مالیات بر خانه خالی جواب نمی‌دهد| تعریف تعرفه تصاعد بر خانه و خودروی دوم

بازار، گروه استان‌ها: دولت و مجلس مدت‌ها است که به دنبال راهکاری برای مقابله با احتکار خانه می‌گردند. مقوله شومی که سبب شده تا پولدارها پولدار تر و خانواده‌های متوسط روز به روز از صاحب خانه شدن دور تر شوند چرا که روز به روز بین درآمدهای آنها و خانه دار شدن فاصله بیشتری می‌افتد.

از سوی دیگر افزایش نجومی و روز به روز قیمت خانه سبب شده تا سرمایه داران به خانه به چشم یک سرمایه گذاری مطمئن نگاه کنند که در آن هرگز ضرری وجود ندارد که البته این موضوع متأسفانه درست هم است چرا که در دو دهه اخیر مسکن درگیر رکود شده اما بلافاصله خود را بازیافته و روز به روز افزایش قیمت داشته است.

بازارهای جذاب برای سرمایه گذاری
این وضعیت را با تولید مقایسه کنید که علاوه بر ریسک، درگیری‌ها و مخاطراتی را نیز دارد که از جمله آنها مشکلات و موانع تولید، بدهکاری بانکی، مالیات، فقدان بازار، تحریم‌ها و … هستند در نتیجه افراد بهتر می‌بینند که در مسکن سرمایه گذاری کنند تا تولید چرا که حتی اگر مشتری هم برای خانه شان پیدا شود، روز به روز بر قیمتش افزوده شده و در واقع ضرر نمی‌کنند.

افزایش نجومی و روز به روز قیمت خانه سبب شده تا سرمایه داران به خانه به چشم یک سرمایه گذاری مطمئن نگاه کنند

اتفاقاً آنانی که دارای مسکن هستند از نفروختن آن بیشتر سود می‌کنند چرا که قیمت خانه روز به روز افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه سرمایه دار تر می‌شوند در نتیجه این نگاه است که مشکل احتکار مسکن به دشواری قابل حل است و حتی برخی معتقد هستند که کار از دست بخش دولتی در رفته و کلاف سردرگم مسکن، قابل گشایش نیست.

از سوی دیگر باید گفت کارشناسان اقتصادی راهکارهای متفاوتی را برای کنترل وضعیت موجود مطرح می‌سازند که از جمله آنها می‌توان به تعیین مالیات گزاف و مؤثر بر خانه‌های دوم، سوم و حتی خودروی دوم و سوم اشاره کرد تا رغبت سرمایه داران برای خرید خانه‌های متعدد کاهش یابد مانند آنچه در برخی کشورهای خارجی شاهد آن هستیم.

مالیات خالی جواب نمی‌دهد
یک کارشناس مسکن در گفتگو با خبرنگار بازار، با بیان اینکه مالیات بر خانه خالی جواب نمی‌دهد، تاکید کرد: از یک سو باید گفت کسانی خانه‌های خالی بسیاری دارند قطعاً از خالی بودن آنها سود می‌برند چرا که خانه روز به روز با افزایش قیمت مواجه می‌شود و در نتیجه فروش خانه سبب می‌شود زنجیره سود دهی تورمی آنها قطع شود پس وقتی صحبت از میلیون‌ها تومان و حتی میلیاردها تومان سود باشد، قطعاً راهکار دور زدن قانون مالیات هم پیدا می‌شود.

محمد حسن نیازیان با بیان اینکه همین امروز هم هستند کسانی که خانه را با قول نامه‌های صوری و یا قول نامه‌های یک روزه به عنوان خانه اجاره داده شده، جا می‌زنند، ابراز کرد: از سوی دیگر برخی معتقد هستند که مالیات بر خانه خالی یک نوع نادیده گرفتن حق مالکیت شخصی است و در برابر آن می‌ایستد هر چند این افراد نمی‌دانند که قصد دولت و مجلس از این قانون در واقع به حرکت در آوردن بازار مسکن است

وی افزود: مالیات بر خانه‌های خالی البته دارای ایراداتی نیز از جمله اینکه مثلاً در آن قید نشده که اگر فردی به خانه خالی به صورت احتکار داشت تکلیف مالیات چه می‌شود آیا در این زمینه تصاعدی محسوب خواهد شد یا خیر از سوی دیگر ساز و کار تعیین و تعریف خانه خالی مشخص نیست به عنوان مثال کسی که آپارتمانی را ساخته اما به مدت شش ماه در بروکراسی اداری شهرداری قرار دارد آیا مشمول قانون خانه خالی محاسبه می‌شود یا خیر؟ یا اگر آپارتمان هشت واحده ساخته و همچنین پایان کار نیز گرفته اما تا زمان فروخته شدن واحدها ممکن است شش ماه زمان صرف شود آیا برای این فرد یک مالیات خانه خالی محاسبه یا هشت واحد که هنوز سند آنها تفکیک نشده است لذا این دسته ابهامات باید در این قانون اصلاح شود.

