری با بیان اینکه این خسارت مربوط به حوزه صادرات و فروش آثار بوده و کرونا به تولیدات صنایع دستی خسارت زیادی وارد نکرده است، گفت: تعداد ۸۵ رشته فعال و شناخته شده در استان همدان فعالیت دارند.
به هر حال در این روزها که گرانی مواد اولیه از یک سو و مشکلات در زمینه فروش و صادرات از سویی دیگر بسیاری از صنایع را تحت تاثیر گذاشته، آیا قدمی در مسیر حمایت از فعالین این عرصه برداشته شده است؟
آیا توانسته ایم در دوران شیوع ویروس کرونا برنامه ای در مسیر نمایشگاه های مجازی و ایجاد فضای مناسب فروش برای تولیدکنندگان این حوزه ترتیب دهیم تا مانع از خاموش شدن چراغ واحدهای تولیدی و کارگاه های صنایع دستی که اتفاقاً بخش عمده ای از اشتغال را در استان همدان به خود اختصاص داده اند، شویم؟
در راستای رسیدن به پاسخ این سوال ها برآن شدیم وضعیت صنایع دستی و اقدامات صورت گرفته در این عرصه را بررسی و گفتگویی با علی مالمیر؛ مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان ترتیب دهیم و در ادامه، پای صحبت های علیرضا تراب پور؛ یکی از فعالین صنعت چرم همدان نیز نشستیم که متن این گفتگوها را در ادامه می خوانید:
افزایش ۲۷۰۰ نفری شاغلین صنایع‌دستی در سال گذشته
علی مالمیر در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه به‌منظور توسعه و ترویج صنایع‌دستی که در حال حاضر مناسب‌ترین فرصت ایجاد اشتغال را دارد، در زمینه آموزش، تولید، بازاریابی و فروش صنایع دستی کارگاه‌های آموزشی خوبی برگزار شده است، اظهار کرد: در حال حاضر در زمینه برگزاری دوره‌های آموزش صنایع‌دستی برنامه‌های خوبی اجراشده که هدف از برگزاری این کلاس‌ها توسعه و ترویج هنرهای سنتی، آشنایی و جذب جوانان و علاقه‌مندان به رشته‌های مختلف صنایع‌دستی و ایجاد بستر مناسب برای اشتغال و کارآفرینی این گروه است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان همدان عنوان کرد: در سال گذشته، اعتباری بالغ بر ۱.۴میلیارد ریال برای آموزش و ترویج صنایع دستی در همدان تخصیص یافت.
وی با اشاره به اینکه طی سال گذشته تعداد شاغلین اضافه شده صنایع‌دستی این استان طبق سامانه ملی رصد دو هزار و ۷۸۷ نفر بوده است که در قالب ۸۳۵ کارگاه در رشته‌های مختلف اعم از سفال و سرامیک، چرم، صنایع‌چوب، گلدوزی، مروار مشغول به فعالیت شده‌اند، عنوان کرد: آموزش‌دیدگان شاغلین صنایع‌دستی طی سال گذشته، در رشته‌های مختلف صنایع‌دستی بالغ بر ۷۱۳ نفربوده‌اند که صنایع‌دستی را در رشته‌های مختلف و در سطح شهرستان‌های استان آموزش دیده اند.
اغلب محصولات صادراتی همدان را سفال و سرامیک لالجین تشکیل داده و مقدار اندکی را نیز زیورآلات سنتی و مبل و منبت ملایر شامل شده است
مالمیر، میزان صادرات رسمی و غیررسمی صنایع‌دستی استان همدان را ۳۹میلیون دلار اعلام کرد و گفت: این میزان صادرات به کشورهای عراق، آذربایجان، امارات، غنا و هلند بوده و اغلب محصولات صادراتی همدان را سفال و سرامیک لالجین تشکیل داده و مقدار اندکی را نیز زیورآلات سنتی و مبل و منبت ملایر شامل شده است.