مقابله با احتکار
این کارشناس مسکن گفت: معتقد هستیم که بهتر است دولت به جای مالیات بر خانه خالی که هدف آن احتکار و مقابله با این پدیده شوم است بهتر است مالیات گزاف و سنگینی را به خانه دوم و سوم و یا خودروی دوم و سوم افراد ببندد مانند آن چیزی که در بسیاری کشورها انجام می‌شود در این کشورها شما یک خانه در اندازه مورد نیاز خودتان خریداری می‌کنید و برای آن ۹ الی ۱۴ درصد مالیات می‌پردازید اما اگر شما خانه دوم را نیز خریداری کنید به یکباره مالیات شما به ۷۰ درصد افزایش پیدا می‌کند در نتیجه کسی اصلاً رغبت نمی‌کند تا خانه دوم یا خودروی دوم بخرد و آن را احتکار کند.

هستند کسانی که خانه را با قول نامه‌های صوری و یا قول نامه‌های یک روزه به عنوان خانه اجاره داده شده، معرفی می کنند

نیازیان بیان کرد: این یکی از راهکارهای کنترل احتکار در زمینه مسکن و خودرو محسوب می‌شود چرا که فرد مصاحبه می‌کند قیمت خانه دوم برایش نزدیک به یک برابر حد معمول اضافه‌تر می‌افتند پس به دنبالش نخواهد رفت و پول خود را سرمایه گذاری می‌کند

دیگر کارشناس اقتصادی نیز به خبرنگار بازار، می‌گوید: یکی از نگرانی‌های دولت و مجلس در زمینه مسکن احتکار خانه‌های خالی برای گران شدن است در نتیجه به نظر می‌رسد راهکار تعیین مالیات سنگین برای خانه‌های دوم و سوم افراد و قرار دادن تصاعد برای آنها می‌تواند راهکاری محبوب‌تر از مالیات بر خانه‌های خالی باشد در اینجا می‌توان تصاعد را نیز در نظر گرفت برای مثال فرد برای خانه دوم ۵۰ درصد، برای خانه سوم ۷۰ و برای خانه چهارم ۱۰۰ درصد می‌بایست مالیات پرداخت کنند در نتیجه این فرد نمی‌تواند حتی اگر بخواهد، مسکن تهیه کند.

دور زدن قانون
علیرضا صالحیان بیان کرد: از سوی دیگر برای عدم دور زدن قانون می‌توان صاحب مسکن را به افراد درجه یک نیز بسط داد به عنوان مثال فرد نمی‌تواند خانه دوم و سوم خود را به نام همسر یا فرزندان خود خریداری نمایند این کار باعث می‌شود تا اشخاص در برابر قانون یکسان باشند مالیات بر خانه‌های خالی همچنین می‌تواند با قولنامه‌های سوری زیر پا گذاشته شود اما خرید خانه به دلیل الزام سند حتماً می‌بایست ثبت و به نام فرد تشکیل پرونده شود در نتیجه راه گریز از آن دشوار تر به نظر می‌رسد مانند همان راهی که بسیاری از کشورهای دنیا هم اکنون از آن بهره می‌برند.

وی افزود: موضوع دیگری که می‌توان به آن پرداخت در کنار مالیات تصاعدی بر مسکن دوم و سوم این است که نظارت بر بنگاه‌های معاملاتی افزایش یابد تا گریز از قانون از مبدا یعنی جایی که در آن خانه مبادله می‌شود صورت نگیرد و شاهد کاهش تخلفات و در نتیجه کاهش احتکار خانه باشیم.

نظارت بر بنگاه‌های معاملاتی افزایش یابد تا گریز از قانون از مبدا یعنی جایی که در آن خانه مبادله می‌شود صورت نگیرد

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: امروز با توجه به سیستم‌های آنلاین و نهادهای نظارتی به راحتی می‌توان فهرست افرادی که دارای چندین خانه یا اتومبیل هستند را مشخص و برای آنها مالیات تعیین کرد اما مالیات بر مسکن خالی با توجه به راه‌های گریز از قانون کمی دشوار به نظر می‌رسد چرا که صاحب خانه می‌تواند به راحتی با یک قولنامه صوری حتی به نام یک کارتن خواب هم مسکن خود را اجاره یا حتی به صورت ساختگی بفروشند که اینها راه گریز از قانون هستند اما دشوار به نظر می‌رسد که فردی با توجه به مالیات ۱۰۰ درصدی باز هم به دنبال خرید خانه سوم و چهارم خود باشد.

عرضه مورد توجه باشد
نقطه نظر مشابه بین کارشناسان فراوان است اما در تکمیل این نظرات یک کارشناس و بازنشسته راه و شهرسازی نیز به خبرنگار بازار، می‌گوید: می‌توان در کنار مالیات بر خانه‌های دوم و سوم و … مشوق‌هایی را در نظر گرفت برای مثال می‌توان گفت افرادی که خانه‌های دوم و سوم دارند می‌توانند در صورت فروش آنها و سرمایه گذاری در زمینه تولید و صنعت یا حتی گردشگری و خدمات که به اشتغال منجر می‌شود از برخی تسهیلات و مشوق‌ها مانند معافیت مالیاتی یا حتی زمین رایگان برای ساخت کارخانه بهره مند شوند تا رقابت آنها در راستای سرمایه گذاری در بخش‌های تولیدی و اشتغال‌زایی افزایش یابد.

علی فرامرزی ابراز داشت: امروز بازار مسکن در برابر تولید دارای مزیت‌های بیشتری از چرا که ریسک پذیری کمتری دارد و روز به روز بر قیمت خانه افزوده می‌شود در حالی که این روزها شاهد هستیم روز به روز بر تعداد کارخانه‌هایی که ورشکست می‌شوند افزوده می‌شود در نتیجه فرد ترجیح می‌دهد سرمایه‌های خود را به جای تولید و اشتغال در بخش مسکن یابد تا سکه و طلا یا خودرو سرمایه‌گذاری کند که روز به روز قیمت آن بالاتر می‌رود در نتیجه اگر می‌خواهیم از احتکار مسکن جلوگیری‌کنیم، باید سرمایه گذاری را تقویت کنیم تا فرد رغبت به سرمایه‌گذاری در دیگر بخش‌ها به خصوص تولید را نیز داشته باشد نه اینکه تمام سرمایه خود را به صورت خانه احتکار کند و از قیمت صعودی آن روز به روز بهره مند شود این کار می‌تواند به توسعه اشتغال و همچنین تولید نیز کمک کند.

وی افزود: موضوع دیگری که در بحث مسکن می‌توان به آن اشاره کرد مقوله تعداد فراوان خانه‌های خالی کاهش قدرت خرید مردم در بخش مسکن است در شهرهای استان سمنان تعداد قابل‌توجهی خانه خالی وجود دارد که شکاف بین قیمت آنها و درآمد مردم باعث شده تا همچنان بدون مشتری باقی بمانند مسکن برای مردم این روزها از یک هدف به یک آرزو تبدیل شده است در نتیجه باید به مقوله عرضه مسکن نیز توجه داشت.

ساخت مسکن انبوه فقط مشکلات را زیادتر می‌کند
این بازنشسته راه و شهرسازی بیان کرد: ساخت مسکن به صورت انبوه جز افزودن بر تعداد خانه‌های خالی از فایده دیگری ندارد چرا که تقاضا برای مسکن به دلیل قیمت نجومی آن برای قشر متوسط بسیار پایین است در نتیجه مجلس و دولت در کنار تمام این مسائل باید عرضه مسکن را نیز کنترل کند.

امروز بازار مسکن در برابر تولید دارای مزیت‌های بیشتری است چرا که ریسک پذیری کمتری دارد و روز به روز بر قیمت خانه افزوده می‌شود در حالی که این روزها شاهد هستیم روز به روز بر تعداد کارخانه‌هایی که ورشکست می‌شوند افزوده می‌شود

فرامرزی بیان کرد: روزهای قبل شاهد بودیم که وزیر راه و شهرسازی از ساخت یک میلیون مسکن در سال خبر داد در حالی که به نظر نمی‌رسد مردم متوسط که جامعه هدف این خانه‌ها هستند حتی با تسهیلات هم بتوانند خانه خریداری کنند چراکه امروز در دورترین فاصله‌ها از هسته مرکزی شهر هم خانه زیر ۵۰۰ میلیون تومان نیست که خود هزینه گزافی برای قشر متوسط جامعه محسوب می‌شود پس تنها ساخت مسکن مهم نیست بلکه باید به عرضه آن نیز توجه داشت.

وی گفت: امروز تناسب درستی بین درآمدهای مردم و عرضه و تقاضای مسکن وجود ندارد و در نتیجه ساخت مسکن اضافه در حالی که بسیاری واحدهای مسکن مهر و اقدام ملی هنوز بی صاحب هستند پس افزودن به خانه‌های خالی فایده دیگری ندارد از سوی دیگر مسکن مهر و اقدام ملی به جایگاهی برای سرمایه گذاری و خانه‌های دوم و سوم افراد پولدار بدن شده است که خانه‌هایشان را به قشر متوسط اجاره می‌دهند در نتیجه مشکلی را از قشر متوسط حل نمی‌کند.

طرحی نو و فکری نو
تمام این مسائل در کنار مقوله مالیات بر خانه‌های خالی می‌بایست مد نظر قرار گیرند تا بتوان از افزایش احتکار مسکن جلوگیری کرد مسکنی که روزگاری هدف قشر متوسط جامعه در استان سمنان بود و امروز به آرزوی آنان بدل شده است.

مسکنی که دیگر تسهیلات بانکی هم نمی‌تواند مشکل آن را برای قشر متوسط کم درآمد حل کند چرا که نسبت درآمد سالانه به سهم مسکن در ایران نسبت به بسیاری کشورها وضعیت اسفناکی قرار دارد. در برخی کشورها حتی در همسایگی ایران سهم مسکن از سبد خانوار حتی به ۱۳ درصد و در بدترین شرایط به ۲۵ درصد می‌رسد اما در ایران تمام درآمد سالانه هم نمی‌تواند حتی یک آپارتمان ۷۵ متری شود و در نتیجه باید فکری نو و طرحی نو در زمینه مسکن درانداخت.