وی در پاسخ به وضعیت حمایت از فعالین عرصه صنایع دستی استان در شرایط شیوع ویروس کرونا نیز تشریح کرد: در حوزه حمایتی در قالب اعطای تسهیلات وام مشاغل‌خانگی بالغ بر ۶۴میلیارد و ۲۹۰میلیون ریال، در زمینه وام اعتبارات کرونا بالغ بر ۱۴۲ میلیارد و ۴۶۰ میلیون ریال، در قالب وام روستایی برابر ۳۷۲ میلیارد و ۷۰۴ میلیون ریال و در قالب وام بلاعوض نیز بالغ بر ۲/۱میلیارد ریال به هنرمندان استان همدان پرداخت شده است.
کلنگ‌زنی بزرگترین بازارچه مبل و منبت کشور در همدان
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان همدان در ادامه گفتگو با بیان اینکه سال‌گذشته، تعداد یک هزار و ۶۶۴ مورد صدور و تمدید پروانه تولید انفرادی و سه هزار و ۳۱۸ مورد صدور و تمدید پروانه تولیدکارگاهی در استان همدان انجام شده است، صدور و تمدید ۴۵ مورد کارت‌شناسایی، ۱۴ مورد صدور و تمدید جواز تاسیس و ۴۷۰ مورد صدور و تمدید مجوز مشاغل خانگی را از دیگر فعالیت‌های در حوزه صنایع‌دستی استان طی سال گذشته اعلام کرد.
مالمیر ادامه داد: در راستای ثبت ملی صنایع‌دستی توانستیم با تلاش‌های انجام شده روستای اشترمل در شهرستان تویسرکان را به‌عنوان روستای ملی، منبت گلریز به ثبت برسانیم.
پیش‌نویس استاندارد ملی رشته نقاشی روی‌سفال تدوین و تهیه شد
وی تهیه پیش‌نویس استاندارد ملی رشته نقاشی روی‌سفال را از دیگر اقدامات در این عرصه دانست و افزود: برگزاری نمایشگاه صنایع‌دستی، تقدیر از هنرمندان، اعطای گواهی کیفیت صنایع‌دستی به ۶ کارگاه صنایع‌دستی، ساماندهی و حمایت از هنرمندان صنایع‌دستی برای شرکت در نمایشگاه‌های ملی و بین المللی صنایع‌دستی را از دیگر فعالیت ها در این حوزه است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان همدان در پایان این گفتگو به کلنگ‌زنی بزرگترین بازارچه مبل و منبت کشور در همدان اشاره کرد و گفت: کلنگ بزرگترین بازارچه مبل و منبت کشور در زمینی به مساحت ۳۹ هزار مترمربع با اشتغال بیش از ۷۰۰ نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم و با اعتبار یک هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال در شهرستان ملایر بر زمین زده شده است.
قیمت یراق از ۱۰۰ تا ۵۰۰ درصد رشد داشته است
علیرضا تراب پور، یکی از فعالین صنعت چرم همدان است که در گفتگو با خبرنگار بازار با با بیان اینکه این روزها با گرانی مواد اولیه برای تولید روبرو هستیم، عنوان کرد: مواد اولیه مورد نیازمان بسیار گران شده به نوعی که قیمت ها نسبت به پارسال رشد ۵۰ درصدی و نسبت به دو سال قبل رشد ۱۰۰ درصدی داشته اند.
قفلی که برای کیف های چرمی استفاده می کنیم را سال گذشته ۱۴ هزار تومان و امسال ۷۰ هزار تومان می خریم
وی با بیان اینکه قیمت یراق از ۱۰۰ تا ۵۰۰ درصد رشد داشته است، اضافه کرد: قفلی که برای کیف های چرمی استفاده می کنیم را سال گذشته ۱۴ هزار تومان و امسال ۷۰ هزار تومان می خریم.
این هنرمند همدانی ادامه داد: این روزها دیگر قشر متوسطی وجود ندارد و مشتریان متوسطمان را از دست داده ایم و این مسئله روی بازار فروشمان اثر گذاشته است.
وی در ادامه این گفتگو با بیان اینکه در گذشته شرکت در نمایشگاه های مختلف صنایع دستی موجب بهتر بودن وضعیت فروش شده بود، اظهار کرد: حال که به خاطر شرایط شیوع ویروس کرونا این نمایشگاه ها هم برپا نشده اند، تاثیر این امر بر فروش محصولاتمان را می توان به عینه مشاهده کرد.
تراب پور یادآور شد: در حال حاضرفروش محصولاتمان تنها به تهران و یا فروش در همدان محدود شده است؛ از سویی، علی رغم اینکه بارها سعی کرده ایم تا محصولاتمان را صادر کنیم اما تاکنون موفق به این امر نشده ایم چراکه در این زمینه حمایتی وجود ندارد که بتوانیم محصولاتمان را از طریق گمرک ارسال کنیم.
تعداد ۲۰ کارگر دارم که قریب به ۱۰ تا ۱۵ سال است به آن ها آموزش داده ام، شرایط کرونا و محدودیت های دیگر موجب نشد که آن ها را از دست دهم و علی رغم اینکه مجبور شدم که خانه ام را بفروشم اما نیروهایم را نگه داشته ام
این صنعتگر همدانی با بیان اینکه ۲۰ سال است که در عرصه چرم فعالیت دارد، در بخش پایانی گفتگو تصریح کرد: تعداد ۲۰ کارگر دارم که قریب به ۱۰ تا ۱۵ سال است به آن ها آموزش داده ام، شرایط کرونا و محدودیت های دیگر موجب نشد که آن ها را از دست دهم و علی رغم اینکه مجبور شدم که خانه ام را بفروشم اما نیروهایم را نگه داشته ام.
استان همدان با برخورداری از پیشینه تاریخی طولانی دارای صنایع دستی متعددی است که برخی از این صنایع در نوع خود منحصر به فردند به طوری که از ۲۶۷ رشته شناخته شده در کشور ۸۵ مورد در استان همدان فعال است.
هنرهای دستی زیبایی که در شهرها و روستاهای مختلف استان رواج دارد و ضمن نگهداری از میراث نیاکان، زمینه اشتغال بسیاری از مردم را فراهم کرده است که از مهم ترین صنایع دستی فعال در استان همدان سفال لالجین است؛ هنری زیبا و متنوع که برند جهانی را به خود اختصاص داده است.
نقش پررنگ صنایع دستی در اشتغال و اقتصاد استان همدان بر کسی پوشیده نیست اما اینکه در این مسیر چه قدم هایی برای فعالین این عرصه و توسعه این صنعت و هنر برداشته شده است، جای سوال است.
در برنامه ریزی های به عمل آمده برای استان همدان بارها بر بهره مندی از ظرفیت و پیشینه تولید صنایع دستی متنوع با قابلیت صادرات به ویژه صنایع سفال، سرامیک، مبل و منبت، فرش، گلیم، چرم و غیره تاکید شده و توسعه و گسترش صنایع دستی محلی شامل سفال و سرامیک، گلیم، چرم (دباغی و سراجی)، سنگ، مصنوعات چوبی، سازه های سنتی، مروار بافی، حصیر بافی، طلاسازی و فرفوژه سازی جز برنامه های دارای اولویت استان معرفی شده اند اما با این حال، این روزها پای صحبت های هر یک از فعالین این عرصه که می نشینیم، باز هم مشکلات از بحث های اقتصادی و گرانی مواد اولیه و تولید شروع می شود و به مشکلات فروش و صادرات و عدم حمایت ها در دوران کرونا و حتی تعدیل نیروها و خاموشی چراغ کارگاه ها ختم می شود!
به راستی جای سوال است که چرا حرف و عمل در این مسیر با هم همخوانی ندارد و در حالی که مسئولین ارشد استان همدان همواره بر توجه به اشتغال زایی و پیش بردن همدان بر ریل توسعه تاکید دارند اما اشتغال در عرصه صنایع دستی نه تنها به قوت خود باقی نمانده و ارتقابخش وضعیت اقتصادی به ویژه اقتصاد روستایی و اقتصاد محلی نبوده بلکه شاهد مشاغل از بین رفته در این عرصه نیز هستیم!
نظر شما